Indeks prędkości opon – co to takiego?

Wśród materiałów eksploatacyjnych, które muszą być regularnie nabywane przez każdego właściciela samochodu, trzeba wskazać na opony. Z tematyką opon wiąże się z kolei zagadnienie, jakim jest indeks prędkości. Czym jest indeks prędkości opon? Jak prawidłowo interpretować oznaczenia znajdujące się na oponie?

Wybór opon pozornie wydaje się prosty. W praktyce jednak jest wiele parametrów, które trzeba wziąć pod uwagę, w tym właśnie indeks prędkości opon. To kwestia bezpieczeństwa – jeżeli opony nie zostaną dobrze dopasowane, to będzie to miało swoje konsekwencje m.in. w nieprawidłowej przyczepności pojazdu do nawierzchni drogi.

Czym jest indeks prędkości opon?

Wybierając opony do samochodu, kierowcy najczęściej zwracają uwagę na ich przeznaczenie (sezonowe/całoroczne), profil, rzeźbę bieżnika i oczywiście rozmiar felgi. Tymczasem istotny jest też indeks prędkości opon. To parametr wskazujący, z jaką maksymalną dopuszczalną prędkością może poruszać się samochód wyposażony w dane opony. Co ważne, prędkość ta jest podawana przy założeniu maksymalnego obciążenia, które określa indeks nośności.

Aby przypisać oponie określoną literę z indeksu prędkości opon, producenci ogumienia przeprowadzają testy w warunkach laboratoryjnych – badaniu zostaje poddana wytrzymałość opony. W praktyce oznacza to, że indeks prędkości opon wskazuje maksymalną bezpieczną prędkość, z jaką może poruszać się pojazd – zakładany jest pewien margines.

Uwaga!

Ponieważ indeks prędkości opon jest powiązany z indeksem nośności, to podczas wyboru opon należy zwrócić uwagę na oba parametry – nie należy kierować się jedynie indeksem prędkości opon.

Skąd pomysł na stworzenie indeksów prędkości opon?

Stosowany obecnie indeks prędkości opon powstał, aby kontrolować zachowanie opon przy określonych prędkościach i wyznaczyć granice bezpieczeństwa ich używania. Warto wiedzieć, że maksymalna prędkość w indeksie prędkości opon zmieniała się w czasie – wynosiła np. +149 km/h, by później zmienić się na 210 km/h. Czym były podyktowane kolejne zmiany?

Korygowanie indeksu prędkości opon ma związek z rozwojem technologii produkcji ogumienia i zwiększeniem jego wytrzymałości. W konsekwencji aktualnie indeks prędkości opon składa się z liter od A1 (5 km/h) do Y (300 km/h). Niewykluczone, że w przyszłości nastąpią kolejne zmiany – na oponach pojawią się litery, które wcześniej nie były używane.

Warto też wiedzieć, że:

  • Co do zasady prędkość maksymalna wzrasta wraz z kolejnymi literami alfabetu – ale od tej reguły są odstępstwa, np. litera H znajduje się w indeksie między U a V
  • W indeksie nie występują litery I czy O – zostały one pominięte
  • We wcześniejszych wersjach indeksu można było spotkać się również z podwójnymi oznaczeniami – VR i ZR

Jak interpretować zapisy z indeksu prędkości?

Jak wspomniano, indeks prędkości opon składa się z liter, do których przypisana jest wartość – maksymalna dopuszczalna prędkość, z jaką może poruszać się pojazd na oponach z danym oznaczeniem. Do interpretacji zapisu umieszczonego na oponie potrzebna jest zatem tabela indeksu prędkości. Jest ona długa, ale niektóre oznaczenia są spotykane dużo częściej niż inne. I stąd też poniżej znajdziesz dwie tabele.

Aby prawidłowo zinterpretować zapisy z indeksu prędkości, należy wiedzieć, jakie informacje są podawane na oponie. Przykładowy zapis może prezentować się następująco: P205/60 R16 96V. W kontekście omawianego zagadnienia kluczowe są dwie ostatnie wartości, czyli 96V – pozostała część oznaczenia wskazuje na rozmiar opony. Zapis 96V należy odczytywać następująco:

  • 96 – indeks nośności. Oznaczenie 96 oznacza maksymalnie 710 kg
  • V – indeks prędkości. Oznaczenie V oznacza maksymalną prędkość 240 km/h

Indeksy prędkości opon – pojazdy osobowe, terenowe i dostawcze

Kup OC już od 280 zł!

Bez wychodzenia z domu
  • Ceny oc w 5 minut
  • Porównaj oferty 14 towarzystw
  • Pomoc 200 agentów
Przejdź do porównywarki
IndeksMaksymalna prędkośćTyp pojazdu/opony
L120 km/hTerenowe i lekkie dostawcze
M130 km/hKoło zapasowe
N140 km/h
Q160 km/hZimowe 4x4
R170 km/hDostawcze
S180 km/hRodzinne i vany
T190 km/h
U200 km/hSedany i coupe
H210 km/hSportowe i coupe
V240 km/hSportowe
W270 km/hSupersamochody
Y300 km/h

Pozostałe indeksy prędkości opon – pojazdy rolnicze i ciężarowe oraz motocykle

Pojazdy rolniczeMotocykle i pojazdy ciężarowe
A15 km/hB50 km/h
A210 km/hC60 km/h
A315 km/hD65 km/h
A420 km/hE70 km/h
A525 km/hF80 km/h
A630 km/hG90 km/h
A735 km/hJ100 km/h
A840 km/hK110 km/h
L120 km/h
M130 km/h
N140 km/h

Dlaczego indeks prędkości opon jest istotny?

Odpowiedź na to pytanie sprowadza się do jednego słowa: bezpieczeństwo. Jeżeli podczas wyboru ogumienia właściciel pojazdu zignoruje indeks prędkości opon, konsekwencje mogą być poważne – podczas jazdy z prędkością wyższą niż dopuszczalna może dojść nawet do eksplozji opony. W konsekwencji kierowca straci panowanie nad samochodem.

Indeks prędkości opon jest też istotny z innych powodów – od niego zależy:

  • Komfort jazdy. Jeżeli opony nie zostaną prawidłowo dobrane, to kierowca będzie odczuwał to podczas prowadzenia pojazdu – opony będą bardziej opornie reagować na ruchy kierownicy, zwłaszcza podczas pokonywania zakrętów.
  • Przyczepność. Im wyższy jest indeks, tym zasadniczo lepiej – przyczepność opony będzie lepsza. Jednocześnie żywotność bieżników opon z oznaczeniami W czy Y jest krótsza.
  • Utrzymanie gwarancji. Jeżeli kierowca zlekceważy zalecenia producenta samochodu i niewłaściwie dobierze opony, to istnieje ryzyko, że straci on gwarancję – będzie to podstawa do odmowy wykonania napraw w jej ramach.

Czy pojazd może być wyposażony w opony z różnym indeksem prędkości?

Odpowiedź na to pytanie znajduje się w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia. Z tego aktu prawnego wynika, że pojazd powinien być wyposażony w ogumienie dostosowane do maksymalnej prędkości pojazdu i o nośności dostosowanej do nacisku koła. Jednocześnie nie można stosować opon o różnej konstrukcji na kołach jednej osi. Co to oznacza w praktyce?

Przykład

Jeżeli w samochodzie na jednej z osi umieszczono oponę z indeksem prędkości opon H (dopuszczalna prędkość maksymalna 210 km/h), to druga opona na tej osi również musi mieć indeks H.

Opony sezonowe a indeks prędkości – co trzeba wiedzieć?

Opona letnia i opona zimowa różnią się znacznie, a powodem jest zarówno sposób ich konstrukcji (np. różnice w zakresie bieżnika), jak i mieszanka gumy używana do ich produkcji – w przypadku opon zimowych guma jest bardziej miękka. Ma to swoje konsekwencje – między indeksem na oponach letnich i oponach zimowych występują rozbieżności. Jak zatem prawidłowo dobrać opony letnie i opony zimowe?

Ze względów bezpieczeństwa indeks prędkości opon letnich nie może być niższy niż zalecany przez producenta pojazdu. Inaczej jest w przypadku opon zimowych.

Co mówi prawo?

W odniesieniu do opon oznakowanych jako śniegowe, zgodnie z Regulaminem nr 117 EKG ONZ, dopuszcza się niespełnianie warunku dostosowania do maksymalnej prędkości pojazdu, pod warunkiem że są one dostosowane co najmniej do prędkości równej 160 km/h, a w pojeździe umieszczono ostrzeżenie o maksymalnej prędkości tych opon tak, aby było ono widoczne oraz czytelne dla kierowcy.

Z przywołanego już Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia wynika, że:

  • W przypadku opon zimowych dozwolone jest stosowanie indeksu prędkości niższego niż zalecany przez producenta pojazdu
  • Indeks zastosowanych opon nigdy nie może być niższy niż Q, pod którym kryje się prędkość 160 km/h
  • Jeżeli w aucie zastosowano opony zimowe z niższym indeksem prędkości niż zalecany, pojawić musi się stosowna informacja dla kierowcy (np. naklejka)

Indeks prędkości inny niż zalecany – jak wygląda kwestia ubezpieczenia?

Właściciele nowszych pojazdów często decydują się na ubezpieczenie AC, które zapewnia wypłatę odszkodowania, gdy dojdzie do uszkodzenia auta. Trzeba jednak wiedzieć, że opony niezgodne z zaleceniami producenta pojazdu mogą być podstawą do obniżenia wysokości lub odmowy wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia AC. Co ważne, stanie się tak tylko wówczas, gdy zły dobór opon będzie miał bezpośredni związek ze zdarzeniem.

Przykład

Gdyby kierowca założył ogumienie o indeksie prędkości innym niż zalecany przez producenta auta i następnie poruszał się z dużą prędkością, przez co doszłoby do eksplozji opony, ubezpieczyciel najpewniej dojdzie do wniosku, że do zdarzenia doszło w wyniku zaniedbań klienta. W konsekwencji kierowca może spodziewać się odmowy wypłaty z autocasco.

Gdyby z kolei kierowca założył opony zgodne z zaleceniami producenta, a następnie jedna z nich uległaby uszkodzeniu, to ubezpieczenie powinno pokryć wymianę dwóch opon – uszkodzonej i drugiej z tej samej osi. Powodem są przywołane wyżej przepisy.

Podsumowanie

  • Indeks prędkości opon wskazuje maksymalną bezpieczną prędkość, jaką może wytrzymać opona przy założeniu maksymalnego obciążenia zdefiniowanego w indeksie obciążenia.
  • Do stworzenia indeksu prędkości opon zostały wykorzystane litery. Przykładowo litera L wskazuje na maksymalną prędkość 120 km/h.
  • Nie jest dozwolone, aby na jednej osi pojazdu zostały umieszczone opony z różnym indeksem prędkości.
  • W przypadku opon letnich nie jest dozwolone korzystanie z opon z niższym indeksem prędkości niż ten zalecany przez producenta samochodu.
  • Ogumienie zimowe może mieć niższy niż zalecany indeks prędkości, przy czym nie niższy niż Q (160 km/h).

FAQ – najczęściej zadawane pytania

  1. Gdzie na oponie znajduje się informacja o indeksie prędkości opony?

    Taką informację można znaleźć na boku opony – na końcu ciągu znaków, z którego można też wyczytać rozmiar opony. Jeżeli zamawiasz opony w sklepie internetowym, to wszystkie niezbędne dane, w tym indeks prędkości opon, znajdziesz w opisie produktu.

  2. Gdzie szukać informacji o rekomendowanych przez producenta auta parametrach opon?

    Producenci pojazdów zamieszczają taką informację w co najmniej kilku miejscach. Zajrzeć warto przede wszystkim do instrukcji pojazdu. Jeżeli nią nie dysponujesz, sprawdź naklejkę znajdującą się na klapce wlewu paliwa. Innym miejscem jest słupek boczny po stronie kierowcy.

  3. Czy dla pojazdów ciężarowych lub motocykli został utworzony odrębny indeks?

    Dla uproszczenia obowiązuje tylko jeden indeks – np. pod literą L zawsze będzie kryć się prędkość 120 km/h. Jednocześnie opony produkowane z myślą o motocyklach wyścigowych nie muszą mieć nadruku indeksu prędkości – często są to wyroby bez homologacji.

  4. Ile wynosi mandat za opony z niewłaściwym indeksem?

    W taryfikatorze mandatów na próżno szukać dokładnie takiego wykroczenia. Jednak nie oznacza to, że kierowca nie musi spodziewać się kary finansowej. Przeciwnie, policjant może powołać się na bardziej ogólny przepis (np. art. 96 § 1 pkt 5 Kodeksu wykroczeń), a wówczas mandat wyniesie od 50 do 200 zł.

Źródła

  1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia

  2. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2003 r. w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń

0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments