Szkoda całkowita – ile dostanę po orzeczeniu szkody całkowitej w OC i AC? 

Po kolizji lub wypadku szkoda w Twoim samochodzie została zakwalifikowana do rozliczenia metodą szkody całkowitej? Możesz zastanawiać się, ile dostaniesz po szkodzie całkowitej. Dowiedz się, jak firmy ubezpieczeniowe wyliczają wysokość odszkodowania po szkodzie całkowitej i jak nie stracić na takim rozliczeniu.

Ile pieniędzy można dostać w przypadku wystąpienia szkody całkowitej? To całkiem zasadne pytanie, zwłaszcza gdy ze szkodą całkowitą masz do czynienia po raz pierwszy. Odpowiedź nie jest jednak wcale oczywista – wysokość odszkodowania jest ustalana indywidualnie. Stąd też tak ważne jest, aby znać mechanizmy, na których opierają się ubezpieczyciele. Bez tej wiedzy nie ocenisz, czy otrzymane odszkodowanie pokrywa w pełni szkodę w Twoim majątku.

Kiedy mówimy o zasadności orzeczenia szkody całkowitej?

Szkoda całkowita samochodu to termin, którym firmy ubezpieczeniowe posługują się na co dzień – jest on ściśle związany z procesem likwidacji szkody. Jednak to, kiedy ubezpieczyciel określi szkodę całkowitą, zależy od rodzaju ubezpieczenia – inne zasady obowiązują w przypadku ubezpieczenia OC sprawcy, a inne w przypadku AC. 

Orzeczenie szkody całkowitej z AC

Umowa ubezpieczenia AC jest dobrowolna – musisz zdecydować, czy po ewentualnej utracie samochodu (np. w wyniku jego rozbicia czy pożaru) chcesz dostać odszkodowanie, czy po prostu pogodzisz się ze stratą. Uważasz, że taka polisa to dobre zabezpieczenie? W przypadku AC ubezpieczyciele mają dowolność w zakresie definiowania szkody całkowitej i dlatego trzeba zapoznać się z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia (OWU).

Najczęściej firmy ubezpieczeniowe orzekają o szkodzie całkowitej, jeżeli koszt naprawy przekracza od 60 do 80 proc. wartości pojazdu sprzed zdarzenia. Wielu ubezpieczycieli ustala ten próg na 70 proc.

Kupując ubezpieczenie AC, możesz zdecydować się na stałą sumę ubezpieczenia. Gdyby doszło do szkody, którą ubezpieczyciel będzie chciał rozliczyć metodą szkody całkowitej, to wysokość odszkodowania będzie liczona od kwoty wskazanej w umowie – ubezpieczyciel nie będzie ustalał wartości pojazdu sprzed zdarzenia.

Kiedy występuje szkoda całkowita z OC sprawcy?

Szkoda całkowita z OC sprawcy kolizji lub wypadku jest orzekana w dwóch sytuacjach – gdy:

• pojazd uległ zniszczeniu w takim stopniu, że nie nadaje się do naprawy albo
• koszty naprawy pojazdu przekraczają jego wartość rynkową w dniu szkody.

Jeżeli koszty naprawy auta nie przekraczają jego wartości rynkowej w dniu szkody, to firma ubezpieczeniowa nie ma wyjścia – musi pokryć koszty naprawy pojazdu. Inaczej mówiąc, ubezpieczyciel nie może narzucić poszkodowanemu innej formy odszkodowania.

Przykład: Przed wypadkiem wartość rynkowa Twojego samochodu została określona na 55 000 zł. Z kosztorysu przygotowanego przez warsztat wynika, że naprawa auta będzie kosztować 62 000 zł. Firma ubezpieczeniowa ma podstawy, aby orzec szkodę całkowitą – koszty naprawy pojazdu przekraczają jego wartość. 

Jak oblicza się wysokość odszkodowania po szkodzie całkowitej?

Szkoda całkowita – ile dostanę to pytanie sprowadzające się do tego, jak ubezpieczyciel oblicza wysokość odszkodowania. Upraszczając, można powiedzieć, że ustala on wartość handlową pojazdu sprzed zdarzenia i następnie wycenia pozostałości po samochodzie (wrak). Poszkodowanemu wypłacana jest różnica między tymi dwiema wartościami. Dlaczego? Bo wrak w dalszym ciągu jest własnością kierowcy.

Przykład: Otrzymujesz informację od ubezpieczyciela, że zgłoszoną szkodę będzie on rozliczał jako szkodę całkowitą. Wartość handlowa pojazdu zostaje ustalona na 20 000 zł. Na Twój rachunek bankowy wpływa kwota 15 000 zł, a resztę (czyli 5 000 zł) masz uzyskać ze sprzedaży wraku. 

Wycena wraku auta – jakie ma znaczenie?

Wycena wraku, czyli tego, co zostało po samochodzie, może przebiegać na różne sposoby. Najczęściej firmy ubezpieczeniowe korzystają jednak z dwóch metod – pierwsza polega na wykorzystaniu specjalnych programów komputerowych, druga na sprawdzeniu, ile za wrak są skłonni zapłacić potencjalni nabywcy (wrak wystawia się na specjalnych platformach internetowych).

Niestety, zdarza się, że firma ubezpieczeniowa zawyża wartość wraku, w rezultacie czego może dojść do pokrzywdzenia poszkodowanego – ze sprzedaży pozostałości po pojeździe nie uzyska on kwoty założonej przez ubezpieczyciela.

Przykład: Aby otrzymać odszkodowanie w pełnej wysokości (12 000 zł), musisz sprzedać pozostałości pojazdu za 5500 zł. Niestety, nie możesz znaleźć kupca, który tyle zaoferuje – najwyższa oferta to 4700 zł. Przyjęcie jej oznacza dla Ciebie stratę rzędu 800 zł. W konsekwencji nie otrzymasz odszkodowania w pełnej wysokości. 

Co wówczas? Warto zwrócić się do ubezpieczyciela. Z opracowanej przez KNF Rekomendacji dotyczącej likwidacji szkód z ubezpieczeń komunikacyjnych wynika, że firmy ubezpieczeniowe powinny pomóc klientom w zbyciu wraku. I rzeczywiście, w warunkach ubezpieczenia można znaleźć o tym wzmiankę. Przykładowo w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia AC Standard Warta znajduje się taki zapis: „W przypadku szkody całkowitej Warta może zaoferować ubezpieczonemu pomoc w zorganizowaniu sprzedaży uszkodzonego pojazdu”.

Jakie znaczenie ma wartość pojazdu sprzed szkody?

Firmy ubezpieczeniowe nie są związane przepisami, z których wynikałoby, w jaki sposób mają one ustalić wartość rynkową pojazdu przed szkodą. Najczęściej korzystają one w tym celu z profesjonalnych programów do wyceny pojazdów, np. InfoExpert. Nie oznacza to jednak, że na tym etapie ubezpieczyciel nie może popełnić błędu. Przeciwnie – takie sytuacje się zdarzają, a finansowe konsekwencje odczuje poszkodowany.

Jaka może być przyczyna błędnego oszacowania wartości pojazdu sprzed szkody – przykłady:

• nieuwzględnienie dodatkowego wyposażenia;
• zastosowanie korekty, która zmniejszy wartość rynkową pojazdu;
• przyjęcie do wyceny niewłaściwej wersji pojazdu.

Za co jeszcze zapłaci towarzystwo ubezpieczeniowe po szkodzie całkowitej samochodu?

Szkoda, czy to zakwalifikowana jako częściowa, czy też szkoda całkowita, zawsze jest problemem dla właściciela auta – traci on swój środek transportu. Stąd też szukając odpowiedzi na pytanie: „Jak wygląda rozliczenie szkody całkowitej”, trzeba pamiętać, że obowiązki towarzystwa ubezpieczeniowego nie ograniczają się do wypłaty odszkodowania – powinien on też pokryć koszt wynajęcia pojazdu zastępczego.

Na jak długo przysługuje pojazd zastępczy z AC i OC sprawcy w przypadku szkody całkowitej auta?

Spory pomiędzy poszkodowanymi a ubezpieczycielami często dotyczą okresu korzystania z pojazdu zastępczego. Na jak długo przysługuje pojazd zastępczy? Na czas od dnia zgłoszenia szkody do dnia nabycia innego pojazdu. Potwierdza to uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2013 r. (sygn. akt III CZP 76/13), z której wynika, że ubezpieczyciel powinien pokryć koszty korzystania z pojazdu zastępczego „w okresie niezbędnym do nabycia innego pojazdu mechanicznego”.

Uwaga! Twoje towarzystwo ubezpieczeniowe może twierdzić, że dzień likwidacji szkody (dzień, w którym zostanie wypłacone odszkodowanie) jest ostatnim, w którym przysługuje Ci auto zastępcze. Jeśli jednak – z uzasadnionych przyczyn – nie jesteś w stanie kupić nowego auta w tym terminie, możesz zwrócić się do firmy ubezpieczeniowej z prośbą o zatrzymanie auta zastępczego na dłuższy okres (jest to ustalane indywidualnie).

Chociaż ubezpieczyciel powinien zapewnić pojazd zastępczy, to:

• musi on być podobnej klasy co pojazd uszkodzony – wybór przez poszkodowanego auta wyższej klasy oznacza, że będzie musiał on dopłacić z własnej kieszeni;
• wybór samochodu zastępczego niższej klasy nie jest dla poszkodowanego korzystny – nie otrzyma on dopłaty;
• poszkodowany nie musi przedstawiać rachunku ubezpieczycielowi – może skorzystać z bezgotówkowego wynajmu pojazdu.

Czy orzeczenie szkody całkowitej może być niekorzystne dla właściciela pojazdu?

Tak, stwierdzenie szkody całkowitej przez ubezpieczyciela może być niekorzystne dla poszkodowanego. Wspomnieć wystarczy opisaną wyżej sytuację, gdy ze sprzedaży wraku nie uda się uzyskać założonej przez ubezpieczyciela kwoty. To jednak nie wszystko. Nie każdy właściciel rozbitego auta chce się z nim pożegnać – niektórzy woleliby auto naprawić, ale nie wystarczy na to otrzymane odszkodowanie. Jak wówczas postępować?

Aby ocenić, czy ubezpieczyciel nie popełnił błędu, warto:

• dokładnie zapoznać się z dokumentacją likwidacji szkody;
• upewnić się, że szacowany koszt naprawy pojazdu będzie pokrywać się z realnym kosztem – często ten pierwszy zostaje zawyżony;
• sprawdzić, jak ubezpieczyciel wyliczył szkodę całkowitą.

Czy zamiana szkody całkowitej na szkodę częściową i naprawa pojazdu w warsztacie jest możliwa?

Firma ubezpieczeniowa ma prawo zaproponować rozliczenie metodą szkody całkowitej. Ty z kolei masz prawo się temu sprzeciwić – nie musisz przyjmować otrzymanej propozycji. Aby jednak przekonanie ubezpieczyciela do zmiany decyzji było możliwe, konieczne będzie: 

• przeanalizowanie dokumentacji – warto sprawdzić, czy w wyliczeniach nie pojawiły się błędy, np. ubezpieczyciel nie pominął wyposażenia ponadstandardowego;
• skontaktowanie się z warsztatem – aby dokonał on wyceny naprawy uszkodzonego pojazdu;
• złożenie odwołania do ubezpieczyciela – do odwołania należy dołączyć kosztorys z warsztatu, żądając w piśmie sfinansowania naprawy pojazdu.

Zaniżona wartość odszkodowania – jak napisać odwołanie od decyzji ubezpieczyciela?

Uważasz, że firma ubezpieczeniowa niesłusznie chce rozliczyć szkodę jako całkowitą? Złóż pisemne odwołanie – możesz je wysłać na adres e-mail ubezpieczyciela lub na adres do korespondencji. W drugim przypadku pamiętaj, aby wysłać odwołanie listem poleconym.

W odwołaniu od decyzji ubezpieczyciela muszą się znaleźć:

• Twoje dane wraz z adresem do korespondencji;
• numer szkody;
• wskazanie, w jakim zakresie nie zgadzasz się z ustaleniami ubezpieczyciela;
• uzasadnienie – możesz np. powołać się na kosztorys otrzymany z warsztatu;
• sprecyzowane żądanie – możesz domagać się np. zmiany kwalifikacji szkody.

Oczywiście firma ubezpieczeniowa nie musi przychylić się do Twojej argumentacji – może się okazać, że otrzymasz decyzję odmowną. Jeżeli przytrafi Ci się taki scenariusz, rozważ zwrócenie się o poradę do Rzecznika Finansowego.

Co dalej z ubezpieczeniem OC i AC po wypłacie odszkodowania za szkodę całkowitą?

Jeżeli ubezpieczyciel stwierdzi szkodę całkowitą, nie oznacza to jeszcze, że ubezpieczenia OC nie trzeba płacić. Przeciwnie, firma ubezpieczeniowa będzie mogła nawet odnowić polisę na kolejny rok. Powód? Brzmienie przepisów, zgodnie z którymi umowa ubezpieczenia OC ulega rozwiązaniu wyłącznie w określonych sytuacjach, np. z chwilą wyrejestrowania pojazdu mechanicznego. Inaczej mówiąc, jeżeli auto nie zostanie wyrejestrowane, OC będzie trzeba nadal opłacać. I to nawet w sytuacji, gdy ze względu na stan techniczny pojazdu nigdzie nim nie pojedziesz.

Inaczej jest w przypadku szkody całkowitej w AC – umowa zostanie rozwiązana z chwilą wypłaty odszkodowania za szkodę całkowitą. Jeżeli szkody nie są duże i naprawisz je we własnym zakresie, to zakup AC po raz kolejny będzie możliwy – auto musi jednak wcześniej przejść badanie techniczne.

Michalina Miotk

W tematyce finansów i ubezpieczeń czuje się najpewniej. Ukończyła Uniwersytet Gdański. Dziennikarzem i autorem jest od 2010 roku. Pisze artykuły eksperckie dla największych portali w polskim Internecie. Humor poprawia jej dobra herbata i nastrojowa płyta.

Podobne wpisy

Szkoda całkowita z OC i AC – uważaj na wycenę wraku! Szkoda całkowita a dalsze użytkowanie pojazdu Umowa kupna-sprzedaży samochodu – co powinna zawierać, jak napisać, wzór Ile kosztuje ubezpieczenie anglika w Polsce?