Prawo jazdy AM – jakie daje uprawnienia?

Jeszcze nie tak dawno najmłodsi kierowcy jednośladów mogli się ubiegać o kartę motorowerową. Obecnie zastąpiło ją prawo jazdy kategorii AM. Trzeba jednak wiedzieć, że oba uprawnienia nieco się od siebie różnią. Jak je uzyskać i kto może to zrobić? Jakimi pojazdami można kierować na podstawie „prawka” AM?

Karta motorowerowa obowiązywała w naszym kraju do 2013 roku. Nastolatek, który ukończył 13 lat, mógł przystąpić do egzaminu (zwykle odbywał się on w szkole). Obecnie uprawnienia dla najmłodszych osób, które chcą kierować pojazdem mechanicznym, można uzyskać, zdobywając prawo jazdy AM. Procedura nieco się różni, a przede wszystkim jest droższa dla kandydatów na kierowców.

Prawo jazdy AM – od kiedy?

Pojęcie prawa jazdy AM pojawiło się w przepisach w 2013 roku jako nowa kategoria. Było to konieczne, aby dostosować polskie prawo do dyrektyw unijnych. Wówczas zaczęła obowiązywać ustawa o kierujących pojazdami. Nadała ona nową nazwę karcie motorowerowej, ale zmiana nazewnictwa to nie wszystko. Pociągnęło to za sobą również więcej formalności i znaczny wzrost kosztów uzyskania uprawnień

Prawo jazdy AM a karta motorowerowa – czy to to samo?

Prawo jazdy AM zastąpiło kartę rowerową, ale również wprowadziło pewne zmiany. Nie można więc stwierdzić, że oba te pojęcia oznaczają dokładnie to samo.

Warto przyjrzeć się, jak wyglądała procedura uzyskania karty motorowerowej do 2013 roku, a jak obecnie. 

• O kartę motorowerową mogły ubiegać się osoby, które ukończyły 13 lat (teraz kurs AM można rozpocząć w wieku 14 lat).
• Karta motorowerowa uprawniała do poruszania się motorowerem (kategoria AM prawa jazdy pozwala także na kierowanie innymi pojazdami).
• Egzamin odbywał się zazwyczaj pod okiem nauczyciela w szkole (teraz obowiązuje egzamin państwowy w ośrodku ruchu drogowego).
• Koszt wyrobienia karty motorowerowej wynosił około kilkadziesiąt złotych (dziś cena samego kursu na prawo jazdy kat. AM sięga zazwyczaj 1,5 tys. złotych, do tego dochodzą koszty egzaminu).

Zmiany nie są bardzo duże, jednak z pewnością nieco utrudniają zdobycie wymarzonych uprawnień.

Do czego uprawnia prawo jazdy kategorii AM?

Kategoria prawa jazdy AM obejmuje szerszą grupę pojazdów niż karta motorowerowa obowiązująca przed 2013 rokiem. Zobacz, czym można jeździć po zmianie przepisów. 

• Motorowerem – czyli pojazdem dwu- lub trójkołowym zaopatrzony, w silnik spalinowy o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 cm3 lub w silnik elektryczny o mocy nie większej niż 4 kW, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h.
• Czterokołowcem lekkim – czyli takim, którego masa własna nie przekracza 350 kg i konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h.
• Zespołem pojazdów złożonym z motoroweru lub czterokołowca lekkiego oraz przyczepy – tylko na terytorium Polski.

Ustawa o kierujących pojazdami podaje również inne pojazdy, którymi mogą kierować posiadacze kategorii AM. Sprawdź je poniżej.

• Rower – osoby, które nie ukończyły 18 lat, mogą korzystać z uprawnień, jakie daje prawo jazdy AM, jeśli chcą poruszać się rowerem po drogach publicznych. Po 18. roku życia nie jest już do tego potrzebna karta rowerowa ani prawo jazdy. Natomiast w przypadku roweru wieloosobowego kierowca musi mieć ukończone 17 lat.
• Wózek rowerowy – może nim kierować nieletni mający prawo jazdy AM. Do kierowania wózkiem rowerowym uprawnia również karta rowerowa oraz prawo jazdy kategorii A1, B1 lub T.
• Pojazd zaprzęgowy – kategoria AM również uprawnia osoby poniżej 18 roku życia do jego kierowania. Później żadne uprawnienia już wymagane.

Teoretycznie posiadacz prawa jazdy AM może jeździć również czterokołowcem o wyglądzie zwykłego samochodu. Musi on być lżejszy niż 350 kg i osiągać prędkość nie większą niż 45 km/h. Takie pojazdy są jednak trudnodostępne i drogie, a przez to mało popularne na polskich drogach.

W jakim wieku można ubiegać się o prawo jazdy AM?

Kurs na prawo jazdy AM można rozpocząć po ukończeniu 14 lat lub na trzy miesiące przed osiągnięciem tego wieku.

Pełnoletni kierowca motoroweru lub quada może okazać podczas kontroli drogowej prawo jazdy kategorii AM, ale również A, B czy C. Takie uprawnienia automatycznie obejmują „niższą” kategorię, dlatego nie trzeba przechodzić „wszystkich etapów” i uzyskiwać wszystkich uprawnień osobno.

Ważne! Osoby, które ukończyły 18 lat przed 19 stycznia 2013 roku, mogą kierować motorowerem, legitymując się wyłącznie dowodem osobistym. Takie uprawnienia nie dotyczą jednak czterokołowców lekkich (np. quadów). 

Ile kosztuje prawo jazdy kat. AM w 2023 roku?

Kurs na prawo jazdy kategorii AM kosztuje od 900 zł do 1500 zł – w zależności od cennika danej szkoły jazdy. Cena może zależeć od lokalizacji, renomy czy wewnętrznej polityki ośrodka szkoleniowego.

Trzeba uwzględnić również koszt badania lekarskiego (200 zł), wydatek na zdjęcia do dokumentów, opłatę za egzamin (od 2023 roku część teoretyczna i praktyczna kosztuje w sumie 250 zł). Płatne jest też samo wydanie dokumentu (100,50 zł).

Łącznie wydatek na zdobycie prawa jazdy AM to zwykle ponad 1500 zł. 

Jak zdobyć prawo jazdy AM w 2023 roku?

Jeśli chcesz się ubiegać o prawo jazdy AM, zacznij od wyrobienia profilu kandydata na kierowcę i uzyskania numeru PKK.

Wniosek o profil kandydata na kierowcę możesz złożyć w:

• wydziale komunikacji,
• w starostwie powiatowym,
• w urzędzie miasta lub gminy odpowiednim dla Twojego miejsca zamieszkania.

Do urzędu prześlij lub dostarcz wraz z wnioskiem:

• pisemną zgodę rodziców lub opiekunów prawnych na rozpoczęcie kursu – jeśli jesteś niepełnoletni,
• orzeczenie lekarskie potwierdzające brak zdrowotnych przeciwwskazań do kierowania pojazdem,
• fotografię o wymiarach 35×45 mm.

W wydziale komunikacji musisz pokazać również dokument tożsamości.

Profil PKK otrzymasz zwykle od razu po złożeniu kompletnego wniosku. Czasami trzeba poczekać na niego do 2 dni. Rzadko procedura trwa znacznie dłużej – od 1 do 2 miesięcy.

Jak przebiega kurs na prawo jazdy kategorii AM?

Po otrzymaniu indywidualnego numeru PKK możesz zapisać się na kurs w wybranym przez Ciebie ośrodku szkolenia kierowców. Nauka obejmuje ok. 10 godzin zajęć teoretycznych i 10 godzin ćwiczeń praktycznych (na placu manewrowym i w ruchu miejskim).

Po ich odbyciu przystąpisz do egzaminu wewnętrznego, który przeprowadzi Twoja szkoła jazdy. Jeśli ukończysz go z wynikiem pozytywnym, możesz zapisać się na egzamin państwowy.

Obecnie można zrezygnować z teoretycznej części kursu na prawo jazdy AM. Wówczas uczysz się samodzielnie i od razu możesz zapisać się na egzamin w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego (WORD). Jeśli zdasz egzamin teoretyczny, możesz zapisać się na kurs w wybranej szkole jazdy. Weźmiesz udział tylko w części praktycznej szkolenia.

Jak wygląda egzamin teoretyczny i praktyczny na prawo jazdy kat. AM?

Egzamin zdaje się w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego (WORD). Składa się on z części teoretycznej i praktycznej. Każda z nich wymaga wniesienia osobnej opłaty, czyli odpowiednio 50 zł i 200 złotych.  

Egzamin teoretyczny trwa 25 minut i polega na odpowiadaniu na 20 pytań z wiedzy podstawowej oraz 12 pytań z wiedzy specjalistycznej. Każde z nich ma tylko jedną prawidłową odpowiedź i przyporządkowaną wartość – w zależności od znaczenia dla bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Na 74 możliwe punkty musisz zdobyć minimum 68. W przeciwnym wypadku „oblejesz” egzamin.

Egzamin praktyczny dzieli się z kolei na następujące etapy:

• sprawdzenie Twojej tożsamości,
• sprawdzenie stanu technicznego pojazdu i przygotowanie go do jazdy,
• wykonanie zadań na placu manewrowym,
• wykonanie zadań w ruchu drogowym,
• omówienie egzaminu praktycznego.

Na egzamin praktyczny musisz przyjść ubrany w strój ochronny. Są to:

• wiązane obuwie na płaskiej podeszwie,
• kurtka z długimi rękawami zapinana na suwak, zatrzaski lub guziki,
• rękawice.

To ważne, ponieważ niewłaściwy strój może skutkować odmówieniem Ci przystąpienia do egzaminu z powodów bezpieczeństwa.

Jak i kiedy odebrać prawo jazdy kat. AM?

Jeśli pozytywnie ukończyłeś każdą z części egzaminu, jego wynik trafi do PKK i wydziału komunikacji. Tam możesz odebrać dokument prawa jazdy. Wymaga to wniesienia opłaty w wysokości 100,50 zł. 

Prawo jazdy AM powinno być gotowe po 9 dniach roboczych od otrzymania informacji od WORD o zdanym egzaminie. Bardzo rzadko trzeba na nie czekać dłużej niż miesiąc. Status dokumentu i termin odbioru możesz sprawdzić na stronie www.info-car.pl.  

Prawo jazdy możesz odebrać osobiście w urzędzie lub zamówić jego wysyłkę pocztą.

Czy na quad i skuter trzeba wykupić OC?

Każdy zarejestrowany pojazd mechaniczny musi mieć ważną polisę OC. Dotyczy to też skuterów czy quadów. Pamiętaj, że tych pojazdów nie można ubezpieczyć sezonowo, np. tylko na wakacje.

Muszą być objęte ochroną ubezpieczeniową przez cały rok, a pomiędzy kolejnymi umowami OC nie może być ani jednego dnia przerwy. W przeciwnym wypadku grozi Ci bardzo wysoka kara finansowa.

Piotr Nowik

Piotr Nowik Zawodowo pisze od 2003 r., dla przyjemności zdecydowanie dłużej. Fan sportu, dobrych książek i motoryzacji. Lubi weekendowe wypady, kocha długie podróże. Od niedawna raczkujący ojciec.

Podobne wpisy

Prawo jazdy A, A1, A2 i AM – czym się różnią i do czego uprawniają? Terminowe prawo jazdy – co musisz o nim wiedzieć? Międzynarodowe prawo jazdy – gdzie i kiedy Ci się przyda? Prawo jazdy – oznaczenia, które warto znać!