Moc i moment obrotowy – różnice i sposób działania

Pojemność skokowa silnika wyrażona w cm3, maksymalna moc w kW przy różnej liczbie obrotów i maksymalny moment obrotowy również przy różnej liczbie obrotów – takie informacje można znaleźć w katalogach producentów pojazdów dla każdego oferowanego modelu i wersji. Czym dokładnie jest moc silnika i moment obrotowy?

Nabywcy używanych samochodów dokładnie sprawdzają ich stan techniczny, a osoby kupujące nowe auto zwracają uwagę na standardowe wyposażenie. Jednak równie ważne są parametry techniczne. Moc silnika i moment obrotowy silnika to dwie dane, które są podawane przez producentów pojazdów. Jednak nie każdy kierowca zwraca na nie uwagę. Tymczasem moment obrotowy jest szczególnie istotny dla kierowców mających w planach wykorzystanie pojazdu np. do ciągnięcia przyczepy.

Czym jest moment obrotowy silnika?

Moment obrotowy to jeden z terminów stosowanych w fizyce. Z perspektywy kierowców jego definicja może być mało istotna – znacznie ważniejsze jest to, jak moment obrotowy silnika wpływa na osiągi i komfort prowadzenia danego pojazdu. Mimo to warto znać definicję momentu obrotowego, gdyż łączy się ona też z innymi parametrami technicznymi pojazdu, w tym wspomnianą już mocą silnika.

Definiując moment obrotowy silnika, można powiedzieć, że jest to siła wytwarzana przez silnik. Siła ta jest mierzalna – mierzy się ją na wale korbowym i wyraża w niutonometrach (Nm). Moment obrotowy silnika jest uzależniony choćby od jego budowy i rodzaju oraz aktualnych obrotów. W konsekwencji charakterystyka momentu obrotowego będzie inna w silniku benzynowym, a inna w silniku wysokoprężnym z turbodoładowaniem.

Moment obrotowy w samochodzie – dlaczego jest ważny?

Dlaczego sprawdzenie maksymalnego momentu obrotowego silnika powinno być obowiązkowym punktem na liście podczas zakupu samochodu? Od tego parametru zależy, czy samochód poradzi sobie z pokonywaniem wszelkich oporów. O czym mowa? Choćby o oporze np. powietrza, który wzrasta wraz z prędkością czy ciężarze bagażu umieszczonego w bagażniku. Ale nie tylko. Niekiedy źródłem oporu jest teren, po którym porusza się pojazd – mowa tu o sytuacji, gdy kierowca podjeżdża pod górkę.

Warto zauważyć, że standardowo producenci pojazdów podają maksymalny moment obrotowy. Tymczasem istotne jest też to, w jakim zakresie obrotów utrzymuje się wysoki moment obrotowy – po osiągnięciu maksymalnej wartości zacznie on spadać. W praktyce zatem pod bardzo stromą górkę nie podjedzie każde auto – słaby silnik może zgasnąć po przekroczeniu maksymalnego momentu obrotowego, jeżeli samochód do tego momentu nie osiągnie szczytu wniesienia.

Przykład

Wysokie wartości momentu obrotowego mają maszyny budowlane czy wykorzystywane w leśnictwie. Powód jest prosty – muszą one poradzić sobie z dużymi oporami. Maszyny budowlane czy leśne wykorzystuje się m.in. do transportu ciężkich produktów w trudnym terenie.

Moment obrotowy a tuning auta

Moment obrotowy, podobnie jak prędkość obrotowa i moc, są prezentowane na wykresach generowanych podczas badań na hamowni. Na hamownię trafia (a przynajmniej powinno trafić) każde auto przed chiptuningiem, czyli zabiegiem, który ma na celu zmianę osiągów pojazdu. Jest to rekomendowane, aby zweryfikować uzyskane rezultaty. Sam tuning elektroniczny jest z kolei możliwy, gdyż producenci pozostawiają pewien margines wytrzymałościowy silnika. Wykorzystuje się go właśnie podczas chiptuningu.

Chiptuning pozwala zwiększyć zarówno moc, jak i właśnie maksymalny moment obrotowy silnika. Rezultatem jest zmiana osiągów, co naturalnie wpływa na doświadczenia kierowcy podczas jazdy.

Kup OC już od 280 zł!

Bez wychodzenia z domu
  • Ceny oc w 5 minut
  • Porównaj oferty 14 towarzystw
  • Pomoc 200 agentów
Przejdź do porównywarki

Moment obrotowy a holowanie

Zarówno na maksymalny moment obrotowy, jak i zakres obrotów szczególną uwagę powinni zwrócić kierowcy poszukujący samochodu, który będzie w stanie ciągnąć przyczepę (np. kempingową). W takim przypadku wybór odpowiedniego auta oznacza choćby brak problemów z ruszaniem z miejsca. Według specjalistów w takiej roli najlepiej sprawdzają się SUV-y, pod maską których pracuje silnik Diesla z turbodoładowaniem.

Czym jest moc silnika?

Znacznie częściej niż na moment obrotowy silnika klienci zwracają uwagę na moc samochodu. Nie jest to przypadek. Można powiedzieć, że wpływ na to mają przyzwyczajenia wyniesione z zakupów w sklepach ze sprzętem AGD/RTV – klienci sprawdzają moc urządzeń elektrycznych (np. który odkurzacz czy blender ma większą moc). Również producenci podają w kilowatach lub koniach mechanicznych moc maksymalną każdego oferowanego samochodu. Jak można zdefiniować moc silnika?

Moc silnika to wielkość fizyczna, która jest bezpośrednio związana z jego momentem obrotowym – moc to iloczyn momentu obrotowego i prędkości obrotowej. Moc nie wpływa na elastyczność silnika (rozumianą jako zdolność pokonania oporów pojawiających się podczas jazdy), ale na dynamikę samochodu. Inaczej mówiąc, od mocy silnika zależy, jak szybko auto włączy się do ruchu i czy będzie w stanie wyprzedzić inny pojazd.

Przykład

KM, czyli koń mechaniczny, jest popularną jednostką mocy wprowadzoną przez Jamesa Watta. 1 metryczny koń mechaniczny odpowiada mocy silnika potrzebnej do podniesienia ładunku o masie 75 kg na wysokość 1 metra w czasie 1 sekundy.

Moment obrotowy i moc silnika na przykładzie różnych aut

Model i silnikMaksymalna moc w kW (KM) przy (obr./min)Maksymalny moment obrotowy Nm przy (obr./min)
Dacia Sandero, Tce 9067 (90) przy 4600160 przy 2100
Opel Astra, 1.2 Turbo81 (110) przy 5500205 przy 1750
BMW M5 Touring, TwinPower Turbo430 (585) przy 5600-6500750 przy 1800-5400

Moc czy moment obrotowy – czym się kierować, kupując auto?

Gdyby kierować się opiniami wyrażanymi przez użytkowników w komentarzach na różnych tematycznych portalach, można dojść do wniosku, że opinie na temat mocy i momentu obrotowego silnika są podzielone. Trzeba jednak pamiętać, że z punktu widzenia fizyki są to dwie różne wartości, które jednocześnie są ze sobą ściśle związane. Co to oznacza?

Kierowanie się tylko jednym z tych parametrów nie ma żadnego uzasadnienia. Jednostka napędowa pracująca w pojeździe powinna mieć dobrze zbalansowaną moc i moment obrotowy. Wówczas pojazd dobrze poradzi sobie w wielu sytuacjach, z jakimi może spotkać się kierowca podczas codziennego użytkowania auta.

Dobrze też, aby auto rozwijało maksymalny moment obrotowy w jak najszerszym zakresie prędkości obrotowej silnika – dzięki temu jednostka napędowa będzie elastyczniejsza, czyli będzie płynniej przystosowywać się do oporów występujących w czasie jazdy (np. zwiększających się wraz z wyższą prędkością oporów powietrza).

Podsumowanie

  • Moment obrotowy silnika to siła wytwarzana przez silnik mierzona na wale korbowym i wyrażana w niutonometrach (Nm).
  • Silniki Diesla i silniki spalinowe o podobnych parametrach będą mieć różne momenty obrotowe.
  • Moc silnika ustala się poprzez pomnożenie dwóch wartości – momentu obrotowego i prędkości obrotowej silnika.
  • Podczas wyboru samochodu warto zwrócić uwagę, czy auto rozwija maksymalny moment obrotowy w szerokim zakresie prędkości obrotowej silnika.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

  1. Dlaczego czasami można spotkać się z dwiema wartościami koni mechanicznych dla tego samego silnika?

    Nadal funkcjonują dwie jednostki mocy o podobnych nazwach – tzw. imperialne konie mechaniczne i metryczne konie mechaniczne. Z tą pierwszą jednostką można się spotkać w krajach, które nie przeszły z systemu miar imperialnych na system metryczny.

  2. Jakie są rodzaje mocy?

    Wyróżnia się m.in. moc chwilową, moc nominalną i moc pozorną. Jednak dokładna znajomość tych terminów nie jest niezbędna osobom, które planują zakup samochodu – wystarczy, że kierowca poszuka w katalogu informacji o mocy maksymalnej w kW (lub KM).

  3. Co daje wyższy moment obrotowy silnika?

    Wyższy moment obrotowy silnika przy niskich prędkościach obrotowych to cecha m.in. silników wykorzystywanych w samochodach ciężarowych. Dzięki uzyskaniu wysokiego momentu obrotowego w niskim zakresie obrotów takim pojazdom łatwiej jest choćby ruszyć z miejsca, gdy są one obciążone ładunkiem.

  4. Gdzie parametry techniczne pojazdu (moc i moment obrotowy silnika) mogą sprawdzić właściciele używanych aut?

    Właściwym miejscem jest hamownia. Wraz z upływem czasu parametry silnika mogą ulec zmianie. Badanie na hamowni pozwala poznać rzeczywiste wartości momentu obrotowego oraz mocy silnika, a także dowiedzieć się, w jakim zakresie obrotów utrzymuje się maksymalny moment obrotowy.

0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments