Alkohol i kierowca to niebezpieczne połączenie – już niewielka ilość alkoholu powoduje problemy z koncentracją, opóźnia reakcje na bodźce i pogarsza ostrość widzenia. Ponieważ nietrzeźwy kierowca stwarza duże zagrożenie dla wszystkich uczestników ruchu drogowego, to kary za jazdę po alkoholu są surowe. Dowiedz się, co grozi za jazdę po alkoholu.
- Stan po użyciu alkoholu a stan nietrzeźwości – jaka jest różnica?
- Co grozi za jazdę w stanie po użyciu alkoholu w 2024 r.?
- Co grozi za jazdę w stanie nietrzeźwości w 2024 r.?
- Recydywa – co grozi za jazdę po alkoholu?
- Wypadek po alkoholu – jakie konsekwencje?
- Nowe przepisy w 2024 r. Od kiedy będzie możliwa konfiskata samochodu?
- Jazda po alkoholu a OC – czy pijany kierowca jest objęty ochroną?
- Podsumowanie
- FAQ – najczęściej zadawane pytania
Na przestrzeni lat kary za jazdę pod wpływem alkoholu były ustawicznie zaostrzane. Ostatnie zmiany weszły w życie 1 października 2023 r., kolejne zaczną obowiązywać w połowie marca 2024 r. Co dokładnie się zmieni? Z jakimi konsekwencjami muszą liczyć się osoby, które wsiadają za kierownicę po przysłowiowym kieliszku? Nowością będzie konfiskata samochodu, o której już od pewnego czasu informowały media.
Stan po użyciu alkoholu a stan nietrzeźwości – jaka jest różnica?
Aby odpowiedzieć na pytanie, co grozi za jazdę po alkoholu, w pierwszej kolejności należy rozróżnić stan po użyciu alkoholu od stanu nietrzeźwości. Od tego zależy, jak zdarzenie zostanie zakwalifikowane – odpowiednio jako wykroczenie czy jako przestępstwo. Kiedy można mówić o stanie po użyciu alkoholu, a kiedy o stanie nietrzeźwości? Odpowiedź znajduje się w art. 115 § 16 Kodeksu karnego oraz art. 46 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Stan po użyciu alkoholu zachodzi wówczas, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:
- stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo
- obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.
Stan nietrzeźwości ma miejsce, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:
- stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu albo
- obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.
Co grozi za jazdę w stanie po użyciu alkoholu w 2024 r.?
Jakich konsekwencji musi spodziewać się kierowca, który został przyłapany na prowadzeniu pojazdu w stanie po użyciu alkoholu? Precyzuje to art. 87 Kodeksu wykroczeń, zgodnie z którym osoba, która popełniła taki czyn, podlega karze aresztu (od 5 do 30 dni) albo grzywny, przy czym grzywna nie może być niższa niż 2500 zł, a maksymalna wynosi 30 000 zł. To jednak nie wszystko – orzeka się również zakaz prowadzenia pojazdów na okres od 6 miesięcy do 3 lat. Zakaz ten obowiązuje od uprawomocnienia się orzeczenia. Dodatkowo, na koncie kierowcy zostanie zapisanych 15 punktów karnych.
Ostrożnością muszą wykazać się też osoby życzliwe, które czasem użyczają innym swojego samochodu. Dopuszczenie do prowadzenia pojazdu przez osobę znajdującą się w stanie po użyciu alkoholu (lub podobnie działającego środka) skutkuje grzywną w wysokości do 30 000 zł.
Co grozi za jazdę w stanie nietrzeźwości w 2024 r.?
Zdarza się, że podczas rutynowej kontroli kierowca „wydmuchuje” więcej niż 0,25 mg alkoholu w 1 dm3. Wówczas popełnia on przestępstwo, a to oznacza już znacznie surowsze kary. Jakie? W takiej sytuacji kierowca podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Wcześniej, czyli przed zmianą przepisów, przewidziane były mniej dotkliwe konsekwencje. Nietrzeźwy kierowca mógł zostać ukarany m.in. grzywną – jej wysokość była ustalana indywidualnie i zależała od sytuacji majątkowej sprawcy.
Konsekwencje jazdy w stanie nietrzeźwości to także:
- konieczność wpłaty na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej – minimalnie 5 000 zł, maksymalnie 60 000 zł;
- zakaz prowadzenia pojazdów – na okres nie krótszy niż 3 lata;
- 15 punktów karnych.
Na łagodne potraktowanie nie mogą liczyć również sprawcy, którzy wypiją alkohol po zdarzeniu, ale przed przeprowadzeniem badania – będą oni podlegać tej samej karze co nietrzeźwi kierowcy.
Recydywa – co grozi za jazdę po alkoholu?
Jak pokazują policyjne statystyki, nie każdy kierowca uczy się na błędach – niektórzy notorycznie stwarzają zagrożenie dla siebie i innych uczestników ruchu drogowego. Ta grupa kierowców jest też najsurowiej traktowana – nietrzeźwy kierowca nie może liczyć na wyrozumiałość. Co grozi za jazdę po alkoholu w warunkach recydywy? Ponownie zależy to od stężenia alkoholu we krwi.
Kara grzywny będzie nie niższa niż dwukrotność dolnej granicy ustawowego zagrożenia – takiej kary musi spodziewać się kierowca, który został ukarany za jazdę w stanie po użyciu alkoholu i w ciągu dwóch lat od ostatniego prawomocnego ukarania popełnił to samo wykroczenie. Poważniejsze konsekwencje spotkają kierowcę, który po raz kolejny zostanie przyłapany na jeździe w stanie nietrzeźwości.
Kup OC już od 280 zł!
- Ceny oc w 5 minut
- Porównaj oferty 14 towarzystw
- Pomoc 200 agentów
Jazda w stanie nietrzeźwości – recydywa:
- kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat – gdy kierowca prowadził pojazd w stanie nietrzeźwości w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych;
- świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości co najmniej 10 000 zł – maksymalnie 60 000 zł;
- dożywotni zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych.
Kara pozbawienia wolności może zostać przez sąd warunkowo zawieszona jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Taka konstrukcja przepisów oznacza, że nie każdy kierowca uniknie pobytu w więzieniu.
Wypadek po alkoholu – jakie konsekwencje?
Nietrzeźwy kierowca ma m.in. opóźnione reakcje na bodźce, a to z kolei może doprowadzić do tego, że spowoduje on wypadek lub katastrofę. W tej sytuacji Kodeks karny przewiduje zaostrzenie kar wobec sprawcy – sąd orzeka karę pozbawienia wolności w wysokości:
- nie niższej niż 3 lata – gdy następstwem wypadku jest ciężki uszczerbek na zdrowiu innej osoby albo następstwem katastrofy jest ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, do dwukrotności górnej granicy ustawowego zagrożenia;
- nie niższej niż 5 lat – gdy następstwem czynu jest śmierć człowieka, do dwukrotności górnej granicy ustawowego zagrożenia w przypadku katastrofy, a 20 lat pozbawienia wolności w przypadku wypadku.
To nie wszystko, bo taki kierowca straci też uprawnienia do prowadzenia pojazdów – sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio.
Nowe przepisy w 2024 r. Od kiedy będzie możliwa konfiskata samochodu?
Zaostrzenie kar za prowadzenie pojazdu w stanie po użyciu alkoholu i za jazdę w stanie nietrzeźwości to nie wszystko – od 14 marca 2024 r. obowiązywać będzie konfiskata pojazdu. Na jakich zasadach? Zgodnie z zapowiedziami samochód straci:
- nietrzeźwy kierowca, który będzie miał nie mniej niż 1,5‰ alkoholu we krwi;
- sprawca wypadku – gdy będzie miał powyżej 0,5‰ alkoholu we krwi;
- recydywista – wystarczy, że będzie miał 0,5‰ alkoholu we krwi.
Może się zdarzyć, że auto nie będzie stanowić wyłącznej własności sprawcy. Jest też inna możliwość – sprawca, wiedząc o czekającej go utracie pojazdu, sprzeda go lub ukryje. Co wówczas? Sądy będą orzekać przepadek równowartości pojazdu. Ta z kolei będzie ustalana w oparciu o informacje zawarte w polisie ubezpieczeniowej na rok, w którym przestępstwo zostało popełnione. Gdyby kierowca nie miał polisy, sąd będzie miał obowiązek przyjąć średnią wartość rynkową pojazdu lub zasięgnąć opinii biegłego.
Nietrzeźwym kierowcą może też być pracownik podczas korzystania z samochodu służbowego. Wówczas sąd nie orzeknie ani o przepadku pojazdu, ani o przepadku równowartości pojazdu – karą będzie nawiązka w wysokości co najmniej 5000 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.
Jazda po alkoholu a OC – czy pijany kierowca jest objęty ochroną?
Surowe kary za prowadzenie samochodu po alkoholu to nie wszystkie skutki tak nieodpowiedzialnego zachowania – pozostaje jeszcze kwestia OC. Lekkomyślny kierowca – mimo że posiada OC – nie będzie mógł z niego skorzystać. W praktyce oznacza to, że przyjdzie mu zwrócić kwotę, jaka została wypłacona osobie (osobom) poszkodowanej. W skrajnych przypadkach kwoty te mogą sięgać milionów złotych i stać się długiem na całe życie.
Jeżeli kierowca wsiądzie do pojazdu po alkoholu i uszkodzi swoje auto, nie będzie mógł też skorzystać z ubezpieczenia AC. Gdyby z kolei został poszkodowany, ubezpieczyciel może obniżyć wysokość wypłaconego mu odszkodowania – wystarczy, że udowodni, że kierowca swoim zachowaniem przyczynił się do powstania szkody lub zwiększył jej rozmiar.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny
Ustawa z z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń
Podsumowanie
- W przepisach wyróżnia się stan po użyciu alkoholu (wykroczenie) i stan nietrzeźwości (przestępstwo).
- Po zaostrzeniu kar kierowca, który prowadzi auto w stanie nietrzeźwości, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
- Wyższe kary grożą recydywistom oraz osobom, które w momencie spowodowania wypadku były nietrzeźwe.
- Od 14 marca 2024 r. kierowców czeka kolejna zmiana – zacznie obowiązywać konfiskata samochodu.
- Nietrzeźwy kierowca, który spowoduje kolizję lub wypadek, nie może liczyć na zakupione OC.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Czy alkomaty online są dokładne?
Alkomaty online to narzędzia, które są zawodne – bazują one na informacjach podanych przez użytkownika (m.in. wzrost, waga, wiek, ilość wypitego alkoholu). Uzyskany wynik należy traktować wyłącznie jako orientacyjny. Kierowcy, którzy w wolnym czasie sięgają np. po piwo lub wino, powinni zaopatrzyć się w profesjonalny alkomat.
Jaki alkomat kupić?
Użytkownicy alkomatów polecają zwłaszcza urządzenia wyposażone w sensor elektrochemiczny. Ponieważ są one dokładne, uchodzą za niezawodne. Przed zakupem warto poczytać m.in. opinie nabywców. Z pewnością nie warto wybierać najtańszych produktów – podawane przez nie wyniki nie są pewne, a ich żywotność pozostawia wiele do życzenia.
Czy za granicą nietrzeźwi kierowcy są karani równie surowo co w Polsce?
Przepisy w poszczególnych krajach mocno się różnią. W wielu europejskich państwach można prowadzić samochód, gdy stężenie alkoholu we krwi nie przekracza 0,5‰ – przykładami mogą być Chorwacja czy Holandia. Ale w niektórych krajach przepisy są jeszcze surowsze niż w Polsce – obowiązuje całkowity zakaz prowadzenia pojazdów po spożyciu alkoholu.
Czy w Polsce nietrzeźwi kierowcy to duży problem?
O skali problemu najlepiej świadczą policyjne statystyki. Przykładowo w 2022 r. zatrzymano 14 189 kierowców prowadzących pojazd po użyciu alkoholu oraz 57 071 kierowców prowadzących auto w stanie nietrzeźwości. Zmiany, które obowiązują od 1 października 2023 r., mają na celu zmniejszyć liczbę nietrzeźwych kierowców na drogach.