Zaktualizowano: 21.09.2023Traktowanie stref zamieszkania jako obszarów o zwiększonym poziomie bezpieczeństwa powinno być priorytetem nie tylko dla mieszkańców tych miejsc, ale także dla każdego kierowcy, który przez nie przejeżdża. Jakie obowiązki i ograniczenia obowiązują osoby prowadzące pojazdy w obszarze stref zamieszkania oraz jakie prawa przysługują pieszym?
Co kryje się pod pojęciem strefy zamieszkania?
Strefy zamieszkania są zazwyczaj wytyczane na większych osiedlach, a czasem również w rejonach domków jednorodzinnych. Obszary te charakteryzują się szczególnymi prawami przyznanymi pieszym oraz szeregiem przepisów ograniczających swobodę poruszania się kierowców. To właśnie w strefach zamieszkania piesi mają bezwzględne pierwszeństwo nad pojazdami.
W przepisach prawa ruchu drogowego (Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 roku) możemy znaleźć definicję strefy zamieszkania jako obszaru, który obejmuje drogi publiczne lub inne trakty, gdzie obowiązują specjalne reguły ruchu drogowego, a wjazdy i wyjazdy są sygnalizowane odpowiednimi znakami drogowymi. Jak wygląda konkretnie strefa zamieszkania i jaki znak wskazuje na jej początek?
Rozpoczęcie strefy zamieszkania jest oznaczone niebieskim znakiem informacyjnym D-40, przedstawiającym dom, pojazd i dwie spacerujące postaci. Natomiast zakończenie tej strefy sygnalizuje znak D-41, przedstawiający przekreślony znak D-40.
Przywileje pieszych w strefie zamieszkania
Stworzenie stref zamieszkania ma na celu ułatwienie pieszym swobodnego poruszania się w okolicach ich domów oraz zwiększenie bezpieczeństwa – zarówno dorosłych, jak i dzieci.
W tych obszarach dzieci mają prawo do samodzielnego ruchu po drodze, nawet jeśli nie ukończyły 7 lat. Jest to odstępstwo od ogólnej reguły, według której dzieci poniżej 7 roku życia mogą poruszać się po drodze tylko w towarzystwie osoby, która osiągnęła 10 lat. Dzięki ograniczeniom dla kierowców w strefie zamieszkania dzieci mogą się znacznie bezpieczniej przemieszczać.
W strefie zamieszkania pieszy ma prawo poruszać się po całej szerokości drogi, nie jest ograniczony do chodnika czy wydzielonego pasa. Co więcej, w tej strefie pieszy cieszy się absolutnym pierwszeństwem przed pojazdami. To kolejny przywilej, który ma wpływ na obowiązki i ograniczenia dla kierowców.
Jakich zasad muszą przestrzegać kierowcy w strefie zamieszkania?
Kierujący pojazdami w obszarze strefy zamieszkania mają obowiązek przestrzegania kilku zasad, które mogą ich nieco ograniczać, ale przyczyniają się do bezpieczeństwa wszystkich użytkowników ruchu.
Przede wszystkim pojazdy mogą poruszać się z prędkością nieprzekraczającą 20 km/h. Jest to spowodowane potrzebą zapewnienia bezpieczeństwa pieszym, którzy mają prawo poruszać się całą szerokością drogi. Przekroczenie tej prędkości znacznie zwiększa ryzyko poważnych wypadków z udziałem pieszych.
Kup OC już od 280 zł!
- Ceny oc w 5 minut
- Porównaj oferty 14 towarzystw
- Pomoc 200 agentów
Na terenie stref zamieszkania zawsze obowiązuje zasada ustąpienia pierwszeństwa pojazdom nadjeżdżającym z prawej strony, czyli „reguła prawej ręki” – tak jak na równorzędnych skrzyżowaniach.
Zakaz postoju w miejscach nieprzeznaczonych do tego jest szczególnie ważny w strefie zamieszkania. Możliwość parkowania istnieje tylko na specjalnie wyznaczonych miejscach parkingowych.
Warto zwrócić uwagę, że progi zwalniające w strefach zamieszkania nie muszą być oznaczone znakami pionowymi. Przepisy wykluczają konieczność takich znaków, jeśli dozwolona prędkość wynosi 30 km/h lub mniej.
Wyjeżdżając ze strefy zamieszkania, kierowcy muszą pamiętać, że wjeżdżają z powrotem na drogę publiczną i muszą ustąpić pierwszeństwa uczestnikom już poruszającym się po drodze. Dlatego ważne jest, aby zwracać uwagę na odpowiednie znaki i nie przeoczyć znaku D-41.
Wyjazd ze strefy zamieszkania zawsze oznacza konieczność ustąpienia pierwszeństwa – bez reguły „prawej ręki”.
Jakie sankcje grożą za łamanie przepisów w strefach zamieszkania?
Naruszenie przepisów strefy zamieszkania skutkuje mandatami. Nielegalny postój w miejscach do tego nieprzeznaczonych jest karany grzywną w wysokości 100 zł oraz przyznaniem 1 punktu karnego. Z kolei brak ustąpienia pierwszeństwa pieszemu w strefie zamieszkania to kara finansowa w wysokości 1500 zł (3000 zł w przypadku recydywy).
Najwyższe grzywny nakładane są na kierowców przekraczających dozwoloną prędkość w strefie zamieszkania, która wynosi 20 km/h. Kary za to wykroczenie zależą od konkretnej prędkości przekroczenia oraz mogą wynosić: (wstaw odpowiednie wartości za „x” i „y”).
- Przekroczenie dopuszczalnej prędkości do 10 km/h – 50 zł i 1 punkt karny
- Przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 11 do 15 km/h – 100 zł i 2 punkty karne
- Przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 16 do 20 km/h – 200 zł i 3 punkty karne
- Przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 21 do 25 km/h – 300 zł i 5 punktów karnych
- Przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 26 do 30 km/h – 400 zł i 7 punktów karnych
- Przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 31 do 40 km/h – 800/1600 zł* i 9 punktów karnych
- Przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 41 do 50 km/h – 1000/2000 zł* i 11 punktów karnych
- Przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 51 do 60 km/h – 1500/3000 zł* i 13 punktów karnych
- Przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 61 do 70 km/h – 2000/4000 zł* i 14 punktów karnych
- Przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 71 km/h i więcej – 2500/5000 zł* o 15 punktów karnych
Druga z wartości oznacza wysokość mandatu w przypadku recydywy, czyli ponownego popełnienia wykroczenia tej samej kategorii w ciągu 2 lat od poprzedniego złamania przepisów (art. 38 § 2 Kodeksu wykroczeń)
Identyczne kary spotkają kierowców, którzy lekceważą te ograniczenia w innych lokalizacjach, nie tylko w strefie zamieszkania. Przekroczenie dozwolonej prędkości w różnych obszarach jest traktowane w podobny sposób. Trzeba zdawać sobie sprawę, że jazda za szybko o ponad 50 km/h w stosunku do limitu nie tylko niesie za sobą mandat oraz punkty karne, ale także skutkuje zawieszeniem prawa jazdy na 3 miesiące.
Nałożeniem mandatu może też skutkować zaniedbanie ustąpienia pierwszeństwa podczas opuszczania strefy zamieszkania i włączania się do ruchu. Jego wartość wyniesie 300 zł, a do tego zostanie przyznanych od 8 do 12 punktów karnych.
Podsumowanie
- W całej strefie zamieszkania piesi mają zawsze pierwszeństwo przed pojazdami. Mogą poruszać się po całej szerokości drogi, a nie tylko po chodnikach.
- Na takim obszarze dzieci do 7. roku życia mogą przemieszczać się bez nadzoru rodzica lub opiekuna.
- Wyjazd ze strefy zamieszkania jest równoznaczny z włączaniem się do ruchu.
- Od 17 września 2022 roku w życie weszły nowe przepisy, które zwiększyły maksymalną liczbę punktów karnych możliwych do otrzymania za pojedyncze wykroczenie z 10 do 15.
Strefa zamieszkania – FAQ
Co musi wiedzieć kierowca, wjeżdżający do strefy zamieszkania?
W terenach zamieszkania pojazdy są zobowiązane utrzymywać prędkość maksymalną 20 km/h. Zabronione jest pozostawianie ich w dowolnym miejscu; akceptowany jest jedynie postój w rejonach specjalnie wyznaczonych do tego celu. Obowiązuje zasada pierwszeństwa dla pojazdów z prawej strony. Dalszym utrudnieniem dla kierowców mogą być progi spowalniające, niewymagające sygnalizacji pionowej.
Czy wjeżdżając z obszaru strefy zamieszkania na drogę publiczną, włączam się do ruchu?
Tak, zobowiązuje to do ustąpienia pierwszeństwa kierującym się już na drodze, na którą chcesz skręcić. Przy tym zasady obowiązujące na równorzędnych skrzyżowaniach tracą ważność – należy ustąpić pierwszeństwa nawet w przypadku nadjeżdżających pojazdów z lewej strony.
Jakie sankcje grożą za nieprzestrzeganie regulacji dotyczących stref zamieszkania?
Zaniechanie przestrzegania reguł w terenach zamieszkania może skutkować nałożeniem wysokiej grzywny oraz punktów karnych. Wymuszenie pierwszeństwa na pieszym w terenie zamieszkania to wydatek kierowcy w wysokości 1500 zł. Przekroczenie prędkości w tych obszarach może kosztować od 50 do 2500 zł i skutkować nałożeniem nawet 10 punktów karnych.
