Ubezpieczenia komunikacyjne – co trzeba o nich wiedzieć?

Ubezpieczenia komunikacyjne chronią finansowo posiadaczy oraz użytkowników pojazdów mechanicznych po wystąpieniu szkody w mieniu lub osobie. W grupie ubezpieczeń komunikacyjnych znajdują się zarówno polisy obowiązkowe, jak i dobrowolne.

Ubezpieczenia obowiązkowe chronią właściciela lub kierowcę ubezpieczonego pojazdu od odpowiedzialności cywilnej za spowodowane przez niego szkody, dobrowolne natomiast zapewniają mu szereg usług i świadczeń, po wystąpieniu określonych w umowie zdarzeń losowych.

Co warto wiedzieć o obowiązkowych ubezpieczeniach komunikacyjnych?

W myśl ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ubezpieczeniami obowiązkowymi są:

• Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów,
• Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego,
• Ubezpieczenie budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych,
• Ubezpieczenia wynikające z przepisów odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską, nakładających na określone podmioty obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia (odpowiedzialność cywilna za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności, zawodu albo prowadzeniu działalności lub będące następstwem wad produktu).

Kwestię ubezpieczeń komunikacyjnych reguluje kodeks cywilny oraz akty prawne, takie jak ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych oraz ustawa o działalności ubezpieczeniowej.

W przeciwieństwie do umów dobrowolnych, odpowiedzialność towarzystwa z tytułu umowy OC właściciela pojazdu obejmuje wszystkie szkody (oprócz ujętych w ustawie jako wyłączenia od odpowiedzialności), nawet wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Ubezpieczyciel odpowiada także za szkody wyrządzone umyślnie lub w wyniku rażącego niedbalstwa ubezpieczającego oraz osób, za które ponosi on odpowiedzialność.

Jakie są rodzaje dodatkowych ubezpieczeń komunikacyjnych?

Obowiązkowe ubezpieczenie komunikacyjne nie wystarczy, aby zapewnić właścicielowi samochodu kompleksową pomoc po wystąpieniu kolizji, awarii czy innego zdarzenia losowego. Towarzystwa ubezpieczeniowe przygotowały więc szereg produktów dodatkowych, zapewniających ochronę kierowcy, pasażerów oraz pojazdu, od wybranych ryzyk.

Do najpopularniejszych dodatkowych ubezpieczeń komunikacyjnych zaliczają się:

• Ubezpieczenie AC – polisa zapewnia naprawę uszkodzonego samochodu na koszt ubezpieczyciela oraz wypłatę odszkodowania po całkowitej utracie pojazdu (np. szkoda całkowita, kradzież)
• Ubezpieczenie NNW – ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków chroni kierowcę oraz pasażerów samochodu przed finansowymi skutkami tych zdarzeń (po doznaniu trwałego uszczerbku na zdrowiulu lub śmierci osoby ubezpieczonej). Polisa zapewnia poszkodowanym m.in. dofinansowanie do leczenia czy rehabilitacji lub wypłatę świadczenia po śmierci osoby ubezpieczonej
• Ubezpieczenie assistance (ASS) – towarzystwo zapewnia m.in. pomoc drogową, informacyjną, medyczną, zwrot kosztów zakwaterowania oraz pojazd zastepczy, gdy dojdzie do niespodziewanego unieruchomienia samochodu podczas podróży (np. po kolizji, wypadku czy awarii)
• Ubezpieczenie opon
• Ubezpieczenie szyb
• Ubezpieczenie kluczyków

Co wpływa na wysokość składki ubezpieczenia OC?

Podczas kalkulacji składki OC ubezpieczyciele biorą pod uwagę szereg czynników, w tym doświadczenie i wiek kierowcy, miejsce jego zamieszkania oraz parametry samochodu (np. pojemność silnika). O tym, że różnice w wysokości składek zaproponowanych przez poszczególne towarzystwa mogą być duże, można się przekonać, porównując kilka ofert.

Przykład: Ubezpieczenia OC potrzebuje dwóch właścicieli Volkswagena Golfa z 2009 roku (poj. silnika 1,6), zamieszkałych w Łodzi. Pierwszy ma 40 lat, 20-letnie doświadczenie w prowadzeniu pojazdów i wypracował maksymalne zniżki z tytułu bezszkodowej jazdy. Otrzymał on propozycje wskazane poniżej.

Drugi kierowca, który ma 20 lat, 2-letnie doświadczenie w prowadzeniu pojazdów i wypracował 20 proc. zniżki, otrzymał znacznie droższe propozycje OC

Oblicz składkę OC/AC

Co mówi ustawa – OC komunikacyjne?

Zgodnie z ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych, każdy właściciel pojazdu zarejestrowanego w Polsce powinien wykupić ubezpieczenie OC. Warunki ochrony w każdym zakładzie ubezpieczeń są takie same, jednak uwagę trzeba zwrócić na cenę polisy. Towarzystwa przeprowadzają indywidualną ocenę ryzyka związanego z kierowcą oraz pojazdem i na jej podstawie wyceniają składkę.

Poniżej znajduje się zbiór wybranych, najważniejszych zapisów ustawy, które dotyczą wszystkich właścicieli pojazdów mechanicznych.

Art. 23. Każdy posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany zawrzeć umowę OC. Dotyczy to także właścicieli aut przed ich rejestracją oraz pojazdów historycznych i wolnobieżnych, od momentu wprowadzenia ich do ruchu.

Art. 25. Ubezpieczenie OC obejmuje zdarzenia powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz te, do których doszło na terytoriach państw, których biura narodowe są sygnatariuszami Porozumienia Wielostronnego.

Jeżeli dojdzie do kolizji poza granicami naszego kraju, zakres ochrony ubezpieczeniowej ustala się na podstawie prawa państwa, na terytorium którego doszło do zdarzenia lub ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, w zależności od tego, który z zakresów jest szerszy.

Art. 26. Umowę ubezpieczenia zawiera się na okres 12 miesięcy, z zastrzeżeniem art. 27

Art. 27. Umowę ubezpieczenia krótkoterminowego można zawrzeć, jeżeli pojazd mechaniczny jest:

• Zarejestrowany na stałe (dotyczy tylko przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność gospodarczą i pośredniczą w kupnie i sprzedaży pojazdów),
• Zarejestrowany czasowo,
• Zarejestrowany za granicą,
• Pojazdem wolnobieżnym, historycznym i do jazd testowych.

Art. 28. Jeżeli posiadacz pojazdu nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa OC została zawarta, nie powiadomi na piśmie zakładu ubezpieczeń o jej wypowiedzeniu, uważa się, że została zawarta następna umowa na kolejne 12 miesięcy (nie dotyczy polis zbywcy – patrz art.31).

Zawarcie następnej umowy nie następuje, pomimo braku takiego powiadomienia, jeżeli:

• Nie została opłacona w całości składka za mijający okres,
• Ogłoszono upadłość zakładu ubezpieczeń lub zarządzono jego likwidację.

Art. 31. W razie przejścia lub przeniesienia prawa własności pojazdu, na nowego właściciela przechodzą prawa i obowiązki poprzedniego posiadacza, wynikające z umowy OC. Umowa ulega rozwiązaniu z upływem okresu, na który została zawarta, chyba że nabywca auta wypowie ją na piśmie (wówczas OC zostaje rozwiązane z dniem wypowiedzenia).

Zakład ubezpieczeń może dokonać ponownej kalkulacji należnej składki, poczynając od dnia przejścia lub przeniesienia prawa własności pojazdu, z uwzględnieniem zniżek przysługujących posiadaczowi, na którego przeszło lub zostało przeniesione prawo własności oraz zwyżek go obciążających, w ramach obowiązującej taryfy składek.

Art. 32. Zbywca pojazdu jest obowiązany do przekazania nabywcy potwierdzenia zawarcia umowy OC oraz do powiadomienia na piśmie zakładu ubezpieczeń w terminie 14 dni od dnia przeniesienia prawa własności, o sprzedaży auta.

Art. 34. Za szkodę powstałą w związku z ruchem pojazdu uważa się również szkodę, do której doszło podczas i w związku z:

• Wsiadaniem do pojazdu mechanicznego lub wysiadaniem z niego;
• Bezpośrednim załadowywaniem lub rozładowywaniem pojazdu mechanicznego;
• Zatrzymaniem lub postojem pojazdu

Art. 36. Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie sumy gwarancyjnej.

Suma gwarancyjna nie może być niższa niż równowartość w złotych:

• W przypadku szkód na osobie – 5 210 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia,
• W przypadku szkód w mieniu – 1 050 000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia

Art. 38. Zakład ubezpieczeń nie odpowiada za szkody:

• Wyrządzone przez kierującego posiadaczowi ubezpieczonego pojazdu, polegające na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie mienia,
• Wynikłe w przewożonych za opłatą ładunkach, przesyłkach lub bagażu,
• Polegające na utracie gotówki, biżuterii, papierów wartościowych, wszelkiego rodzaju dokumentów oraz zbiorów filatelistycznych, numizmatycznych i podobnych,
• Polegające na zanieczyszczeniu lub skażeniu środowiska.

Art. 43. Zakładowi ubezpieczeń oraz Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu przysługuje prawo dochodzenia od kierującego pojazdem mechanicznym zwrotu wypłaconego z ubezpieczenia OC odszkodowania, jeżeli kierujący:

• Wyrządził szkodę umyślnie, w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości albo po użyciu środków odurzających, substancji psychotropowych,
• Wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa,
• Nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa,
• Zbiegł z miejsca zdarzenia.

Jak skonstruowane są ubezpieczenia komunikacyjne dobrowolne?

W ubezpieczeniach dobrowolnych obowiązuje zasada swobody umowy. To znaczy, że wyłącznie od naszej woli zależy czy i z jakim towarzystwem zawrzemy umowę ubezpieczenia.

Grupa ubezpieczeń komunikacyjnych dobrowolnych jest bardzo zróżnicowana pod względem ryzyk, jakie one obejmują – mogą to być choćby następstwa nieszczęśliwego wypadku, kradzież, unieruchomienie pojazdu na drodze, problemy prawne czy ochrona wybranych elementów pojazdu (szyb, opon).

Zakres ochrony każdego ubezpieczenia dobrowolnego jest szczegółowo określony w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU) wybranego towarzystwa. Co istotne, każdy ubezpieczyciel może indywidualnie określać zasady, zgodnie z którymi będzie obowiązywała umowa. Warto więc zapoznać się z tym dokumentem jeszcze przed zakupem polisy i wybrać produkt, który nam najbardziej odpowiada.

Z którego ubezpieczenia komunikacyjnego można naprawić samochód?

Po kolizji lub wypadku (w zależności od tego kto jest jego sprawcą) szkodę możesz zlikwidować z obowiązkowej polisy OC lub ubezpieczenia dobrowolnego autocasco (AC).

Z ubezpieczenia OC można naprawić wyłącznie samochód poszkodowanego (lub poszkodowanych, gdy w zdarzeniu brało udział więcej pojazdów).

Jeżeli dojdzie do kolizji lub wypadku, sprawca zdarzenia powinien przekazać informacje o swoim OC osobie pokrzywdzonej, która będzie mogła następnie zgłosić szkodę jego ubezpieczycielowi (odszkodowanie zostanie wypłacone z polisy OC sprawcy wypadku). Poszkodowany może również naprawić samochód z pomocą swojego ubezpieczyciela w ramach usługi BLS (bezpośredniej likwidacji szkody).

W naprawie samochodu, którym kierował sprawca kolizji, nie pomoże polisa OC. W celu uzyskania odszkodowania, powinien on zgłosić szkodę ze swojego ubezpieczenia autocasco (AC), o ile wcześniej takie wykupił.

Co warto wiedzieć o AC od kradzieży i innych zdarzeń losowych?

Kupując polisę AC, właściciel pojazdu może zabezpieczyć się także na wypadek innych zdarzeń losowych. Ubezpieczenie AC gwarantuje wypłatę odszkodowania lub naprawę auta na koszt ubezpieczyciela nie tylko po zderzeniu z innym pojazdem, obiektem, zwierzęciem czy osobą, ale także m.in. po działaniu sił przyrody (np. huragan, powódź, gradobicie) czy aktów wandalizmu. Samochód może być także ubezpieczony od kradzieży.

Osoby, które chcą zaoszczędzić i nie potrzebują kompleksowego ubezpieczenia auta od wszystkich ryzyk mogą zdecydować się na zakup tzw. AC mini (mini AC, Smart Casco, mini casco), które zapewnia wypłatę odszkodowania tylko w przypadku wystąpienia wyszczególnionych w umowie zdarzeń (najczęściej pożaru, działania żywiołu i szkody całkowitej).

Jak wybrać najlepsze ubezpieczenie komunikacyjne AC?

W przeciwieństwie do polisy OC, w przypadku autocasco najważniejszy jest zakres polisy. Warto więc porównać oferty wielu firm pod tym kątem, aby znaleźć najlepszą ochronę, w możliwie jak najniższej cenie. Korzystnym rozwiązaniem jest także zakup polisy autocasco wraz z ubezpieczeniem OC. Podobnie jak w OC, ceny polis będą się różnić, w zależności od wybranego towarzystwa.

Przykład: Załóżmy, że pakiet OC/AC chcą nabyć właściciele Volkswagena Golfa (patrz powyżej – przykładowe kalkulacje OC). Pierwszy kierowca (40 lat, pełne zniżki w OC) otrzymał następujące propozycje ubezpieczenia od towarzystw:

Oblicz składkę OC/AC

Młodemu kierowcy,  który posiada taki sam samochód, ubezpieczyciele proponują znacznie droższe ubezpieczenie:

Oblicz składkę OC/AC

Podczas poszukiwania najlepszego ubezpieczenia komunikacyjnego AC należy zwrócić uwagę na kilka elementów:

• Udział własny – kwotowo lub procentowo ustalona wartość szkody, którą właściciel pokryje z własnej kieszeni,
• Suma ubezpieczenia – maksymalna wysokość odszkodowania, jaką może wypłacić ubezpieczyciel,
• Amortyzacja części – podczas eksploatacji pojazdu jego części zużywają się i dlatego towarzystwo ubezpieczeniowe ma prawo potrącić z tego tytułu pewną kwotę od ceny części nowych, przeznaczonych do wymiany (w umowie najczęściej jest ona określana procentowo),
• Sposób naprawy pojazdu – ubezpieczony może wybierać między dwiema metodami: kosztorysową i serwisową,
• Franszyza integralna – to wartość szkody, poniżej której ubezpieczyciel nie wypłaci odszkodowania (franszyza może zostać określona kwotowo lub procentowo).

Na czym polega ubezpieczenie szyb, opon i kluczyków?

Niektóre towarzystwa ubezpieczeniowe oferują również swoim klientom ochronę wybranych elementów samochodu (np. szyb, opon). Posiadacze pojazdów którzy zdecydują się na zakup takiej polisy wraz z OC mogą uniknąć opłat związanych z organizacją i naprawą zniszczonej szyby czy opony. Dodatkowe ubezpieczenia dobrowolne zapewniają także pokrycie kosztów związanych z kradzieżą kluczyków, tablic i dowodu rejestracyjnego.

Pamiętaj, aby przed zakupem polisy AC lub innego ubezpieczenia dobrowolnego zapoznać się z OWU wybranego produktu ubezpieczeniowego, gdyż zakres ochrony zależy od indywidualnych ustaleń każdej firmy.

Z którego ubezpieczenia komunikacyjnego naprawisz szkodę osobową?

Jeżeli podczas wypadku zostałeś ranny, to podobnie jak w przypadku szkody majątkowej możesz zwrócić się o rekompensatę do ubezpieczyciela sprawcy zdarzenia (o ile to nie z Twojej winy doszło do wypadku).

Takiej możliwości nie ma sprawca zdarzenia. Może on jednak wykupić na taką okoliczność ubezpieczenie NNW, które obejmuje następstwa wypadku, takie jak: trwałe uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia oraz śmierć osoby ubezpieczonej. Z NNW może skorzystać nie tylko kierowca auta, ale również jego pasażerowie, niezależnie od tego, czy otrzymali świadczenie z OC sprawcy wypadku.

Ubezpieczenie NNW zapewnia pokrycie kosztów związanych z procesem dochodzenia do zdrowia. Najczęściej poszkodowanemu przysługuje:

• Pokrycie kosztów leczenia i powrotu do zdrowia,
• Rekompensata za utracone zarobki z powodu niezdolności do pracy,
• Zadośćuczynienie za cierpienie po śmierci bliskiej osoby.

Które ubezpieczenie komunikacyjne chroni na wypadek awarii na drodze?

Właściciel pojazdu może zdecydować się również na zakup ubezpieczenia assistance, które zapewnia szybką organizację i pomoc na drodze po kolizji, awarii oraz kradzieży pojazdu.

W ramach polisy oferowane mogą być m.in. następujące świadczenia:

• Naprawa lub holowanie auta do warsztatu,
• Pomoc medyczna (transport medyczny, wizyta lekarza, opieka pielęgniarki),
• Samochód zastępczy,
• Dowiezienie paliwa,
• Zakwaterowanie w hotelu,
• Opieka nad dziećmi lub zwierzętami.

Od niektórych towarzystw możesz otrzymać dodatek do OC w postaci assistance w wersji podstawowej. Jednak będzie to okrojona wersja ochrony (tylko holowanie po wypadku lub kolizji i pomoc informacyjna). Jeżeli jesteś zainteresowany pełniejszym zakresem ubezpieczenia, masz możliwość zakupić rozszerzony wariant assistance.

Podsumowanie

1. Ubezpieczenia komunikacyjne dzieli się na obowiązkowe i dobrowolne (dodatkowe).
2. Obowiązkowym ubezpieczeniem, które musi kupić każdy właściciel pojazdu, jest OC.
3. Cena OC zależy od wielu czynników, w tym parametrów technicznych samochodu i doświadczenia kierowcy.
4. Lista nieobowiązkowych ubezpieczeń jest długa, a najpopularniejsze z nich są: AC, assistance i NNW.
5. Niektóre ubezpieczenia komunikacyjne (np. assistance) klient może dostać jako gratis do OC.

Oblicz składkę OC/AC

Stefania Stuglik

Od 2012 roku związana z sektorem ubezpieczeń. Doświadczenie zawodowe zdobywała pracując w dziale obsługi klienta. Ma na swoim koncie kilkaset sprzedanych polis komunikacyjnych. Prywatnie niepoprawna optymistka, zakochana w górach i literaturze pięknej.