Zaktualizowano: 21.08.2023Po kolizji lub wypadku ubezpieczyciel stwierdził szkodę całkowitą, ale Ty ze względów sentymentalnych rozważasz naprawę auta? Dowiedz się, kiedy po szkodzie całkowitej dalsze użytkowanie pojazdu jest możliwe i z czym się to wiąże.
- Co to jest szkoda całkowita pojazdu?
- Czy towarzystwo może się mylić, orzekając o szkodzie całkowitej?
- Jak sprawdzić wycenę wartości pojazdu sprzed i po kolizji?
- Szkoda całkowita pojazdu a odwołanie – jak wnioskować o zmianę decyzji ubezpieczyciela?
- Kiedy naprawa auta po szkodzie całkowitej nie jest wskazana?
- Kiedy można naprawić uszkodzony pojazd po szkodzie całkowitej?
- Naprawa pojazdu po szkodzie całkowitej z OC sprawcy
- Naprawa auta po szkodzie całkowitej z AC
- Szkoda całkowita a dalsze użytkowanie pojazdu – jakie formalności trzeba załatwić?
- Co z ubezpieczeniem OC i AC po stwierdzeniu szkody całkowitej?
- Podsumowanie
- FAQ – najczęściej zadawane pytania
Szkoda całkowita a dalsze użytkowanie pojazdu – to jedno z zagadnień, którymi mogą być zainteresowani kierowcy poszkodowani w kolizjach i wypadkach. Orzeczenie szkody całkowitej nie zawsze jest równoznaczne z tym, że samochód nadaje się jedynie na złom. Przeciwnie, takie auto często można doprowadzić do stanu używalności i dalej bezpiecznie z niego korzystać. Może się to jednak wiązać z wysokimi kosztami.
Co to jest szkoda całkowita pojazdu?
Szkoda całkowita pojazdu to jeden z terminów używanych przez ubezpieczycieli w związku z likwidacją szkód z ubezpieczeń OC i AC. Z czasem zaczął on być stosowany powszechnie, również w orzecznictwie. Jak można zdefiniować szkodę całkowitą pojazdu? W kontekście ubezpieczenia OC o szkodzie całkowitej można mówić, gdy:
- pojazd uległ zniszczeniu w takim stopniu, że nie nadaje się do naprawy lub
- koszty naprawy przekroczyłyby wartość pojazdu sprzed szkody.
W przypadku ubezpieczenia AC zasady stwierdzania szkody całkowitej są nieco inne – ubezpieczyciel precyzuje je w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU). Najczęściej szkoda całkowita z AC jest orzekana, gdy koszt naprawy pojazdu przekroczy 70 proc. jego wartości. Jednak – co warto zaznaczyć – ubezpieczyciel i klient mogą przyjąć dowolną wartość.
W OWU AC Standard Warty znajduje się następująca definicja szkody całkowitej: „Szkoda, w wyniku której pojazd uległ uszkodzeniu w takim stopniu, że koszty jego naprawy przekraczają 70 proc. wartości tego pojazdu bezpośrednio przed zaistnieniem szkody”.
Czy towarzystwo może się mylić, orzekając o szkodzie całkowitej?
Dla firm ubezpieczeniowych sklasyfikowanie szkody jako całkowitej jest bardzo opłacalne – istnieje tu pewne pole do zaniżenia wysokości odszkodowania, a zatem oszczędności po stronie ubezpieczyciela i straty u poszkodowanego. Jest to możliwe z uwagi na sposób ustalania wysokości świadczenia. W tym przypadku obowiązuje metoda dyferencyjna, a odszkodowanie określa się według następującego schematu – ubezpieczyciel:
- ustala wartość pojazdu przed jego uszkodzeniem;
- wycenia wrak pojazdu;
- odejmuje od wysokości odszkodowania wartość wraku, który jest własnością klienta.
Jeżeli firma ubezpieczeniowa nie przejmie pozostałości samochodu, to wypłaci tylko część odszkodowania. Należną kwotę w całości poszkodowany powinien uzyskać po sprzedaży wraku. Kłopot w tym, że wartość wraku mogła zostać przez ubezpieczyciela zawyżona, a wówczas poszkodowany nie ma szansy na pełne odszkodowanie. To jednak nie wszystko.
Szkoda całkowita jest częstą przyczyną sporów między firmą ubezpieczeniową a klientem. Mimo rekomendacji opracowanych przez KNF nieetyczne praktyki nie należą do rzadkości. Potwierdza to liczba wniosków, które wpływają do Rzecznika Finansowego – w 2022 r. niemal 2400 z nich dotyczyło problemów na etapie wypłaty odszkodowania, w tym również sposobu ustalenia odszkodowania po szkodzie całkowitej.
Zdarza się, że firma ubezpieczeniowa celowo kwalifikuje szkodę jako całkowitą (a nie częściową), aby zaoszczędzić. Odbywa się to poprzez zawyżenie kosztów naprawy, a czasem zaniżenie wartości pojazdu tuż przed wystąpieniem szkody.
Przykład: Wartość samochodu przed szkodą została określona na 55 000 zł. Po szkodzie koszty naprawy pojazdu wyceniono na 40 000 zł, podczas gdy wrak może być wart 20 000 zł. W tej sytuacji orzekając szkodę całkowitą, ubezpieczyciel zaoszczędzi – wypłaci 35 000 zł tytułem odszkodowania, zamiast pokrywać koszty naprawy w wysokości 40 000 zł.
Jak sprawdzić wycenę wartości pojazdu sprzed i po kolizji?
Skoro firma ubezpieczeniowa może się mylić co do uznania uszkodzeń powypadkowych za szkodę całkowitą, to pozostaje kwestia tego, jak sprawdzić wartość pojazdu sprzed i po kolizji. Z pomocą przychodzi sam ubezpieczyciel, który dokumentuje proces likwidacji szkody – poszkodowany ma prawo wglądu do tych dokumentów. Czego w nich szukać?
Przeglądając dokumentację związaną z likwidacją szkody, należy zwrócić uwagę na:
- zakres szkód – warto sprawdzić, czy na liście nie znajdują się elementy, które nie wymagają naprawy (wymiany);
- rodzaj części, które mają zostać użyte do naprawy – jeżeli ubezpieczyciel chce zawyżyć koszty naprawy, aby uzasadnić szkodę całkowitą, części będą oryginalne;
- wysokość kosztów robocizny – koszt roboczogodziny może być znacznie wyższy od stawek rynkowych.
Szkoda całkowita pojazdu a odwołanie – jak wnioskować o zmianę decyzji ubezpieczyciela?
Zapoznanie się z kosztorysem może zapewnić argumenty niezbędne do zakwestionowania sposobu wyliczenia kosztów naprawy samochodu. Sprawnie napisane odwołanie od decyzji firmy ubezpieczeniowej (wskazujące, że np. do wyceny zostały przyjęte najdroższe z dostępnych na rynku części) może pomóc – ubezpieczyciel uzna, że ma do czynienia ze świadomym klientem i zmieni pierwotną klasyfikację szkody. Jeżeli jednak mimo argumentacji towarzystwo ubezpieczeniowe pozostanie przy swoim stanowisku, pozostaje skorzystać z pomocy Rzecznika Finansowego.
Jest też inna droga, która jednak wiąże się z pewnym ryzykiem – poszkodowany, który po szkodzie całkowitej chce dalej użytkować pojazd, może zlecić jego naprawę. Jeżeli koszty naprawy nie przekroczą progu, po którym ubezpieczyciel ma prawo orzec szkodę całkowitą, to poszkodowany powinien otrzymać ich zwrot.
Kup OC już od 280 zł!
- Ceny oc w 5 minut
- Porównaj oferty 14 towarzystw
- Pomoc 200 agentów
Warto wiedzieć: pierwsza oferta odszkodowania często jest zaniżona. Poszkodowani nie muszą jej przyjmować – przeciwnie, warto się odwołać. Często to wystarcza, aby ubezpieczyciel zmienił zdanie i zaproponował odszkodowanie w uczciwej wysokości.
Kiedy naprawa auta po szkodzie całkowitej nie jest wskazana?
Zagadnienie szkody całkowitej i dalszego użytkowania pojazdu rodzi pytanie o bezpieczeństwo – żaden kierowca nie chce użytkować samochodu, który stanowi zagrożenie dla niego i innych uczestników ruchu drogowego. Stąd też pytanie, kiedy naprawa auta jest możliwa, a kiedy powinna być zabroniona. Aby na nie odpowiedzieć, trzeba odróżnić szkodę całkowitą ekonomiczną od szkody całkowitej technicznej.
Jaka jest różnica między szkodą całkowitą ekonomiczną a szkodą całkowitą techniczną? Z perspektywy poszkodowanego – kluczowa, ponieważ:
- szkoda całkowita ekonomiczna oznacza jedynie tyle, że naprawa w oczach ubezpieczyciela jest nieopłacalna, ale od strony technicznej wciąż możliwa;
- szkoda całkowita techniczna to brak możliwości przywrócenia pojazdu do stanu sprzed zdarzenia – nawet po naprawie auto nie powinno być użytkowane.
Kiedy naprawa auta po szkodzie całkowitej nie wchodzi w grę? Gdy szkoda ma charakter techniczny. Przykładowo pożar, kolizja czy zalanie mogą uszkodzić samochód w takim stopniu, że jego naprawa rzeczywiście nie będzie możliwa.
Kiedy można naprawić uszkodzony pojazd po szkodzie całkowitej?
Jeżeli weźmie się pod uwagę poprzedni punkt, odpowiedź na to pytanie jest oczywista: gdy szkoda całkowita ma charakter wyłącznie ekonomiczny, a po naprawie auto będzie sprawne technicznie. Wówczas nie ma przeszkód, aby naprawić pojazd i zacząć go użytkować na drogach publicznych. Pozostaje jednak kwestia opłacalności takiego przedsięwzięcia – właściciel auta może zainwestować dużo więcej niż jest ono w rzeczywistości warte.
Naprawa pojazdu po szkodzie całkowitej z OC sprawcy
Szkoda całkowita a dalsze użytkowanie pojazdu wiąże się naturalnie z koniecznością przeprowadzenia naprawy. Jednak tu pojawia się pewien kłopot – ubezpieczyciel musi zmienić kwalifikację szkody lub poszkodowany musi zgodzić się, że część kosztów pokryje z własnej kieszeni (gdy ubezpieczyciel prawidłowo orzekł szkodę całkowitą).
Na drugie rozwiązanie może zgodzić się np. pasjonat motoryzacji, któremu trudno rozstać się z samochodem ze względów sentymentalnych lub który korzysta z auta zabytkowego.
Naprawa auta po szkodzie całkowitej z AC
Naprawa pojazdu jest też możliwa po szkodzie całkowitej, która jest likwidowana z ubezpieczenia AC. Analogicznie jak w przypadku szkody całkowitej z OC sprawcy w pierwszej kolejności warto sprawdzić, czy możliwa jest zmiana kwalifikacji szkody. Warto w tym celu:
- przejrzeć dokumentację przygotowaną przez ubezpieczyciela;
- ponownie zapoznać się z treścią umowy i OWU – aby sprawdzić zasady likwidacji szkód;
- spróbować znaleźć warsztat, który zadeklaruje naprawę pojazdu w oparciu o wytyczne z OWU w cenie poniżej np. 70 proc. wartość pojazdu;
- rozważyć naprawę pojazdu we własnym zakresie – jeżeli ubezpieczyciel nie zmienił kwalifikacji szkody.
Szkoda całkowita a dalsze użytkowanie pojazdu – jakie formalności trzeba załatwić?
Zagadnienie „szkoda całkowita a dalsze użytkowanie pojazdu” może rodzić pytanie co do bezpieczeństwa, a zatem kwestii dodatkowych badań technicznych. Obowiązujące przepisy wymagają przeprowadzenia dodatkowego badania technicznego, jeżeli naprawa wynikała ze szkody istotnej. Jak rozumieć termin „szkoda istotna”? Odpowiedź znajduje się w ustawie Prawo o ruchu drogowym.
Za szkodę istotną przyjmuje się szkodę w zakresie elementów trzech układów: nośnego, hamulcowego i kierowniczego, która ma wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego i tym samym kwalifikuje pojazd do dodatkowego badania technicznego. Jest też dobra wiadomość – jeżeli szkoda jest likwidowana z OC, to ubezpieczyciel ma obowiązek pokryć koszt tego badania.
Informacja o wystąpieniu szkody istotnej jest wykazywana w e-usłudze Historia Pojazdu – ze wzmianki można się dowiedzieć, w zakresie jakiego układu została ona stwierdzona, np. czy doszło do uszkodzenia elementów układu kierowniczego.
Co z ubezpieczeniem OC i AC po stwierdzeniu szkody całkowitej?
Orzeczenie przez ubezpieczyciela szkody całkowitej nie oznacza, że umowa ubezpieczenia OC czy AC zostaje automatycznie rozwiązana. Dlaczego? Powód jest prosty: po szkodzie całkowitej często możliwe jest dalsze użytkowanie pojazdu, niekiedy nawet bez konieczności jego naprawy. Co więcej, przepisy wymagają, aby nawet niesprawny pojazd pozostawał ubezpieczony. Stąd też możliwości są dwie.
Szkoda całkowita a składka ubezpieczeniowa – możliwości:
- wyrejestrowanie pojazdu – po wyrejestrowaniu auta firma ubezpieczeniowa zwraca niewykorzystaną część składki (trzeba złożyć wniosek o jej wypłatę);
- dalsze użytkowanie pojazdu – wówczas należy w dalszym ciągu opłacać składkę OC, jednak warto porównać ceny, korzystając z kalkulatora OC/AC (dostępny jest na tej stronie), aby zminimalizować koszty.
Zwlekanie z przekazaniem auta do stacji demontażu pojazdów i załatwieniem formalności w wydziale komunikacji może skończyć się przykrą niespodzianką – wezwaniem do zapłaty za ubezpieczenie, które zostało wznowione na kolejny okres (rok).
Podsumowanie
- Jeżeli ubezpieczyciel stwierdził szkodę całkowitą, to według niego naprawa pojazdu jest ekonomicznie nieuzasadniona.
- Firma ubezpieczeniowa może popełnić błąd orzekając o szkodzie całkowitej i dlatego warto zażądać wglądu do dokumentów z procesu likwidacji szkody.
- Gdy nastąpi szkoda całkowita a dalsze użytkowanie pojazdu jest planowane przez właściciela, będzie to możliwe tylko wówczas, gdy szkoda ma charakter ekonomiczny.
- Po wystąpieniu szkody istotnej wymagane jest dodatkowe badanie techniczne.
- Umowy ubezpieczeń komunikacyjnych po szkodzie całkowitej nie są rozwiązywane automatycznie – pojazd trzeba wyrejestrować.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Jak sprawdzić, czy kupowane auto nie jest po szkodzie całkowitej?
Z pomocą przychodzi e-usługa Historia Pojazdu i komercyjne bazy, w których gromadzone są informacje o historii pojazdów. Przykładowo wzmianka o szkodzie istotnej może sugerować, że pojazd uczestniczył w wypadku. Z kolei podczas sprawdzania aut sprowadzonych z zagranicy w sekcji „Dane zagraniczne” można znaleźć rubrykę „Szkoda całkowita”.
Jak samodzielnie sprawdzić wartość auta po wypadku?
Samodzielne ustalenie wartości pojazdu po wypadku jest dość trudne – trzeba mieć dostęp do narzędzi umożliwiających wycenę samochodu. Aby sprawdzić poprawność kalkulacji przygotowanych przez firmę ubezpieczeniową, można skorzystać z usług rzeczoznawcy. Niestety, będzie się to wiązało z dodatkowymi kosztami.
Jak oszacować wszystkie koszty naprawy pojazdu po szkodzie całkowitej?
Nie trzeba w tym celu samodzielnie szukać informacji o cenach części czy sprawdzać, ile średnio kosztuje roboczogodzina – wystarczy zwrócić się z zapytaniem o koszt naprawy pojazdu do kilku wybranych warsztatów. W odpowiedzi warsztaty powinny przygotować kosztorysy naprawy, które mogą być niezwykle cennym argumentem w przypadku sporu z ubezpieczycielem.
Co robić w przypadku szkody całkowitej?
W pierwszej kolejności warto sprawdzić, czy firma ubezpieczeniowa miała podstawy, aby o niej orzec. Jeżeli tak, to pozostaje pytanie, co z wrakiem – można spróbować naprawić go we własnym zakresie lub sprzedać. W sprzedaży pozostałości po aucie może pomóc ubezpieczyciel.
Jak uzyskać wysokie odszkodowanie za szkodę całkowitą?
Na odszkodowaniu nie można się wzbogacić – to świadczenie jest wypłacane wyłącznie po to, aby wyrównać szkodę w majątku. Stąd też jego wysokość jest uzależniona od wartości pojazdu i za każdym razem ustalana indywidualnie.
