Zaktualizowano: 21.09.2023Kontrolując napięcie akumulatora w samochodzie, uzyskasz informacje o kondycji tego urządzenia oraz ilości zgromadzonej energii. Pamiętaj, że kluczowe jest nie tylko wykonanie poprawnego pomiaru, ale również właściwa interpretacja uzyskanych wyników. Jak to zrobić?
- Jak działa akumulator w samochodzie?
- Jakie jest prawidłowe napięcie akumulatora?
- Jak zmierzyć napięcie akumulatora?
- Jak mierzyć właściwe napięcie akumulatora – krok po kroku
- Krok drugi: połączenie przewodów
- Krok trzeci: ustawienie zakresu pomiaru i odczyt wyników
- Jak prawidłowo odczytać wynik pomiaru napięcia akumulatora?
- Co oznacza zmierzone napięcie akumulatora samochodowego?
- Kiedy akumulator powinno się naładować?
- Czy wysokie napięcie akumulatora może być niebezpieczne?
- Czy akumulator można ubezpieczyć?
- Podsumowanie
- Prawidłowe napięcie akumulatora – FAQ
Podpowiadamy, jak przeprowadzić pomiar napięcia akumulatora i jakie są optymalne wyniki. Znajdziesz również dokładny przewodnik krok po kroku dotyczący pomiaru w warunkach domowych, bez konieczności wizyty u mechanika.
Jak działa akumulator w samochodzie?
Akumulatory stosowane w pojazdach to zasadniczo pojemne baterie, które przechowują i dostarczają energię elektryczną do różnych układów w aucie. W nowoczesnych samochodach zwykle jest wiele zaawansowanych systemów elektrycznych, które muszą działać bez zarzutu zarówno podczas jazdy, jak i w czasie postoju. W związku z tym prawidłowe napięcie akumulatora jest jednym z kluczowych parametrów samochodu. Jak działa to urządzenie?
Napięcie w baterii samochodowej powstaje w wyniku reakcji chemicznej pomiędzy dodatnią i ujemną płytą (dwoma elektrodami) wykonanymi z ołowiu. Jedna z elektrod jest pokryta tlenkiem tego metalu i zanurzona w roztworze kwasu siarkowego i wody (elektrolit) o odpowiednim stężeniu. To właśnie w tym miejscu magazynowana jest energia w połączeniach chemicznych.
W akumulatorze stale zachodzi proces rozładowywania i ładowania. Różne urządzenia w samochodzie pobierają energię z baterii (prąd płynie w momencie zamknięcia obwodu między klemami dodatnimi i ujemnymi). W trakcie jazdy, kiedy różnica elektrycznych potencjałów między elektrodami jest odbudowywana, alternator zwraca prąd do akumulatora.
Typowy akumulator samochodowy kwasowo-ołowiowy składa się z 6 ogniw (komór, w których umieszczone są elektrody z elektrolitem) połączonych szeregowo. Każde ogniwo generuje napięcie około 2 V, co razem daje napięcie 12 V, niezbędne do prawidłowego działania pojazdu.
Uwaga! Obecnie są dostępne akumulatory oparte na różnych technologiach (np. żelowe, EFB/AFB/ECM). Tutaj skupiamy się na tradycyjnych akumulatorach kwasowo-ołowiowych.
Jakie jest prawidłowe napięcie akumulatora?
Biorąc pod uwagę, że akumulator samochodowy ma napięcie około 12 V, jego rzeczywiste napięcie powinno być wyższe niż ta wartość, ale jak najbardziej do niej zbliżone. Jakie wartości są akceptowalne? Dla nowego akumulatora uważa się za prawidłowe napięcie na poziomie 12,8 V, a dla używanego – w zakresie 12,5 V – 12,7 V.
Jak interpretować stan akumulatora na podstawie pomiaru?
- Stan rozładowania – napięcie poniżej 12 V
- Napięcie średniego naładowania – 12 V – 12,5 V
- Napięcie naładowania – 12,5 V – 12,8 V
Minimalne napięcie potrzebne do uruchomienia pojazdu to około 11 V, a maksymalne nie powinno przekraczać 14,8 V.
Jak zmierzyć napięcie akumulatora?
Aby wykonać dokładny pomiar napięcia w akumulatorze, ważne jest odczekanie pewnego czasu od ostatniej jazdy. Choć teoretycznie wystarczy zostawić samochód na dwie lub trzy godziny, najdokładniejsze wyniki uzyskasz po dłuższym czasie, np. kilkunastu godzinach od zatrzymania auta lub na następny dzień.
Warto również wybrać odpowiedni moment pomiaru. Zaleca się zmierzyć napięcie:
- przy wyłączonym zapłonie, przed uruchomieniem silnika (bez obciążenia),
- po włączeniu zapłonu (podczas ładowania, tuż po uruchomieniu silnika),
- podczas jazdy z włączonymi światłami drogowymi (silnik pracuje, niewielkie obciążenie) – najlepiej mierzyć na biegunach akumulatora i na klemach.
Jak mierzyć właściwe napięcie akumulatora – krok po kroku
Krok pierwszy: wybór odpowiedniego sprzętu do pomiaru
W pierwszym etapie będziesz potrzebować właściwego narzędzia, a konkretnie woltomierza, który ma zdolność mierzenia napięcia prądu stałego. Oryginalne mierniki mogą być trudno dostępne, dlatego popularnym wyborem jest uniwersalne urządzenie wielofunkcyjne, znane jako multimetr. To narzędzie pozwoli nie tylko zmierzyć napięcie akumulatora, ale także prąd i rezystancję.
Większość takich mierników jest wyposażona w wyświetlacz cyfrowy oparty na technologii ciekłokrystalicznej. Z reguły w zestawie z multimetrem znajdziesz dwa przewody pomiarowe: jeden czerwony i drugi czarny (czasami niebieski).
Kup OC już od 280 zł!
- Ceny oc w 5 minut
- Porównaj oferty 14 towarzystw
- Pomoc 200 agentów
Krok drugi: połączenie przewodów
Przewody służące do mierzenia napięcia akumulatora mają na jednym końcu metalowy szpic w plastikowej obudowie. Z drugiej strony przewody te mają grubszy wtyk o sprężynujących bokach (tzw. „bananek”). Jak je prawidłowo podłączyć?
- Przyłóż metalowe szpilki przewodów pomiarowych do biegunów akumulatora – czarną do zacisku ujemnego (oznaczonego symbolem „-„), a czerwoną do zacisku dodatniego (symbolem „+”).
Czasami zaciski mogą być pokryte nalotem. Aby uzyskać dokładny pomiar, zeskrob nalot z zacisków, np. końcami przewodów.
Uwaga! Podczas tego procesu unikaj dotykania metalowych końcówek przewodów. Dotknięcie ich może zakłócić wynik pomiaru lub nawet spowodować porażenie!
- Drugą stronę przewodu czarnego podłącz do multimetru (złącze oznaczone jako COM lub GND). Natomiast przewód czerwony podłącz do gniazda z symbolem V.
Krok trzeci: ustawienie zakresu pomiaru i odczyt wyników
Zanim zaczniesz mierzyć napięcie w akumulatorze, włącz multimetr i ustaw odpowiedni zakres pomiarowy. W większości przypadków wystarczy obrócić pokrętło miernika na wybrany zakres.
Jeśli używasz nowoczesnego urządzenia, istnieje duże prawdopodobieństwo, że samo wybierze najlepszy zakres pomiarowy.
Ze względu na to, że prawidłowe napięcie akumulatora samochodowego wynosi około 12 V, warto wybrać zakres o wartości wyższej – zazwyczaj jest to 20 V. Upewnij się również, że wybrany jest pomiar napięcia stałego (oznaczone jako VDC, V= lub V—).
Jak prawidłowo odczytać wynik pomiaru napięcia akumulatora?
Na wyświetlaczu powinny pojawić się cyfry inne niż zero. Możesz je zapisać lub zapamiętać. W przypadku, gdy wynik nie jest jednoznaczny i ciągle się zmienia, np. 12,51 V, a potem 12,50 V, nie martw się – to efekt tzw. błędu pomiarowego. Wynik można uśrednić lub przyjąć najczęstszy.
Chcesz zmierzyć napięcie akumulatora w pojeździe innym niż samochód osobowy?
Jeśli na przykład prowadzisz ciężarówkę z akumulatorem o wyższym napięciu znamionowym (24 V), wykonaj te same kroki, wybierając odpowiedni zakres pomiarowy.
Co oznacza zmierzone napięcie akumulatora samochodowego?
Odczytałeś wskazania multimetru w różnych sytuacjach, tj. przy wyłączonym i włączonym zapłonie, a także włączonych światłach? Teraz pozostaje tylko poprawnie zinterpretować te wyniki.
Najłatwiej porównać wyniki z wartościami preferowanymi przez specjalistów. Jeśli napięcie na zaciskach akumulatora mieści się w następujących zakresach:
- około 12,6 V przy wyłączonym zapłonie,
- ok. 13,8 V – 14,4 V przy włączonym zapłonie,
- ok. 12,6 V (i przynajmniej 10,8 V) przy niewielkim obciążeniu, np. włączonych światłach,
to można uznać, że akumulator i związane z nim komponenty w pojeździe pracują poprawnie.
Kiedy akumulator powinno się naładować?
Jeśli napięcie akumulatora spadnie do około 10,8 V, należy go niezwłocznie naładować. Długotrwały stan niskiego napięcia może prowadzić do znacznego obniżenia pojemności baterii. To zjawisko zachodzi, gdy na elektrodach wytrąca się krystaliczny siarczan ołowiu (to nieodwracalny proces), który działa jako izolator elektryczny.
Czy wysokie napięcie akumulatora może być niebezpieczne?
Pamiętaj, że nie tylko zbyt niskie, ale także zbyt wysokie napięcie akumulatora może stanowić zagrożenie. Unikaj napięcia przekraczającego 14,5 V. W takiej sytuacji zaczyna się wydzielanie wodoru z elektrolitu. Ten bezbarwny i bezzapachowy gaz, w połączeniu z tlenem, tworzy mieszankę wybuchową. Jeśli podczas ładowania usłyszysz syk wytwarzanego gazu lub zauważysz jakiekolwiek niepokojące oznaki, przerwij proces ładowania akumulatora i odpowiednio wentyluj otoczenie.
Czy akumulator można ubezpieczyć?
Jeśli chodzi o ubezpieczenia motoryzacyjne, akumulator można wymienić na koszt ubezpieczyciela jedynie w ramach polisy autocasco (AC). Działa to tylko w przypadku, gdy uszkodzenie wynika z przypadkowego zdarzenia (na przykład kolizji, wandalizmu) lub gdy akumulator zostanie skradziony. Ubezpieczenie to nie obejmuje awarii akumulatora.
Podsumowanie
- Akumulator to urządzenie, które magazynuje i dostarcza energię elektryczną do różnych układów w pojeździe.
- Prawidłowe napięcie spoczynkowe akumulatora wynosi około 12,8 V (nowy) i 12,5 V – 12,7 V (używany).
- Miarę napięcia akumulatora warto zbadać w trzech różnych sytuacjach: przy wyłączonym zapłonie, włączonym zapłonie oraz przy niewielkim obciążeniu, np. włączonych światłach.
- Najlepszym narzędziem do pomiaru napięcia akumulatora jest uniwersalny multimetr.
Prawidłowe napięcie akumulatora – FAQ
Przy jakim napięciu akumulator uznać za wymagający wymiany?
Wskazówką do zastąpienia akumulatora nowym może być napięcie spadające poniżej 11,9 V, zarejestrowane, gdy urządzenie pozostaje w spoczynku. Zazwyczaj jest to wskaźnik skrajnego zużycia akumulatora. Warto także reagować szybko na spadek napięcia do poziomu 10,8 V (co może przyczynić się do wydłużenia żywotności akumulatora). Niedociągnięcie w ładowaniu baterii i pozostawienie jej długotrwale w stanie rozładowania może prowadzić do trwałego uszkodzenia urządzenia.
Jaka powinna być wartość napięcia w dobrym akumulatorze?
Prawidłowo naładowany akumulator samochodu osobowego, w stanie spoczynku i bez obciążenia (silnik wyłączony), powinien utrzymywać napięcie na poziomie około 12,6 V. Występują pewne dopuszczalne odchylenia. Akceptowane zakresy mieścić się mogą w przedziale od 12,5 V do 12,8 V. Oczywiście, zupełnie inny odczyt można oczekiwać w momencie ładowania akumulatora (podczas pracy silnika). Wówczas prawidłowy odczyt oscyluje w okolicach 14 V. Warto przyjąć pewną tolerancję, najlepiej w zakresie od 13,8 V do 14,4 V.
Jaki prąd ładowania jest odpowiedni dla akumulatora?
Do ładowania akumulatora samochodowego stosuje się prąd o natężeniu 1/10 jego pojemności. Przykładowo, dla akumulatora o pojemności 45 Ah, właściwy prąd wynosi 4 A. Pamiętaj, że zbyt duża lub zbyt małe natężenie prądu może poważnie uszkodzić baterię lub nawet doprowadzić do jej eksplozji. Ten aspekt jest szczególnie istotny w przypadku akumulatorów bezobsługowych, AGM i EFB.
Jaki jest optymalny poziom napięcia dla akumulatora o oznaczeniu 12 V?
Choć można by sądzić, że właściwe napięcie takiego akumulatora to 12 V, to jednak nie jest to optymalna wartość. Urządzenie powinno utrzymywać napięcie wyższe. Wartością uznawaną za prawidłową jest od 12,4 V do 12,8 V (w stanie spoczynku). Niektórzy eksperci akceptują także dolną granicę na poziomie 12,5 V, a każdy wskaźnik poniżej tej wartości interpretują jako stan „alarmowy”.
