Odszkodowanie z OC sprawcy wypadku – co Ci się należy?

odszkodowanie z nnw

Ostrożna jazda nie zawsze chroni przed kolizją czy wypadkiem drogowym. Do jakich świadczeń mają prawo poszkodowani? Okazuje się, że lista nie kończy się na odszkodowaniu za zniszczony pojazd i zwrocie kosztów leczenia. Miałeś stłuczkę lub wypadek? Dowiedz się, jakie świadczenia należą Ci się z ubezpieczenia OC sprawcy i jak szybko przejść proces uzyskiwania odszkodowania.

Sprawca wypadku ma obowiązek naprawić wszystkie szkody. Jeżeli w momencie zdarzenia posiadał on aktualną polisę OC, obowiązek wypłaty świadczeń przechodzi na towarzystwo ubezpieczeniowe. To właśnie do ubezpieczyciela należy zgłosić swoje roszczenia. Niestety, nieznajomość prawa powoduje, że wielu poszkodowanych ogranicza swoje żądania do odszkodowania za zniszczony pojazd. Tymczasem z OC sprawcy wypadku mogą zostać zrekompensowane również inne szkody.

Jakie świadczenia z OC sprawcy kolizji i wypadku drogowego przysługują?

Poszkodowany w kolizji lub wypadku drogowym może starać się o odszkodowanie z polisy OC wykupionej przez właściciela pojazdu sprawcy. Podstawą prawną jest tutaj zarówno ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, jak również przepisy Kodeksu Cywilnego.

W ustawie wskazano m.in., że każdy posiadacz pojazdu mechanicznego ma obowiązek wykupienia ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Jeśli ubezpieczonym pojazdem spowoduje on szkodę (lub zrobi to inny kierowca), to z jego polisy zostanie wypłacana rekompensata – otrzyma ją poszkodowany. Z kolei w sprawach nieuregulowanych w ustawie, stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.

Wynikiem wypadku komunikacyjnego mogą być szkody majątkowe i niemajątkowe. Jeżeli zostałeś poszkodowany w wypadku komunikacyjnym, z OC sprawcy wypadku możesz starać się o:

1. Odszkodowanie za zniszczony pojazd

To najpopularniejsze świadczenie, o jakie ubiegają się osoby poszkodowane w wyniku kolizji lub wypadku drogowego. Szkoda może zostać zlikwidowana na dwa sposoby – gotówkowo (metoda kosztorysowa – ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie na podstawie wyceny rzeczoznawcy) lub bezgotówkowo (metoda warsztatowa – samochód jest naprawiany w warsztacie, z którym towarzystwo ubezpieczeniowe podpisało umowę).

Jeżeli pojazd ma mniej niż 6 lat (lub jest to samochód zabytkowy), odszkodowanie powinno zostać powiększone o ubytek jego wartości handlowej. Dodatkowo z OC sprawcy zdarzenia pokrywa się inne straty materialne, np. zniszczony fotelik samochodowy czy przewożone rzeczy osobiste.

2. Holowanie samochodu po wypadku

Uszkodzenia samochodu po kolizji mogą być na tyle rozległe, że konieczne będzie wezwanie pomocy drogowej. Poszkodowany nie musi pokrywać z własnej kieszeni kosztów holowania pojazdu – za to również zapłaci ubezpieczyciel. Jeżeli pomoc drogowa nie współpracuje z ubezpieczycielem sprawcy wypadku, rozliczenie odbędzie się na podstawie rachunku za usługę.

3. Samochód zastępczy

Jeszcze kilka lat temu wielu poszkodowanych miało problem z otrzymaniem samochodu zastępczego od ubezpieczyciela. Wydana przez Sąd Najwyższy uchwała (sygn. akt. CZP 5/11) ułatwia uzyskanie samochodu zastępczego z OC sprawcy, jeżeli poszkodowany korzystał z uszkodzonego pojazdu w celu np. dojazdu do pracy. Aby ubezpieczyciel w całości pokrył koszt wynajmu pojazdu zastępczego, nie może on być wyższej klasy niż uszkodzony pojazd.

Na jak długo przysługuje auto zastępcze? Z orzecznictwa sądowego wynika, że firma ubezpieczeniowa powinna pokryć koszt wypożyczenia pojazdu na czas naprawy uszkodzonego samochodu lub na czas niezbędny do nabycia nowego auta przez poszkodowanego.

4. Zwrot kosztów leczenia i rehabilitacji

W wyniku wypadku kierowca lub pasażerowie mogą zostać ranni. Koszty leczenia i rehabilitacji również zostaną pokryte z odszkodowania OC sprawcy. Co więcej, poszkodowani mają prawo do wyboru placówki medycznej (publicznej lub prywatnej), w której odbędą rekonwalescencję. Jeżeli ubezpieczyciel zakwestionuje leczenie w prywatnej placówce medycznej, będzie musiał udowodnić, że było ono niezasadne.

Uwaga! Osoby poszkodowane mogą otrzymać od ubezpieczyciela sprawcy wypadku propozycję rozpoczęcia programu rehabilitacyjnego. Efektem realizowanych programów jest powrót poszkodowanych do normalnego funkcjonowania lub – gdy nie jest to możliwe – polepszenie jakości ich życia, np. poprzez powrót do najlepszego możliwego poziomu sprawności ruchowej.

5. Zwrot utraconych korzyści lub renta

Konieczność podjęcia leczenia może spowodować, że poszkodowany przez kilka kolejnych tygodni czy nawet miesięcy nie będzie mógł wrócić do pracy. Wówczas z OC sprawcy należy mu się zwrot utraconych korzyści, czyli tych korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby wypadek nie miał miejsca.

Jeżeli w wyniku wypadku poszkodowany utracił zdolność do wykonywania pracy, uzyska również prawo do renty (tymczasowej lub stałej). Renta stała może być wypłacana co miesiąc lub jednorazowo (tzw. kapitalizacja świadczenia).

6. Zadośćuczynienie za ból, cierpienie

W odróżnieniu od wyżej wymienionych świadczeń, o zadośćuczynienie z OC sprawcy za krzywdę oraz cierpienie psychiczne mogą starać się zarówno osoby poszkodowane w wypadku drogowym, jak i ich bliscy (gdy np. poszkodowani zmarli). Kłopotem może być jednak oszacowanie kwoty tytułem zadośćuczynienia – wycena nie odbywa się tu na podstawie dokumentów.

Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia sądy biorą pod uwagę:

  • Czas trwania, stopień i intensywność cierpień zarówno fizycznych, jak i psychicznych
  • Trwałość następstw wypadku
  • Szanse na przyszłość, możliwość wykonywania zawodu
  • Wiek poszkodowanego
  • Poczucie nieprzydatności życiowej

Ustalanie wysokości zadośćuczynienia zawsze ma charakter indywidualny. Aby ustalić odpowiednią (adekwatną) kwotę świadczenia, konieczne jest uwzględnienie wielu czynników.

Kup OC już od 280 zł!

Bez wychodzenia z domu
  • Ceny oc w 5 minut
  • Porównaj oferty 14 towarzystw
  • Pomoc 200 agentów
Przejdź do porównywarki

Uwaga! Przez poszkodowanego rozumie się nie tylko kierowcę innego pojazdu, który brał udział w kolizji lub wypadku czy też potrąconego pieszego, ale również pasażerów podróżujących samochodami biorącymi udział w zdarzeniu (także sprawcy). Z OC pojazdu mechanicznego wypłaca się także rekompensatę za mienie osób trzecich uszkodzone w innych okolicznościach niż zderzenie pojazdów, np. po zniszczeniu ogrodzenia, murów, czy nawet upraw.

Jakie świadczenia z OC sprawcy wypadku przysługują po śmierci bliskiej osoby?

W 2022 r. na polskich drogach doszło do 21 322 wypadków drogowych. W ich wyniku 1896 osób poniosło śmierć. Bliskim osoby, która zginęła w takim wypadku, również przysługuje szereg świadczeń z OC sprawcy.

Lista świadczeń z OC sprawcy dla rodziny zmarłego w wypadku:

1. Zwrot kosztów pogrzebu

Firma ubezpieczeniowa ma obowiązek zwrócić koszty pogrzebu tej osobie, która je poniosła. Następuje to po przedstawieniu rachunku wystawionego przez zakład pogrzebowy. Jednocześnie zwrot kosztów pogrzebu nie jest uzależniony od tego, czy rodzina osoby, która zginęła w wypadku, otrzyma zasiłek pogrzebowy.

2. Odszkodowanie za pogorszenie sytuacji materialnej

Najbliższej rodzinie zmarłego może zostać przyznane odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci jej sytuacja życiowa uległa pogorszeniu. Zmian w sytuacji życiowej nie można rozpatrywać jedynie w kontekście finansowym. Jeżeli w wypadku zginął jeden z rodziców, drugi nie może liczyć na pomoc w wychowaniu dziecka, z kolei dziecko traci dotychczas stabilną sytuację rodzinną.

3. Renta alimentacyjna

Osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może ubiegać się o przyznanie renty alimentacyjnej. Prawo do tego świadczenia mają też inne osoby bliskie, które zmarły utrzymywał. Przy ustalaniu wysokości renty alimentacyjnej uwzględnia się możliwości zarobkowe zmarłego.

4. Zadośćuczynienie za śmierć bliskiego

Z kodeksu cywilnego wynika, że rodzina może też żądać wypłaty zadośćuczynienia za śmierć bliskiej osoby. Wysokość tego świadczenia jest ustalana indywidualnie. Określając kwotę, pod uwagę bierze się choćby:

  • To, jaką rolę zmarły pełnił w rodzinie
  • Więź łączącą zmarłego z osobą występującą o świadczenie
  • Wiek zmarłego

Przy wyliczaniu wysokości zadośćuczynienia konieczne jest też uwzględnienie, że kwota ta nie powinna być symboliczna.

W jakich sytuacjach należy wezwać policję nawet w przypadku kolizji?

Jeżeli dojdzie do wypadku (osoby poszkodowane będą ranne), to na miejsce zdarzenia musi zostać wezwana policja. Dokumentacja sporządzona przez policjantów będzie niezbędna do uznania odpowiedzialności przez firmę ubezpieczeniową i wypłaty świadczeń z OC sprawcy.

Pamiętaj jednak, że nie tylko po wypadku może być potrzebna interwencja policji. Wezwij odpowiednie służby również wtedy, gdy:

  • Sprawca kolizji nie posiada ważnej polisy OC,
  • Sprawca oddalił się z miejsca zdarzenia,
  • Kierowca jest pod wpływem alkoholu lub narkotyków,
  • Sprawca nie przyznaje się do winy lub przypuszczasz, że może wycofać się z oświadczenia o winie.

Jak i w jakim terminie zgłosić szkodę ubezpieczycielowi?

Jako poszkodowany możesz zgłosić szkodę na jeden z kilku dostępnych sposobów. Większość ubezpieczycieli przyjmuje informacje o szkodach:

  • Pocztą – wniosek o wypłatę odszkodowania i zadośćuczynienia wraz z załącznikami prześlij na adres korespondencyjny firmy ubezpieczeniowej (znajdziesz go na jej stronie internetowej)
  • Przez konto klienta lub e-mail – skany dokumentów, w tym wniosku o świadczenia z OC sprawcy, możesz wysłać też do ubezpieczyciela korzystając z Internetu.

Na zgłoszenie szkody jest sporo czasu. Standardowy okres to 3 lata, ale ulega on wydłużeniu do 20 lat w sytuacji, gdy szkoda jest wynikiem przestępstwa. Jako poszkodowany powinieneś jednak działać szybko. Pieniądze mogą być Ci potrzebne choćby na leczenie czy rozpoczęcie rehabilitacji.

Ile wynoszą sumy gwarancyjne?

Sumy gwarancyjne to kwoty, do których towarzystwa ubezpieczeniowe ponoszą odpowiedzialność za szkody wynikające z zapisów znajdujących się w umowie. Maksymalne wysokości sum gwarancyjnych ubezpieczenia OC reguluje ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Zgodnie z art. 36 ust. 1 wynoszą one:

  • 5 120 000 euro – w przypadku szkód osobowych w odniesieniu do jednego zdarzenia, bez względu na liczbę poszkodowanych,
  • 1 050 000 euro – w przypadku szkód w mieniu w odniesieniu do jednego zdarzenia, bez względu na liczbę poszkodowanych.

Ile dni na wypłatę świadczeń z OC sprawcy ma ubezpieczyciel?

Towarzystwa ubezpieczeniowe mają 30 dni na wypłatę odszkodowania, licząc od momentu zgłoszenia szkody. Nie wszystkie sprawy są jednak oczywiste. Czasem na zapoznanie się z materiałem pracownicy towarzystwa ubezpieczeniowego potrzebują więcej czasu. Z tego względu ten termin może ulec wydłużeniu do 90 dni. Wówczas jednak ubezpieczyciel ma obowiązek:

  • Zawiadomić poszkodowanego o przyczynach niemożności wypłaty całego świadczenia i wskazać przypuszczalny termin zajęcia stanowiska,
  • Wypłacić bezsporną część odszkodowania – to świadczenie, które należy się poszkodowanemu, bez względu na wynik dalszych ustaleń.

Od powyższej zasady jest też przewidziany wyjątek – ustalenie odpowiedzialności firmy ubezpieczeniowej albo wysokości odszkodowania może zależeć od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. Wówczas konieczne jest wydanie orzeczenia przez sąd.

Co robić, gdy ubezpieczyciel zaniżył lub odmawia wypłaty odszkodowania?

Zaniżenie czy nawet odmowa wypłaty odszkodowania nie są niestety sytuacjami rzadkimi. Poszkodowani, którzy nie otrzymali świadczenia w terminie lub nie zgadzają się z wyceną ubezpieczyciela, mogą nadal dochodzić odszkodowania z OC sprawcy:

  • Odwołać się do towarzystwa ubezpieczeniowego – często zmianę stanowiska ubezpieczyciela można uzyskać poprzez złożenie reklamacji i powołanie się w jej treści na uchwały Sądu Najwyższego,
  • Skorzystać z pomocy Rzecznika Finansowego – Rzecznik Finansowy działa jako mediator, ale do sprawy może włączyć się dopiero po uzyskaniu przez poszkodowanego negatywnej odpowiedzi na reklamację,
  • Zainicjować postępowanie sądowe – poszkodowanemu przed sądem pomoże m.in. Federacja Konsumentów.

Z dochodzenia odszkodowania nie należy rezygnować. Negatywna odpowiedź uzyskana od ubezpieczyciela nie przesądza jeszcze sprawy.

Podsumowanie

  • Poszkodowanemu z OC sprawcy wypadku przysługuje szereg świadczeń, np. odszkodowanie za zniszczony pojazd czy zwrot kosztów leczenia.
  • Jeżeli wypadek był śmiertelny, to świadczenia z OC sprawcy przysługują rodzinie zmarłego. Jej członkowie mogą ubiegać się m.in. o zwrot kosztów pogrzebu i zadośćuczynienie za śmierć bliskiego.
  • Odszkodowanie z OC sprawcy wypadku drogowego można otrzymać już w miesiąc. Ten standardowy termin może jednak ulec wydłużeniu, gdy ubezpieczyciel potrzebuje więcej czasu na zapoznanie się z okolicznościami zdarzenia.
  • W razie problemów z wypłatą odszkodowania lub jego wysokością warto złożyć reklamację i zwrócić się do Rzecznika Finansowego.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

  1. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby skorzystać z Bezpośredniej Likwidacji Szkód (BLS)?

    Powodem stworzenia systemu BLS była chęć usprawnienia likwidacji szkód. Niestety, z tej usługi można skorzystać tylko wówczas, gdy konsekwencje zdarzenia ograniczają się do szkód materialnych, np. uszkodzeń pojazdu. Ponieważ o wypadku mówi się wówczas, gdy są ranni, to szkodę należy wówczas zgłosić w firmie ubezpieczeniowej sprawcy.

  2. Czy od otrzymanego odszkodowania i zadośćuczynienia trzeba zapłacić podatek?

    Zarówno od wypłaconego przez firmę ubezpieczeniową odszkodowania, jak i zadośćuczynienia nie trzeba płacić podatku dochodowego. To stanowisko potwierdzają też interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Z podatkiem dochodowym musisz się jednak liczyć, gdy ubezpieczyciel wypłaci Ci np. zadośćuczynienie z odsetkami. Podatek jest naliczany wyłącznie od odsetek.

  3. Czy świadczenia z OC sprawcy otrzyma poszkodowany, który przyczynił się do wypadku?

    Kodeks cywilny przewiduje, że poszkodowany może przyczynić się do powstania lub zwiększenia szkody. Wówczas ubezpieczyciel może obniżyć wysokość odszkodowania. Przykładem sytuacji, gdy wypłata odszkodowania będzie niższa, jest jazda z kierowcą będącym pod wpływem alkoholu.

  4. Jak postępować, jeżeli sprawca w momencie wypadku nie miał aktualnego OC?

    Brak posiadania OC przez sprawcę nie oznacza, że poszkodowany będzie musiał samemu ponosić finansowe skutki wypadku – pieniądze wypłaci mu Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG). Jednocześnie UFG będzie dochodził wypłaconej kwoty od sprawcy. Roszczenie do UFG zgłasza się za pośrednictwem wybranej firmy ubezpieczeniowej.

Stefania Stuglik
1 Komentarz
Oldest
Newest Most Voted
Inline Feedbacks
View all comments
Józef
4 lat temu

Często jednak odszkodowania takie sa zaniżane, z czym warto udać się do prawnika, albo ją odsprzedać. Ja np, zrobiłem tak z Funduszem Odszkodowań Komunikacyjnych, którzy wycenili szkode na sprawiedliwą kwotę, odsetek wzieli niewielki, a ja nie musiałem nic specjalnego robić. Zero stresu, dlatego też uważam, że warto walczyć o swoje 😉