Komu, kiedy i na jak długo przysługuje auto zastępcze z OC sprawcy?

sprzedaż auta bez ważnego OC

Z winy innego kierowcy doszło do kolizji, a Twój samochód nie nadaje się do użytku i musi trafić do mechanika? Być może zastanawiasz się, czy przysługuje Ci auto zastępcze z OC sprawcy i jak zorganizować jego wynajem. Poniżej znajdziesz poradnik dotyczący wynajmu samochodu z OC sprawcy, a w nim odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.

Samochód zastępczy z OC sprawcy to jedno z uprawnień przysługujących poszkodowanemu kierowcy. Mimo że świadomość kierowców co do możliwości skorzystania z samochodu zastępczego z OC sprawcy rośnie, to nie każdy poszkodowany wie, jak starać się o takie auto i jak długo będzie mógł je użytkować. Tymczasem, aby skorzystać z auta zastępczego, wcale nie trzeba mieć środków na kaucję czy karty kredytowej.

Kto ma prawo do samochodu zastępczego z OC sprawcy?

Auto zastępcze na koszt ubezpieczyciela sprawcy przysługuje poszkodowanemu – osobie, której pojazd został uszkodzony. Nie ma przy tym znaczenia, czy poszkodowany jest osobą prywatną, czy przedsiębiorcą. Co ważne, aby skorzystać z samochodu zastępczego z OC sprawcy, nie trzeba być właścicielem uszkodzonego pojazdu – wystarczy być jego użytkownikiem. Zastępczy pojazd może być z kolei użytkowany zarówno przez poszkodowanego, jak i członków jego rodziny.

Uwaga!

Z samochodu zastępczego z OC sprawcy nie będzie mogła skorzystać osoba, która została poszkodowana przez sprawcę poruszającego się nieubezpieczonym pojazdem.

Kiedy przysługuje auto zastępcze z OC sprawcy?

Przez wiele lat auto zastępcze z OC sprawcy było przedmiotem sporów pomiędzy poszkodowanymi a firmami ubezpieczeniowymi. W 2011 r. Sąd Najwyższy przyjął uchwałę, która rozwiała wątpliwości – jej treść znajdziesz poniżej. Zgodnie z nią auto zastępcze na koszt ubezpieczyciela sprawcy kolizji lub wypadku przysługuje poszkodowanemu, gdy spełnione jest łącznie 5 następujących warunków:

  1. Samochód poszkodowanego nie nadaje się do użytku – auto wymaga naprawy lub orzeczona została szkoda całkowita.
  2. Poszkodowany korzystał z pojazdu na co dzień, a nie sporadycznie – przykładowo korzystał z samochodu, aby dojeżdżać do pracy.
  3. Wybrane przez poszkodowanego auto zastępcze nie jest klasy wyższej niż naprawiany pojazd – w przeciwnym razie firma ubezpieczeniowa nie pokryje kosztów w 100 proc.
  4. Koszty najmu auta zastępczego nie są zawyżone – stawka nie różni się od stawek obowiązujących na lokalnym rynku.
  5. Poszkodowany nie dysponuje innym samochodem, z którego mógłby korzystać – dostęp do komunikacji miejskiej jest bez znaczenia.

Pewne wątpliwości budzi ostatni punkt. Fakt, że osoba poszkodowana jest właścicielem dwóch samochodów, wcale nie przesądza o tym, że nie będzie ona mogła skorzystać z auta zastępczego. Kluczowe jest to, czy pojazd rzeczywiście jest do dyspozycji poszkodowanego. A często się okazuje, że nie jest – auto jest użytkowane przez bliskich, np. małżonka osoby poszkodowanej.

Przykład

Pan Jacek został poszkodowany w kolizji. Na etapie zgłaszania szkody wskazał, że chce skorzystać z samochodu zastępczego. Ubezpieczyciel odmówił, ponieważ mężczyzna jest właścicielem dwóch aut. Decyzję ubezpieczyciela zmieniło odwołanie, w którym pan Jacek wskazał, że z drugiego samochodu korzysta na co dzień jego żona.

Co mówi prawo?

Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej – uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r. (III CZP 05/11).

Kiedy ubezpieczyciel sprawcy może odmówić zwrotu wydatków na auto zastępcze?

Osoba poszkodowana nie zawsze może liczyć na samochód zastępczy z OC sprawcy. Ubezpieczyciel będzie miał słuszność, odmawiając zwrotu wydatków na wynajem auta zastępczego, gdy poszkodowany:

  • będzie mieć do swojej dyspozycji inny pojazd – mowa o takim aucie, którego nie użytkuje inny członek rodziny;
  • korzystał z samochodu jedynie sporadycznie – w tej sytuacji ubezpieczyciel może zwrócić koszty poniesione w związku z korzystaniem z taksówek w okresie naprawy samochodu;
  • nie wynajął pojazdu zastępczego – ubezpieczyciel zwraca koszt usługi tylko wówczas, gdy poszkodowany z niej skorzystał.

Na jak długo przysługuje samochód zastępczy z OC sprawcy?

Jeżeli między poszkodowanym a ubezpieczycielem dochodzi do sporu o samochód zastępczy z OC sprawcy, to najczęściej dotyczy on okresu, przez jaki poszkodowany może korzystać z zastępczego auta. Okres ten jest uzależniony od rozmiaru szkody – inaczej liczy się go przy szkodzie częściowej, a inaczej przy szkodzie całkowitej. Zasady są następujące:

  • Szkoda częściowa. Auto zastępcze jest użytkowane przez czas naprawy samochodu poszkodowanego kierowcy. Do czasu naprawy wlicza się m.in. czas oczekiwania na części i czas niezbędny do ustalenia wysokości kosztów naprawy między firmą ubezpieczeniową a warsztatem.
  • Szkoda całkowita. Poszkodowany może korzystać z auta zastępczego w okresie od dnia zniszczenia pojazdu aż do momentu wypłaty odszkodowania. Niektóre firmy wykazują się prokonsumenckim podejściem i wydłużają ten okres np. do 7 dni po dokonaniu przelewu.

Jak wynająć samochód zastępczy z OC sprawcy kolizji?

Jeżeli chcesz skorzystać z samochodu zastępczego z OC sprawcy, masz kilka możliwości – możesz zwrócić się do ubezpieczyciela lub wynająć samochód na własną rękę i następnie żądać od ubezpieczyciela zwrotu poniesionych wydatków. Pierwsze rozwiązanie jest wygodniejsze, a do tego wyklucza ewentualne nieporozumienia z firmą ubezpieczeniową – mogą one dotyczyć np. kwalifikacji samochodu do segmentu.

Wspomniana już uchwała Sądu Najwyższego doprowadziła do sytuacji, w której każda firma ubezpieczeniowa współpracuje obecnie z wypożyczalniami samochodów lub ma własną flotę pojazdów zastępczych. Zasadniczo zatem z wynajmem auta zastępczego z OC sprawcy nie ma problemu. Aby wynająć samochód zastępczy z OC sprawcy kolizji, wystarczy poinformować o tym zamiarze:

  • w momencie zgłaszania szkody – informację należy przekazać pracownikowi firmy ubezpieczeniowej;
  • w warsztacie, w którym naprawiany jest Twój samochód – warsztaty ściśle współpracują z ubezpieczycielami.

Na jakich zasadach jest udostępniane auto zastępcze?

W przeszłości zdarzyło Ci się korzystać z oferty wypożyczalni samochodów? Z pewnością masz świadomość pewnych ograniczeń – mowa choćby o limicie kilometrów, minimalnym wieku kierowcy czy braku możliwości przewożenia zwierząt. Niekoniecznie muszą one występować, gdy korzystasz z auta zastępczego z OC sprawcy. Warunkiem może być jednak wynajem pojazdu w wypożyczalni, z którą współpracuje ubezpieczyciel. Taką politykę prowadzą niemal wszyscy ubezpieczyciele, np. Ergo Hestia czy TUZ Ubezpieczenia.

Jeżeli poszkodowany zdecyduje się wynająć pojazd przez firmę Ergo Hestia, to nie będzie musiał choćby:

  • wpłacić kaucji – również zakup dodatkowych polis nie będzie konieczny;
  • posiadać karty kredytowej – ma to związek z brakiem konieczności zapłaty kaucji;
  • uważać na to, ile kilometrów przejedzie – nie wystąpi limit kilometrów;
  • odbierać pojazdu – auto zastępcze zostanie podstawione pod wskazany adres (analogicznie będzie w przypadku odbioru auta);
  • obawiać się o ograniczenia co do przewozu zwierząt – wystarczy o tym uprzedzić pracownika wypożyczalni;
  • powstrzymywać się od wyjazdu za granicę – będzie to możliwe po wcześniejszym zgłoszeniu.

Dlaczego bezgotówkowy wynajem pojazdu zastępczego się opłaca?

Wymienione wyżej korzyści to nie wszystko, na co może liczyć kierowca – dodatkowym plusem jest brak potrącenia wysokości kosztów eksploatacyjnych, jakie poszkodowany ponosiłby, gdyby korzystał z pojazdu, który wymaga naprawy. Przez koszty eksploatacyjne firmy ubezpieczeniowe rozumieją m.in. wymianę płynów eksploatacyjnych i zużycie ogumienia.

Uwaga!

Nie każda firma ubezpieczeniowa stosuje potrącenie wysokości kosztów eksploatacyjnych. Jeżeli chcesz samodzielnie zorganizować auto zastępcze, upewnij się, że takie potrącenia nie wystąpią.

Kiedy trzeba dopłacić do samochodu zastępczego?

Auto zastępcze z OC sprawcy to zagadnienie budzące wiele wątpliwości m.in. ze względu na dopłaty, jakie mogą się pojawić. Kiedy poszkodowany kierowca będzie musiał częściowo uregulować rachunek wystawiony przez wypożyczalnię? Gdy zdecyduje się na samochód zastępczy wyższej klasy niż naprawiane auto. Z dopłatą należy się liczyć również wówczas, gdy stawka dobowa wynajmu będzie odbiegać od stawek akceptowanych przez ubezpieczyciela. Dlaczego tak się dzieje?

Wynajem samochodu zastępczego z OC sprawcy ma na celu zastąpienie pojazdu, a nie zwiększenie komfortu jazdy poszkodowanego kierowcy. Stąd też ubezpieczyciele zwracają jedynie kwotę, jaka przysługuje za wynajęcie samochodu takiej klasy, z jakiej korzystał poszkodowany. Resztę kierowca będzie musiał pokryć z własnej kieszeni. Jeżeli chodzi o stawki, to nie mogą one odbiegać od stawek oferowanych na lokalnym rynku i być wyższe niż wskazane przez ubezpieczyciela – szczegóły można znaleźć na stronach internetowych ubezpieczycieli.

Stawki najmu dla przykładowych aut zastępczych u różnych ubezpieczycieli w 2025 roku

Segment pojazduEuroinsErgo HestiaInterRiskWarta
A – np. Toyota Aygo i Fiat 50078 zł90 zł75 zł78 zł
B – np. Opel Corsa i Ford Fiesta84 zł98 zł80 zł80 zł
C – np. Renault Megane i Toyota Corolla95 zł
109 zł90 zł91 zł
D – np. Mazda 6 i VW Passat145 zł153 zł135 zł135 zł
D premium – np. Audi A4 i BMW 3212 zł180 zł199 zł
E – np. BMW 5 i Audi A6270 zł301 zł260 zł264 zł
F – BMW 7 i Mercedes S588 zł594 zł526 zł
Crossover – Seat Arona i KIA X-Ceed130 zł112 zł
SUV – Nissan Qashqai i Toyota Rav 4168 zł152 zł170 zł137 zł
SUV Premium – BMW X5 i Audi Q7528 zł458 zł440 zł425 zł
*Opracowanie na podstawie informacji zaprezentowanych na stronach internetowych ubezpieczycieli, aktualne na dzień 16.06.2025 r.

Jak uniknąć dopłaty do wynajmu auta z OC sprawcy?

Jeżeli nie potrafisz określić klasy swojego pojazdu, masz dwie możliwości – możesz zgłosić ubezpieczycielowi chęć skorzystania z auta zastępczego i przystać na jego propozycję lub ustalić segment, do którego zalicza się Twój samochód. Najłatwiej zrobić to, kontaktując się z pracownikiem firmy ubezpieczeniowej. Jeżeli skorzystasz np. z wiadomości e-mail, zyskasz potwierdzenie na piśmie.

Czy wiesz, że ograniczając się do floty ubezpieczyciela, możesz otrzymać do dyspozycji pojazd wyższej klasy lub w lepiej wyposażonej wersji niż samochód, który wymaga naprawy? Powód jest prosty – mimo zróżnicowania floty pojazdów zastępczych, ubezpieczyciele naturalnie nie mogą mieć w ofercie wszystkich kombinacji aut.

Przykład

Pan Mateusz skorzystał z możliwości wynajmu samochodu zastępczego. Oddał do naprawy swój uszkodzony pojazd Fiat Punto z klasy B (auto miejskie), a wynajął Mazdę 6 z klasy D (klasa średnia). Różnica w stawce za dzień to około 100 zł. Pan Mateusz musiał pokryć ją z własnych środków. Ubezpieczyciel zwrócił jedynie koszt wypożyczenia samochodu klasy B.

Jakie dokumenty będą potrzebne do zwrotu kosztów wynajmu auta zastępczego?

Jak wspomniano wyżej, poszkodowany kierowca nie ma obowiązku korzystać z pomocy ubezpieczyciela podczas wynajmu auta zastępczego z OC sprawcy – może najpierw wynająć pojazd w wypożyczalni, a następnie ubiegać się o zwrot wydatków. Odzyskanie kwoty przeznaczonej na wynajem samochodu wymaga złożenia dokumentów – niezbędne są:

  • faktura za wynajem – na fakturze muszą widnieć: dane kierowcy, okres wynajmu i stawka za dobę wynajmu;
  • umowa najmu pojazdu i protokół zdawczo-odbiorczy;
  • harmonogram naprawy samochodu;
  • dokumenty, z których będzie wynikać, że warsztat zamówił części do naprawy – przykładowo potwierdzenie zamówienia i odbioru części.

Podsumowanie

  • Samochód zastępczy z OC sprawcy przysługuje poszkodowanemu kierowcy, bez względu na to, czy jest on przedsiębiorcą, czy konsumentem.
  • Aby otrzymać auto zastępcze z OC sprawcy, wystarczy zgłosić ten zamiar ubezpieczycielowi. Wówczas rozliczenie będzie bezgotówkowe.
  • Poszkodowany może wynająć auto na własną rękę i następnie zwrócić się o refundację kosztów. W tym przypadku trzeba zwrócić szczególną uwagę na klasę pojazdu i maksymalną stawkę za dobę wynajmu.
  • Standardowo samochód zastępczy z OC sprawcy przysługuje na rzeczywisty (a nie technologiczny) czas naprawy uszkodzonego pojazdu.
  • Do samochodu zastępczego z OC sprawcy mają prawo również poszkodowani, których pojazd nie podlega naprawie, gdyż ubezpieczyciel stwierdził szkodę całkowitą.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

  1. Czy samochód zastępczy można otrzymać tylko z OC sprawcy?

    Samochód zastępczy można otrzymać również z tytułu innych ubezpieczeń – assistance i AC. W przypadku assistance auto zastępcze najczęściej jest oferowane na kilka dni (np. 3 czy 7) i nie ma możliwości wydłużenia tego okresu, powołując się np. na wydłużony czas naprawy samochodu.

  2. Jaki samochód zastępczy można wybrać z wypożyczalni?

    Możesz wybrać każdy samochód dostępny w ofercie wypożyczalni. Jeżeli jednak nie chcesz przepłacać, zdecyduj się na model tej samej klasy co Twoje uszkodzone lub zniszczone auto. Masz wątpliwości w zakresie klasyfikacji pojazdów? Skontaktuj się z firmą ubezpieczeniową – jej pracownik wyjaśni tę kwestię.

  3. Czy otrzymam dopłatę z OC sprawcy za wynajem auta zastępczego niższej klasy?

    Wybór samochodu klasy niższej niż ten, który został uszkodzony lub zniszczony, nie spowoduje, że ubezpieczyciel będzie musiał dopłacić poszkodowanemu. Jeżeli ubezpieczyciel w swojej flocie nie dysponuje odpowiednikiem auta naprawianego lub wobec którego orzekł szkodę całkowitą, to najpewniej zaproponuje samochód wyższej klasy. Wówczas też będzie można z niego korzystać bez dopłaty.

  4. Jak długo trzeba czekać na auto zastępcze?

    Aby poszkodowany zachował mobilność, samochód zastępczy jest mu udostępniany niezwłocznie – często jeszcze w tym samym dniu, w którym doszło do szkody. Nie musisz się obawiać, że zostaniesz bez samochodu i jedynym wyjściem będzie korzystanie z taksówek czy komunikacji miejskiej.

  5. Kto płaci za samochód zastępczy z OC sprawcy?

    Będzie to ubezpieczyciel sprawcy. W zależności od decyzji, jaką podejmie poszkodowany, firma ubezpieczeniowa udostępni auto z własnej floty pojazdów zastępczych lub pokryje koszt wynajmu pojazdu przez poszkodowanego – o ile wybrane przez niego auto nie będzie klasy wyższej niż naprawiane.

Źródła

  1. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r. (III CZP 05/11)

  2. Strony internetowe ubezpieczycieli: Euroins, Ergo Hestia, InterRisk, Warta

0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments