Zaktualizowano: 15.01.2024Jeszcze kilka lat temu polski kierowca nie wsiadał do samochodu bez trzech dokumentów: prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego i potwierdzenia zawarcia umowy OC. Brak któregokolwiek z nich podczas kontroli drogowej groził mandatem i niepotrzebnym stresem. A jakie dokumenty musi mieć przy sobie kierowca w 2024 roku?
- Jakie dokumenty musi mieć przy sobie kierowca podczas jazdy w 2024 roku?
- Czy kierowca musi mieć przy sobie dowód rejestracyjny i polisę OC?
- Czy za brak prawa jazdy można dostać mandat?
- Czy trzeba mieć przy sobie dowód osobisty?
- Kogo dotyczą wyjątki – kto i jakie dokumenty powinien okazać podczas kontroli drogowej?
- Kiedy dokumenty pojazdu i polisa OC mogą przydać się kierowcy?
- Jakie funkcje ma dla kierowców aplikacja mObywatel?
- Podsumowanie
- FAQ – najczęściej zadawane pytania
„Zapomniałem dokumentów. Wracamy!”, „Jedź wolniej, papiery zostały w domu”, „Nie ma dokumentów? No to będzie mandacik!” – do niedawna brak w samochodzie prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego czy potwierdzenia zawarcia polisy OC potrafił mocno stresować kierowców. Dziś można je zostawić w domu, choć w niektórych sytuacjach nadal mogą się przydać.
Obecnie osoba kierująca samochodem nie musi mieć przy sobie “fizycznej” wersji dowodu rejestracyjnego, prawa jazdy oraz potwierdzenia zakupu polisy OC. Jednocześnie, podczas kontroli drogowej kierowca musi okazać dowód osobisty (w 2024 r. wystarczy okazać elektroniczny dokument tożsamości ze strony mObywatel) lub inny dokument, który potwierdzi jego tożsamość.
Jakie dokumenty musi mieć przy sobie kierowca podczas jazdy w 2024 roku?
W ostatnich latach kierowcy musieli zmierzyć się z aktualizacją wielu ustaw. Niektóre zmiany okazały się jednak korzystne – wspomnieć wystarczy o zniesieniu obowiązku wożenia przy sobie niektórych dokumentów.
Czy kierowca musi mieć przy sobie dowód rejestracyjny i polisę OC?
Od 1 października 2018 r. kierowcy podczas kontroli drogowej nie muszą już mieć przy sobie dowodu rejestracyjnego oraz potwierdzenia zawarcia ubezpieczenia OC.
To udogodnienie było możliwe dzięki wprowadzeniu danych z tych dokumentów do bazy CEPiK (Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców). Rezultat? Podmioty uprawnione do kontroli kierowców – policja, straż miejska czy inspekcja transportu drogowego – są w stanie sprawdzić, czy pojazd jest ubezpieczony bez proszenia kierowcy o okazanie polisy.
Czy za brak prawa jazdy można dostać mandat?
Od 5 grudnia 2020 r. kierowcy nie muszą wozić ze sobą prawa jazdy. Był to kolejny – po zniesieniu obowiązku posiadania przy sobie dowodu rejestracyjnego i ubezpieczenia OC – etap tzw. pakietu deregulacyjnego. W rezultacie dziś nie można otrzymać mandatu za brak posiadania prawa jazdy w wersji fizycznej. Wciąż jednak każda osoba, która wsiada za kierownicę, musi posiadać uprawnienia do kierowania pojazdami. Kary za kierowanie pojazdami bez uprawnień są bardzo wysokie – od 1500 do 30 000 zł.
Art. 38, ust.1, pkt 1. Prawa o ruchu drogowym brzmi: Kierujący pojazdem jest obowiązany mieć przy sobie i okazywać na żądanie uprawnionego organu wymagane dla danego rodzaju pojazdu lub kierującego dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem inny niż wydane w kraju prawo jazdy albo pozwolenie na kierowanie tramwajem, jeżeli kierujący nie posiada wydanego w kraju prawa jazdy albo pozwolenia na kierowanie tramwajem. W praktyce oznacza to, że osoby, które jeżdżą po polskich drogach i mają prawo jazdy wydane w Polsce, podczas kontroli absolutnie nie muszą go przy sobie fizycznie posiadać.
Czy trzeba mieć przy sobie dowód osobisty?
Brak konieczności wożenia ze sobą prawa jazdy sprawia, że kierowca powinien mieć przy sobie dowód osobisty (w 2024 r. może go zastąpić elektronicznym mDowodem np. z telefonu, z aplikacji mObywatel). W razie kontroli drogowej będzie mógł dzięki temu dokumentowi potwierdzić swoją tożsamość.
Dowód osobisty przyda się nie tylko podczas kontroli drogowej – gdyby doszło do stłuczki lub kolizji, kierowcy będą mogli spisać wspólne oświadczenie o zdarzeniu drogowym. Wypełnienie takiego formularza bez sprawdzenia danych uczestników (zwłaszcza sprawcy zdarzenia) jest ryzykowne – może się okazać, że sprawca podał nieprawdziwe imię i nazwisko. Wówczas jego znalezienie będzie mocno utrudnione.
Kogo dotyczą wyjątki – kto i jakie dokumenty powinien okazać podczas kontroli drogowej?
Mimo że pakiet deregulacyjny to rozwiązanie dla kierowców korzystne, to nie każdy kierowca jest zwolniony z posiadania przy sobie dokumentów.
Kup OC już od 280 zł!
- Ceny oc w 5 minut
- Porównaj oferty 14 towarzystw
- Pomoc 200 agentów
Wyjątki dotyczą:
- kierowców, którzy nie mają polskiego prawa jazdy – w razie kontroli muszą oni mieć przy sobie dokument potwierdzający posiadanie uprawnień do kierowania pojazdem;
- osób, które prawnie nie są właścicielami prowadzonego samochodu, czyli jeżdżą autami wypożyczonymi, leasingowanymi czy firmowymi – powinni oni posiadać przy sobie dowód rejestracyjny prowadzonego pojazdu.
Uwaga! Należy pamiętać, że przepisy zwalniające polskich kierowców z posiadania przy sobie prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego i potwierdzenia zawarcia polisy OC nie obowiązują poza granicami kraju, więc opuszczając Polskę, należy zabrać ze sobą wszystkie te dokumenty!
Dodatkowy dokument w postaci zaświadczenia od lekarza powinny wozić w pojeździe osoby, które nie mogą korzystać z pasów bezpieczeństwa.
Kiedy dokumenty pojazdu i polisa OC mogą przydać się kierowcy?
Mimo że dziś nie trzeba wozić ze sobą ani dowodu rejestracyjnego, ani potwierdzenia zakupu OC, to niekiedy dokumenty te mogą się przydać. W jakich sytuacjach?
Pierwszy przypadek, gdy warto mieć przy sobie potwierdzenie zakupu OC, wiąże się ze zmianą ubezpieczyciela. Transfer informacji między firmami ubezpieczeniowymi a Ubezpieczeniowym Funduszem Gwarancyjnym zajmuje trochę czasu. W tym okresie osoby sprawdzające ważność polisy w systemie informatycznym otrzymają informację, że pojazd nie jest ubezpieczony.
Drugą sytuacją, gdy przyda się zarówno dowód rejestracyjny, jak i polisa OC, jest kolizja drogowa. Wówczas dokumenty te są niezbędne, aby spisać wspomniane już wspólne oświadczenie o zdarzeniu drogowym.
Przykład: Pan Michał doprowadził do kolizji z autem pani Joanny. Szkoda nie była duża, a mężczyzna przyznał się do winy i chciał jak najszybciej załatwić sprawę. Pani Joanna zgodziła się na wspólne oświadczenie i wówczas okazało się, że sprawca nie ma przy sobie żadnych dokumentów. To skłoniło panią Joannę do wezwania na miejsce zdarzenia policji.
Jakie funkcje ma dla kierowców aplikacja mObywatel?
Dla osób, które nie lubią wozić papierowych lub plastikowych dokumentów, praktycznym rozwiązaniem może okazać się aplikacja mObywatel. Jest to darmowe rządowe narzędzie, w którym przechowywane są cyfrowe kopie dokumentów. Aplikacja dostępna jest na urządzeniach z systemem Android oraz iOS, ale by z niej skorzystać, wymagane jest posiadanie profilu zaufanego.
Dzięki aplikacji, w zaledwie kilka sekund i przy pomocy kilku kliknięć, można okazać dokumenty w trakcie kontroli lub wypadku. W mObywatel znajdują się zarówno informacje widoczne na dokumencie prawa jazdy (dane osobowe, zdjęcie, a także numer, kategoria i termin ważności prawa jazdy), jak i w dowodzie rejestracyjnym (marka, model, numer VIN, ważność badania technicznego, ostatnio wprowadzony stan licznika). Co więcej, mObywatel na 30 dni przed upływem terminu badania technicznego lub ważności polisy powiadomi kierowcę o konieczności załatwienia tej sprawy.
W 2024 r. elektroniczny dokument tożsamości, który zainstalowałeś w swoim telefonie, możesz użyć nie tylko podczas kontroli drogowej, ale również m.in. w urzędzie, banku, sądzie, przychodni lekarskiej czy u notariusza.
Poleganie tylko i wyłącznie na dokumentach w wersji elektronicznej ma jednak swoje wady – telefon może mieć awarię lub rozładować się, a w razie wypadku osoby postronne nie będą mogły go odblokować. Należy również pamiętać, że smartfon może zostać skradziony.
Podsumowanie
- W Polsce kierowcy nie mają obowiązku posiadania przy sobie prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego i dowodu zawarcia polisy OC.
- Wyjątek stanowią kierowcy, którzy nie posiadają polskiego prawa jazdy lub jeżdżą samochodem, którego nie są właścicielami.
- Podczas kontroli dane dotyczące kierowcy, pojazdu oraz ubezpieczenia policjant sprawdza w systemie CEPiK.
- Posiadanie fizycznych dokumentów może przydać się w przypadku kolizji, gdy strony chcą spisać oświadczenie.
- Dokumenty fizyczne należy ze sobą zabrać również podczas wyjazdu zagranicznego.
- Wszystkie dokumenty można przechowywać w formie elektronicznej w aplikacji mObywatel.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Jakie ułatwienia dla kierowców weszły w życie od 2020 roku?
Rok 2020 był momentem wielu zmian dla kierowców – nie dotyczyły one wyłącznie prawa jazdy. Dzięki nowelizacji przepisów nabywcy pojazdów mają możliwość zarejestrowania pojazdu w miejscu czasowego zamieszkania (od 4 grudnia 2020 r.). Zniesiony został też obowiązek wymiany dowodu rejestracyjnego, gdy skończy się w nim miejsce na pieczątki ze stacji kontroli pojazdów (również od 4 grudnia 2020 r.).
Czy za brak dowodu rejestracyjnego w samochodzie dostanę mandat?
Przed aktualizacją przepisów zapominalscy kierowcy rzeczywiście musieli liczyć się z mandatem. Jednak po wejściu w życie tzw. pakietu deregulacyjnego mandat za brak posiadania przy sobie dowodu rejestracyjnego stracił rację bytu – został usunięty z taryfikatora mandatów.
Jak policjanci przeprowadzają kontrolę bez dokumentów?
Brak dokumentów nie jest przeszkodą – policjanci sprawdzają informacje w systemie elektronicznym CEPiK. Dzięki rozszerzeniu funkcjonalności tego systemu, kierowcy podczas kontroli nie muszą mieć przy sobie dowodu rejestracyjnego czy dowodu zakupu ubezpieczenia OC.
Jakie dokumenty musi mieć kierowca samochodu ciężarowego?
Kierowca przewożący ładunek musi mieć przy sobie dokumenty związane z przewożonym ładunkiem. Jeżeli masa pojazdu z lub bez ładunku przekracza wartości wskazane w przepisach, to kierowca w razie kontroli powinien okazać zezwolenie. Lista dokumentów jest dłuższa – znajdują się na niej również m.in. karta kierowcy, wydruki z tachografu czy zaświadczenie o czasie pracy.
Jakie dokumenty musi mieć przy sobie kierowca taxi?
Niektórzy kierowcy – mimo wprowadzenia pakietu deregulacyjnego – muszą wozić ze sobą pewne dokumenty. Dobrym przykładem są kierowcy taksówek, gdyż muszą oni mieć przy sobie albo licencję, albo wypis z licencji. Bez uzyskania licencji nie można wykonywać usługi krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu osób taksówką.
