Rodzaje dróg a dopuszczalna prędkość na nich

Raport opublikowany przez Główną Komendę Policji donosi, że w przeciągu całego roku 2022 nieodpowiednie dostosowywanie prędkości jazdy do warunków drogowych oraz rodzaju trasy spowodowało aż 2 214 wypadków na prostych odcinkach dróg. Wysokość mandatów za lekceważenie ograniczeń prędkości rośnie, a wiedza na temat przepisów dotyczących szybkości jazdy wciąż pozostaje niewystarczająca.

Jeżeli chcesz uniknąć zatrzymania, kary pieniężnej, naliczenia punktów karnych lub zawieszenia prawa jazdy, zobacz, na co musisz zwrócić uwagę!

Ograniczenia prędkości ustanowione na danym odcinku drogi są uzależnione od rodzaju trasy oraz typu pojazdu. Dopuszczalne limity prędkości to kluczowe informacje, które przyszli kierowcy otrzymują podczas kursu na prawo jazdy. Przekroczenie dozwolonych wartości może prowadzić do nałożenia wysokiego mandatu. Pomimo coraz surowszego katalogu kar wielu użytkowników dróg wciąż nie przestrzega przepisów, co często skutkuje kolizjami lub wypadkami. Inni z kolei mają trudności z poprawną interpretacją zasad dotyczących maksymalnej prędkości na danym odcinku trasy.

Dlatego zebraliśmy najważniejsze informacje, które pomogą Ci poruszać się bezpiecznie w ruchu drogowym bez ryzyka otrzymania mandatu

Dlaczego wprowadza się ograniczenia prędkości?

Na polskich drogach spotyka się różnorodne ograniczenia prędkości, które są wprowadzane w celu regulacji natężenia ruchu oraz przede wszystkim dla zapewnienia najwyższego poziomu bezpieczeństwa. Media niemal codziennie informują o poważnych, często tragicznych wypadkach, których bezpośrednią przyczyną była przekroczenie prędkości bezpiecznej przez kierowców.

Z pewnością kolizja przy prędkości 15 km/h będzie znacznie mniej groźna niż zderzenie pojazdów poruszających się z prędkością 80 czy 100 km/h. Przyrównuje się to do upadku z wysokości dziesiątego piętra! Właśnie z tego względu stosuje się regulacje dotyczące prędkości.

Ograniczenia dotyczące dopuszczalnej prędkości mają na celu zapewnienie kierowcy pełnej kontroli nad pojazdem w konkretnych warunkach otoczenia. Mają na celu minimalizację zagrożenia i zapobieganie wypadkom drogowym. Pozwalają między innymi na zachowanie odpowiedniego dystansu hamowania, aby uniknąć tragedii.

Prędkość dopuszczalna jest zawsze oznaczana za pomocą znaków drogowych.

Prędkość dopuszczalna kontra bezpieczna – jakie są różnice?

Polskie przepisy drogowe określają maksymalne dozwolone prędkości na różnych rodzajach dróg. Jednak szybkość bezpieczna to oddzielne pojęcie. Zależy ona od aktualnych warunków w trasie. W rzeczywistości może być znacznie niższa niż ustalony przez Ustawę Prawo o ruchu drogowym limit prędkości – na przykład na oblodzonej drodze czy podczas silnej ulewy.

Szczegółowo mówi o tym artykuł 19:

1. Kierujący pojazdem jest obowiązany jechać z prędkością zapewniającą panowanie nad pojazdem, z uwzględnieniem warunków, w jakich ruch się odbywa, a w szczególności: rzeźby terenu, stanu i widoczności drogi, stanu i ładunku pojazdu, warunków atmosferycznych i natężenia ruchu.
2. Kierujący pojazdem jest obowiązany:
   1. jechać z prędkością nieutrudniającą jazdy innym kierującym;
   2. hamować w sposób niepowodujący zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub jego utrudnienia;
   3. utrzymywać odstęp niezbędny do uniknięcia zderzenia w razie hamowania lub zatrzymania się poprzedzającego pojazdu.

Co to dokładnie oznacza?

Przypuśćmy, że podróżujesz w obszarze o otwartej przestrzeni, gdzie ustalone ograniczenie prędkości wynosi 90 km/h, lecz nagle zaczyna się ściemniać. Droga staje się wyboista, pełna nierówności, a dodatkowo zaczyna padać deszcz. To sytuacja, w której zdecydowanie trzeba dostosować prędkość do warunków, które pozwolą Ci zachować pewność za kierownicą i skutecznie reagować na potencjalne zagrożenia.

Uwaga! Przepisy stanowią również, że każdy kierowca powinien poruszać się z bezpieczną prędkością, jednocześnie jednak nie spowalniając innych uczestników ruchu drogowego. Czasami bowiem zbyt powolna jazda może być uciążliwa i równie ryzykowna, jak przekraczanie prędkości.

Jak kształtuje się bezpieczeństwo na drogach w Polsce?

Ostatnio nastąpiły liczne zmiany w przepisach ruchu drogowego. Taryfikator mandatów uległ także modyfikacji – skutki naruszenia ograniczeń i nowych przepisów mogą mieć poważne konsekwencje dla kierowców. To właśnie przyczyniło się do zmniejszenia statystyk wypadków na polskich drogach.

Jeszcze niedawno statystyki dotyczące kolizji i wypadków drogowych w Polsce mogły wzbudzać przerażenie. Stopniowo jednak zauważalna jest poprawa bezpieczeństwa, a pierwsze półrocze 2023 roku przyniosło bardzo pozytywne wyniki.

Według Głównego Urzędu Statystycznego od stycznia do marca 2023 roku miało miejsce 82 241 kolizji i 3 888 wypadków w Polsce. W wyniku tych zdarzeń:

• 4 488 osób zostało rannych,
• 364 osoby straciły życie.

W porównaniu do ostatniego kwartału 2022 roku liczba ofiar śmiertelnych spadła o 25%! Liczba samych wypadków zmniejszyła się o 20 procent.

Oczywiście to nie oznacza, że z polskich dróg zniknęli kierujący, którzy traktują ograniczenia prędkości jedynie jako delikatną wskazówkę. Zrozumienie, jaką prędkość można utrzymywać na danym odcinku drogi, jest niezwykle istotne, zwłaszcza dla początkujących kierowców. Jeśli jednak masz długoletnie doświadczenie za kierownicą, nie zapominaj o uważności! Ograniczenia prędkości na znanych trasach mogą się zmieniać.

Ograniczenia prędkości na drogach w Polsce

Ograniczenia prędkości dla różnych pojazdów są uregulowane w Ustawie Prawo o ruchu drogowego, w artykułach 20 i 21. Różne prędkości obowiązują poza obszarem zabudowanym, w miejscach z zabudowaniami oraz w strefach zamieszkania.

Dopuszczalna prędkość poza obszarem zabudowanym

Poza terenami zabudowanymi, na autostradach, drogach ekspresowych i krajowych, dozwolone są wyższe prędkości. Jest to:

• 140 km/h na autostradach,
• 120 km/h na dwujezdniowych drogach ekspresowych,
• 100 km/h na jednojezdniowych drogach ekspresowych oraz dwujezdniowych drogach z co najmniej dwoma pasami w każdą stronę,
• 90 km/h na pozostałych drogach.

Autobusy i pojazdy cięższe niż 3,5 tony, wyposażone w ogranicznik prędkości do 100 km/h, mają natomiast inne limity:

• 100 km/h na autostradach, dwujezdniowych drogach ekspresowych i dwujezdniowych drogach z dwoma pasami w każdą stronę,
• 70 km/h na pozostałych drogach.

Pozostałe pojazdy mogą osiągać prędkości:

• 80 km/h na autostradach, dwujezdniowych drogach ekspresowych oraz dwujezdniowych drogach z co najmniej dwoma pasami w każdą stronę,
• 70 km/h na pozostałych drogach.

Dopuszczalna prędkość w obszarze zabudowanym

Obszar zabudowany oznacza teren, gdzie znajduje się zabudowa miejska, wiejska lub przemysłowa oraz miejsca o wzmożonym ruchu pojazdów i pieszych. Prędkość w obszarze zabudowanym wynosi 50 km/h dla wszystkich rodzajów pojazdów, przez całą dobę. To ograniczenie dotyczy zarówno samochodów osobowych, ciężarowych o masie do 3,5 tony, autobusów, jak i innych pojazdów.

Ograniczenia prędkości w strefie zamieszkania

Strefa zamieszkania to wyjątkowy obszar ograniczonej prędkości, w której obowiązuje limit prędkości 20 km/h. Strefy zamieszkania wyznacza się najczęściej na dużych osiedlach, a czasem także w rejonach domów jednorodzinnych. To teren, na którym piesi mają szczególne prawa, a kierowcy zobowiązani są do zachowania dużej ostrożności. Ich swoboda poruszania się jest tutaj mocno ograniczona.

Jak rozpoznać, że wjechałeś w taki obszar?

Wjazd do strefy zamieszkania oznacza się niebieskim znakiem informacyjnym D-40. Jest na nim umieszczony  dom, pojazd i dwie białe postaci grające w piłkę. Z kolei wyjazd z tej strefy jest opatrzony znakiem D-41, przedstawiającym przekreślony znak D-40.

Skąd takie ograniczenia? Zachowanie szczególnej ostrożności jest koniecznie ze względu na wzmożony ruch pieszych, obecność dzieci czy osób starszych, a także zwierząt.

Przykład: Krzysztof wjechał do strefy zamieszkania na osiedlu. Jechał prostą drogą, a wokół nie widział żadnego pieszego. Aby szybciej dojechać do celu, delikatnie przyspieszył do 33 km/h. Niestety w tym samym momencie zza samochodu zaparkowanego w pobliżu wybiegł mały chłopiec za piłką. Krzysztof natychmiast zahamował, jednak auto potrzebowało chwili, aby się zatrzymać. W efekcie potrącił dziecko, który na szczęście odniosło tylko niewielkie obrażenia w postaci stłuczeń.

Przekroczenie ograniczenia prędkości – jakie mandaty obowiązują w 2023 roku?

Trzeba mieć świadomość, że przekroczenie dopuszczalnej prędkości to jedno z najczęściej popełnianych wykroczeń na drodze. Właśnie dlatego nowelizacja taryfikatora mandatów obowiązującego od 1 stycznia 2022 roku obejmowała w największym stopniu zmiany związane właśnie z przekraczaniem dozwolonej prędkości.

Maksymalna stawka mandatu za wykroczenia drogowe wzrosła z 500 do aż 5000 złotych!

Jeśli nie zareagujesz na ograniczenie prędkości, musisz liczyć się z następującymi stawkami mandatów:

• do 10 km/h – 50 zł,
• 11-15 km/h – 100 zł,
• 16-20 km/h – 200 zł,
• 21-25 km/h – 300 zł,
• 26-30 km/h – 400 zł,
• 31-40 km/h – 800 zł (1600 zł przy ponownym popełnieniu tego samego wykroczenia, tzw. recydywy),
• 41-50 km/h – 1000 zł (2000 zł przy ponownym popełnieniu tego samego wykroczenia, tzw. recydywy),
• 51-60 km/h – 1500 zł (3000 zł przy ponownym popełnieniu tego samego wykroczenia, tzw. recydywy),
• 61-70 km/h – 2000 zł; (4000 zł przy ponownym popełnieniu tego samego wykroczenia, tzw. recydywy),
• ponad 70 km/h – 2500 zł (5000 zł przy ponownym popełnieniu tego samego wykroczenia, tzw. recydywy).

Za przekroczenie ograniczenia prędkości możesz też również punkty karne:

• do 10 km/h  – 1 pkt,
• 11–15 km/h  – 2 pkt,
• 16–20 km/h  –  3 pkt,
• 21–25 km/h  – 5 pkt,
• 26–30 km/h  –  7 pkt,
• 31–40 km/h  –  9 pkt,
• 41–50 km/h  – 11 pkt,
• 51–60 km/h  –  13 pkt,
• 61–70 km/h  –  14 pkt,
• 71 km/h i więcej – 15 pkt.

Przekraczając dozwoloną prędkość, możesz nawet od razu stracić prawo jazdy. Dzieje się tak w trzech przypadkach:

• po przekroczeniu dopuszczalnej prędkości w obszarze zabudowanym o więcej niż 51 km/h policja zatrzyma prawo jazdy na trzy miesiące,
• w przypadku tzw. rażącego przekroczenia prędkości poza obszarem zabudowanym policjant może zatrzymać prawo jazdy i wnioskować o ukaranie do sądu. To częsta sytuacja na drodze ekspresowej,
• po przekroczeniu liczby 24 punktów karnych na swoim koncie.

Ważne! Punkty karne mogą uzbierać się na Twoim koncie nie tylko w wyniku niestosowania się do limitów prędkości. Możesz je dostać także za inne drogowe wykroczenia. Za pojedyncze złamanie przepisów możesz obecnie „zaliczyć” nawet 15 punktów! To oznacza, że wystarczą czasem dwa wykroczenia, aby ryzyko utraty prawa jazdy znacznie wzrosło.

Ograniczenia prędkości w Polsce na tle innych krajów Europy

Trzeba wiedzieć, że limity prędkości na polskich autostradach są jednymi z najłagodniejszych w Europie, z wyjątkiem Niemiec. Tam oficjalne ograniczenia nie funkcjonują, a jedynie zaleca się jazdę nie szybciej niż 130 km/h. W Polsce dozwolona maksymalna prędkość samochodu osobowego na autostradzie wynosi obecnie 140 km/h. Poza naszym krajem podobna obowiązuje jeszcze tylko w Bułgarii.

W każdym innym europejskim kraju jeździ się przepisowo zdecydowanie wolniej. Zwykle na autostradzie można jechać 120 lub 130 km/h, choć np. w Norwegii jest to limit 100 km/h, a w Szwajcarii obowiązkowo nie więcej niż 120 km/h.

Europejskim standardem jest też limit 50 km/h w terenie zabudowanym. Wyjątek stanowi Albania (maksymalnie 40 km/h) oraz Rosja, Białoruś i Mołdawia – tam limit w obszarze zabudowanym wynosi 60 km/h.

Czy są wyjątki od ograniczenia prędkości w danym terenie?

Istotne jest to, że w Ustawie Prawo o ruchu drogowym we fragmentach dotyczących limitów prędkości pojawiają się wyjątki. Znaki drogowe dodatkowo regulują dopuszczalne wartości. Ich wskazania zależą przede wszystkim od warunków bezpieczeństwa panujących na danym odcinku drogi.

Do wyjątków zaliczają się także poszczególne typy pojazdów, czyli:

• ciągniki rolnicze, których prędkość nie może przekraczać 30 km/h,
• motocykle i motorowery, którymi przewozi się dzieci w wieku do 7 lat – maksymalna prędkość wynosi 40 km/h,
• hulajnogi elektryczne i urządzenia transportu osobistego, które mogą poruszać się z prędkością maksymalną do 20 km/h.

Ograniczenie prędkości i ubezpieczenie – odpowiedzialność kierowcy

Jako kierowca masz szeroki zakres możliwości, jeśli chodzi o zapewnienie bezpieczeństwa na drodze. Taka świadomość powinna towarzyszyć każdemu, kto siada za kierownicą pojazdu. Ustalenia limitu prędkości na danym obszarze nie dokonuje się bezpodstawnie – zawsze kryje się za tym pewne uzasadnienie. Respektowanie tych ograniczeń ma istotny wpływ na zapewnienie bezpieczeństwa wszystkim uczestnikom ruchu drogowego.

Aby jeszcze bardziej zwiększyć jego poziom, warto zainwestować w szeroki zakres ubezpieczenia komunikacyjnego. Równocześnie nie można zaniedbywać obowiązkowej ochrony, jaką zapewnia polisa OC.

OC jest obowiązkowe!

Zgodnie z przepisami prawa, taka polisa (Odpowiedzialności Cywilnej) może być zawarta z dowolnym ubezpieczycielem. Regulacje dotyczące zawarcia i realizacji umów ubezpieczeniowych są ściśle określone w Ustawie z 22 maja 2003 roku o obowiązkowych ubezpieczeniach komunikacyjnych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym oraz Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

OC chroni w przypadku, gdy pojazd wyrządzi szkodę w ruchu drogowym, która wpłynie na inny pojazd lub jego właściciela.

Obecnie, w roku 2023, kierowcy muszą pamiętać nie tylko o surowych mandatach za wykroczenia, ale również o wysokich grzywnach za brak aktualnej polisy OC. Nawet krótka opóźnienie w przedłużeniu ubezpieczenia o zaledwie jeden dzień z powodu zapomnienia może prowadzić do nałożenia sankcji finansowej. W zależności od okoliczności właściciel pojazdu może zostać obciążony kwotą od 1440 złotych do aż 7200 złotych.

Dlaczego warto mieć dodatkową polisę ubezpieczeniową?

Wypadki, kolizje, awarie, kradzieże i inne nieprzewidywalne uszkodzenia pojazdu mogą się wydarzyć w najmniej oczekiwanym momencie – na przykład na parkingu, w drodze do pracy lub podczas podróży wakacyjnej. Rozszerzone ubezpieczenia komunikacyjne oferują dodatkową ochronę i wsparcie ze strony ubezpieczyciela w takich sytuacjach. W tej kategorii nieobowiązkowych polis znajdują się między innymi:

• Autocasco – ten rodzaj ubezpieczenia zapewnia ochronę przed różnymi rodzajami uszkodzeń i strat wynikłych z przypadkowych zdarzeń, takich jak wypadki, kradzieże czy uszkodzenia spowodowane warunkami atmosferycznymi.
• Assistance – ta polisa zapewnia pomoc w sytuacjach awaryjnych, takich jak usterka pojazdu, brak paliwa, zgubienie kluczyków, potrzeba holowania itp. Wsparcie może być dostępne zarówno w kraju, jak i za granicą.
• NNW (Następstwa Nieszczęśliwych Wypadków dla Osób Niezależnie od Winy) – polisa oferuje ochronę finansową w przypadku obrażeń ciała lub śmierci kierowcy i pasażerów w i po wypadku.

Warto zaznaczyć, że wybierając dodatkowe ubezpieczenia, istotne jest dokładne rozważenie swojego stylu jazdy oraz typowych warunków, w jakich poruszasz się na drodze. Różne polisy oferują różne poziomy ochrony i różne ceny. Warto więc wybrać taką polisę, która adekwatnie zabezpieczy twoje potrzeby, a jednocześnie będzie mieścić się w twoim budżecie.

Jak znaleźć najlepszą ofertę ubezpieczenia pojazdu?

Rozumiesz już, jak istotne jest odpowiedzialne prowadzenie pojazdu, przestrzeganie ograniczeń prędkości i wykupienie właściwej ochrony w kontekście ruchu drogowego. Teraz pozostaje pytanie, w jaki sposób znaleźć ubezpieczenie, które będzie dostosowane do Twoich wymagań i jednocześnie mieści się w twoim budżecie.

Jednym z rozwiązań jest skorzystanie z internetowych porównywarek ofert ubezpieczeniowych. Po dostarczeniu niezbędnych informacji dotyczących Ciebie i Twojego pojazdu otrzymasz zestawienie propozycji od różnych ubezpieczycieli działających w Polsce. Dzięki temu będzie łatwiej znaleźć ofertę, która spełni twoje oczekiwania i zapewni odpowiednią ochronę.

Przygotowaliśmy przykładowe wyliczenie rozszerzonego pakietu ochrony dla Mazdy CX5 z 2018 roku.

Ubezpieczenie Mazdy cx5

		643,00 zł* rata od 0.00
OC	AC	Assistance	NNW
Sprawdź składkę
		712,00 zł* rata od 0.00
OC	AC	Assistance	NNW
Sprawdź składkę
		771,00 zł* rata od 0.00
OC	AC	Assistance	NNW
Sprawdź składkę
		777,46 zł* rata od 0.00
OC	AC	Assistance	NNW
Sprawdź składkę
		819,26 zł* rata od 0.00
OC	AC	Assistance	NNW
Sprawdź składkę
		4738,00 zł* rata od 0.00
OC	AC	Assistance	NNW
Sprawdź składkę

* *kalkulacja z dnia 30.07.2023

W narzędziach do kalkulacji OC i AC pojawiają się oferty o zróżnicowanym zakresie ochrony oraz w różnych cenach. To pozwala kierowcom poznać szczegółowe warunki umowy, zanim podejmą decyzję. Różnica między najtańszą a najdroższą ofertą może wynieść nawet kilkaset złotych.

Dzięki dostępnym online kalkulatorom można zaoszczędzić więc znaczną sumę.

Piotr Nowik

Piotr Nowik Zawodowo pisze od 2003 r., dla przyjemności zdecydowanie dłużej. Fan sportu, dobrych książek i motoryzacji. Lubi weekendowe wypady, kocha długie podróże. Od niedawna raczkujący ojciec.

Podobne wpisy

Ubezpieczenie samochodu w leasingu – jak to zrobić dobrze? Samochód z Belgii – jak go sprowadzić i ubezpieczyć? Zabytkowy motocykl – jaki pojazd może nim zostać i jakie kupić ubezpieczenie? Co się dzieje z polisą OC po złomowaniu auta?