Zaktualizowano: 31.08.2025Po kolizji lub wypadku szkoda w Twoim samochodzie została zakwalifikowana do rozliczenia metodą szkody całkowitej? Możesz zastanawiać się, ile dostaniesz po szkodzie całkowitej. Dowiedz się, jak firmy ubezpieczeniowe wyliczają wysokość odszkodowania po szkodzie całkowitej i jak nie stracić na takim rozliczeniu.
- Szkoda całkowita – co to jest i kiedy jest orzekana?
- Orzeczenie szkody całkowitej z AC
- Kiedy występuje szkoda całkowita z OC sprawcy?
- Jak oblicza się wysokość odszkodowania po szkodzie całkowitej?
- Wycena wraku auta – jakie ma znaczenie?
- Jakie znaczenie ma wartość pojazdu sprzed szkody?
- Za co jeszcze zapłaci towarzystwo ubezpieczeniowe po szkodzie całkowitej samochodu?
- Na jak długo przysługuje pojazd zastępczy z AC i OC sprawcy w przypadku szkody całkowitej auta?
- Czy orzeczenie szkody całkowitej może być niekorzystne dla właściciela pojazdu?
- Czy da się zmienić szkodę całkowitą na szkodę częściową?
- Zaniżona wartość odszkodowania – jak napisać odwołanie od decyzji ubezpieczyciela?
- Co dalej z ubezpieczeniem OC i AC po wypłacie odszkodowania za szkodę całkowitą?
- Podsumowanie
- Najczęściej zadawane pytania o wypłatę odszkodowania po szkodzie całkowitej
Ile pieniędzy można dostać w przypadku wystąpienia szkody całkowitej? To całkiem zasadne pytanie, zwłaszcza gdy ze szkodą całkowitą masz do czynienia po raz pierwszy. Odpowiedź nie jest jednak wcale oczywista – wysokość odszkodowania jest ustalana indywidualnie. Stąd też tak ważne jest, aby znać mechanizmy, na których opierają się ubezpieczyciele. Bez tej wiedzy nie ocenisz, czy otrzymane odszkodowanie pokrywa w pełni szkodę w Twoim majątku.
Szkoda całkowita – co to jest i kiedy jest orzekana?
Termin szkody całkowitej nie istnieje w polskim prawie jako taki. Jest to raczej termin, którym firmy ubezpieczeniowe posługują się na co dzień – jest on ściśle związany z procesem likwidacji szkody. W uproszczeniu można stwierdzić, że o szkodzie całkowitej jest mowa, gdy naprawa pojazdu nie jest opłacalna – i dla właściciela, i co ważniejsze w tym przypadku, dla ubezpieczyciela. Co ciekawe, zależnie od tego, z jakiej polisy będziesz chciał uzyskać odszkodowanie, do stwierdzenia szkody całkowitej mogą być użyte różne uwarunkowania.
Orzeczenie szkody całkowitej z AC
Umowa ubezpieczenia AC jest dobrowolna. Nie masz obowiązku jej wykupowania, ale znów opłacenie składki za rok może sprawić, ze w razie straty samochodu w wyniku szkody całkowitej jesteś w stanie uzyskać odszkodowanie. Musisz jednak najpierw sprawdzić, jak w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia dane towarzystwo ubezpieczeniowe definiuje szkodę całkowitą i czy obejmuje takie zdarzenie również wypłatą świadczenia.
Najczęściej firmy ubezpieczeniowe orzekają o szkodzie całkowitej, jeżeli koszt naprawy przekracza od 60 do 80 proc. wartości pojazdu sprzed zdarzenia. Wielu ubezpieczycieli ustala ten próg na 70 proc.
Uwaga!
Wyjątkiem jest sytuacja, w której ubezpieczyciel w umowie zawrze zapis o wypłacie średniej kwoty katalogowej za pojazd z tego rocznika. Tutaj warto zwrócić uwagę dodatkowo na zapis o udziale własnym, bo o niego może być pomniejszona kwota wypłacona przez ubezpieczyciela.
Kiedy występuje szkoda całkowita z OC sprawcy?
Szkoda całkowita z OC sprawcy kolizji lub wypadku jest orzekana w dwóch sytuacjach – gdy:
- pojazd uległ zniszczeniu w takim stopniu, że nie nadaje się do naprawy albo
- koszty naprawy pojazdu przekraczają jego wartość rynkową w dniu szkody.
Jeżeli koszty naprawy auta nie przekraczają jego wartości rynkowej w dniu szkody, to firma ubezpieczeniowa nie ma wyjścia – musi pokryć koszty naprawy pojazdu. Inaczej mówiąc, ubezpieczyciel nie może narzucić poszkodowanemu innej formy odszkodowania.
Przykład: Przed wypadkiem wartość rynkowa Twojego samochodu została określona na 55 000 zł. Z kosztorysu przygotowanego przez warsztat wynika, że naprawa auta będzie kosztować 62 000 zł. Firma ubezpieczeniowa ma podstawy, aby orzec szkodę całkowitą – koszty naprawy pojazdu przekraczają jego wartość.
Zarazem warto tutaj uczulić na praktykę obniżania odszkodowania przez firmy ubezpieczeniowe. Zawsze możesz po otrzymaniu zbyt niskiej propozycji odszkodowania zgłosić reklamację, aby była ona podwyższona. Musisz jednak podać odpowiednie argumenty ku temu.
Jak oblicza się wysokość odszkodowania po szkodzie całkowitej?
Szkoda całkowita – ile dostanę to pytanie sprowadzające się do tego, jak ubezpieczyciel oblicza wysokość odszkodowania. Upraszczając, można powiedzieć, że ustala on wartość handlową pojazdu sprzed zdarzenia i następnie wycenia pozostałości po samochodzie (wrak). Poszkodowanemu wypłacana jest różnica między tymi dwiema wartościami. Dlaczego? Bo wrak w dalszym ciągu jest własnością kierowcy.
Przykład: Otrzymujesz informację od ubezpieczyciela, że zgłoszoną szkodę będzie on rozliczał jako szkodę całkowitą. Wartość handlowa pojazdu zostaje ustalona na 20 000 zł. Na Twój rachunek bankowy wpływa kwota 15 000 zł, a resztę (czyli 5 000 zł) masz uzyskać ze sprzedaży wraku.
Wycena wraku auta – jakie ma znaczenie?
Wycena wraku, czyli tego, co zostało po samochodzie, może przebiegać na różne sposoby. Najczęściej firmy ubezpieczeniowe korzystają jednak z dwóch metod – pierwsza polega na wykorzystaniu specjalnych programów komputerowych, druga na sprawdzeniu, ile za wrak są skłonni zapłacić potencjalni nabywcy (wrak wystawia się na specjalnych platformach internetowych).
Niestety, zdarza się, że firma ubezpieczeniowa zawyża wartość wraku, w rezultacie czego może dojść do pokrzywdzenia poszkodowanego – ze sprzedaży pozostałości po pojeździe nie uzyska on kwoty założonej przez ubezpieczyciela.
Przykład: Aby otrzymać odszkodowanie w pełnej wysokości (12 000 zł), musisz sprzedać pozostałości pojazdu za 5500 zł. Niestety, nie możesz znaleźć kupca, który tyle zaoferuje – najwyższa oferta to 4700 zł. Przyjęcie jej oznacza dla Ciebie stratę rzędu 800 zł. W konsekwencji nie otrzymasz odszkodowania w pełnej wysokości.
Co wówczas? Warto zwrócić się do ubezpieczyciela. Z opracowanej przez KNF Rekomendacji dotyczącej likwidacji szkód z ubezpieczeń komunikacyjnych wynika, że firmy ubezpieczeniowe powinny pomóc klientom w zbyciu wraku. I rzeczywiście, w warunkach ubezpieczenia można znaleźć o tym wzmiankę. Przykładowo w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia AC Standard Warta znajduje się taki zapis: „W przypadku szkody całkowitej Warta może zaoferować ubezpieczonemu pomoc w zorganizowaniu sprzedaży uszkodzonego pojazdu”.
Jakie znaczenie ma wartość pojazdu sprzed szkody?
Firmy ubezpieczeniowe nie są związane przepisami, z których wynikałoby, w jaki sposób mają one ustalić wartość rynkową pojazdu przed szkodą. Najczęściej korzystają one w tym celu z profesjonalnych programów do wyceny pojazdów, np. InfoExpert. Nie oznacza to jednak, że na tym etapie ubezpieczyciel nie może popełnić błędu. Przeciwnie – takie sytuacje się zdarzają, a finansowe konsekwencje odczuje poszkodowany.
Jaka może być przyczyna błędnego oszacowania wartości pojazdu sprzed szkody. Mogą to być:
- nieuwzględnienie dodatkowego wyposażenia;
- zastosowanie korekty, która zmniejszy wartość rynkową pojazdu;
- przyjęcie do wyceny niewłaściwej wersji pojazdu.
Nie wszystkie te argumenty da się jednak podważyć. O ile pomyłka jest oczywistym powodem do reklamacji i ponownego przeliczenia wartości pojazdu, o tyle w przypadku wyposażenia dodatkowego bywa różnie. Często firmy ubezpieczają się, prosząc o spis sprzętów, które są wożone standardowo w samochodzie, aby w razie wyceny wziąć je pod uwagę. Jeśli jakieś nie zostaną zgłoszone, bo nabędziesz je w trakcie ochrony – jak na przykład fotelik samochody – ubezpieczyciel może nie chcieć wziąć ich pod uwagę przy wyliczaniu wartości pojazdu sprzed szkody.
Za co jeszcze zapłaci towarzystwo ubezpieczeniowe po szkodzie całkowitej samochodu?
Szkoda, czy to zakwalifikowana jako częściowa, czy też szkoda całkowita, zawsze jest problemem dla właściciela auta – traci on swój środek transportu. Stąd też warto wiedzieć, że w większości przypadków ubezpieczyciel udostępnia ubezpieczonemu dodatkowe możliwości radzenia sobie ze szkodą na czas, gdy pojazd jest unieruchomiony.
Na jak długo przysługuje pojazd zastępczy z AC i OC sprawcy w przypadku szkody całkowitej auta?
Spory pomiędzy poszkodowanymi a ubezpieczycielami często dotyczą okresu korzystania z pojazdu zastępczego. Na jak długo przysługuje pojazd zastępczy? Na czas od dnia zgłoszenia szkody do dnia nabycia innego pojazdu. Potwierdza to uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2013 r. (sygn. akt III CZP 76/13), z której wynika, że ubezpieczyciel powinien pokryć koszty korzystania z pojazdu zastępczego „w okresie niezbędnym do nabycia innego pojazdu mechanicznego”.
Uwaga! Twoje towarzystwo ubezpieczeniowe może twierdzić, że dzień likwidacji szkody (dzień, w którym zostanie wypłacone odszkodowanie) jest ostatnim, w którym przysługuje Ci auto zastępcze. Jeśli jednak – z uzasadnionych przyczyn – nie jesteś w stanie kupić nowego auta w tym terminie, możesz zwrócić się do firmy ubezpieczeniowej z prośbą o zatrzymanie auta zastępczego na dłuższy okres (jest to ustalane indywidualnie).
Chociaż ubezpieczyciel powinien zapewnić pojazd zastępczy, to często po prostu za niego płaci. Warto wybrać więc samochód według konkretnych zasad, bo:
- musi on być podobnej klasy co pojazd uszkodzony – wybór przez poszkodowanego auta wyższej klasy oznacza, że będzie musiał on dopłacić z własnej kieszeni;
- wybór samochodu zastępczego niższej klasy nie jest dla poszkodowanego korzystny – nie otrzyma on dopłaty;
- poszkodowany nie musi przedstawiać rachunku ubezpieczycielowi – może skorzystać z bezgotówkowego wynajmu pojazdu.
Czy orzeczenie szkody całkowitej może być niekorzystne dla właściciela pojazdu?
Tak, stwierdzenie szkody całkowitej przez ubezpieczyciela może być niekorzystne dla poszkodowanego. Wspomnieć wystarczy opisaną wyżej sytuację, gdy ze sprzedaży wraku nie uda się uzyskać założonej przez ubezpieczyciela kwoty. To jednak nie wszystko. Nie każdy właściciel rozbitego auta chce się z nim pożegnać – niektórzy woleliby auto naprawić, ale nie wystarczy na to otrzymane odszkodowanie. Jak wówczas postępować?
Aby ocenić, czy ubezpieczyciel nie popełnił błędu, warto:
- dokładnie zapoznać się z dokumentacją likwidacji szkody;
- upewnić się, że szacowany koszt naprawy pojazdu będzie pokrywać się z realnym kosztem – często ten pierwszy zostaje zawyżony;
- sprawdzić, jak ubezpieczyciel wyliczył szkodę całkowitą.
Czy da się zmienić szkodę całkowitą na szkodę częściową?
Firma ubezpieczeniowa ma prawo zaproponować rozliczenie metodą szkody całkowitej. Ty z kolei masz prawo się temu sprzeciwić – nie musisz przyjmować otrzymanej propozycji. Aby jednak przekonanie ubezpieczyciela do zmiany decyzji było możliwe, konieczne będzie:
- przeanalizowanie dokumentacji – warto sprawdzić, czy w wyliczeniach nie pojawiły się błędy, np. ubezpieczyciel nie pominął wyposażenia ponadstandardowego;
- skontaktowanie się z warsztatem – aby dokonał on wyceny naprawy uszkodzonego pojazdu;
- złożenie odwołania do ubezpieczyciela – do odwołania należy dołączyć kosztorys z warsztatu, żądając w piśmie sfinansowania naprawy pojazdu.
Jeśli odwołanie w formie reklamacji nie pomoże, możliwe jest skorzystanie z pomocy Rzecznika Finansowego w roli mediatora. W ostateczności możesz skierować sprawę do sądu.
Zaniżona wartość odszkodowania – jak napisać odwołanie od decyzji ubezpieczyciela?
Uważasz, że firma ubezpieczeniowa niesłusznie chce rozliczyć szkodę jako całkowitą, aby zaniżyć wartość odszkodowania? Złóż pisemne odwołanie – możesz je wysłać na adres e-mail ubezpieczyciela lub na adres do korespondencji. W drugim przypadku pamiętaj, aby wysłać odwołanie listem poleconym.
W odwołaniu od decyzji ubezpieczyciela muszą się znaleźć:
- Twoje dane wraz z adresem do korespondencji;
- numer szkody;
- wskazanie, w jakim zakresie nie zgadzasz się z ustaleniami ubezpieczyciela;
- uzasadnienie – możesz np. powołać się na kosztorys otrzymany z warsztatu;
- sprecyzowane żądanie – możesz domagać się np. zmiany kwalifikacji szkody.
Oczywiście firma ubezpieczeniowa nie musi przychylić się do Twojej argumentacji – może się okazać, że otrzymasz decyzję odmowną. Wówczas również pozostaje Ci ścieżka kontaktu z Rzecznikiem Finansowym oraz droga walki w sądzie.
Co dalej z ubezpieczeniem OC i AC po wypłacie odszkodowania za szkodę całkowitą?
Jeżeli ubezpieczyciel stwierdzi szkodę całkowitą, nie oznacza to jeszcze, że ubezpieczenia OC nie trzeba płacić. Przeciwnie, firma ubezpieczeniowa będzie mogła nawet odnowić polisę na kolejny rok. Powód? Przepisy.
Wypowiedź eksperta
Stefania Stuglik, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w kalkulator-oc-ac.auto.plW praktyce oznacza to, że tak długo, jak masz zarejestrowany pojazd w wydziale komunikacji, musisz płacić za niego OC. Nawet w sytuacji, gdy jego stan techniczny nie pozwala na jazdę.
Inaczej jest w przypadku szkody całkowitej w AC – umowa zostanie rozwiązana z chwilą wypłaty odszkodowania za szkodę całkowitą. Jeżeli szkody nie są duże i naprawisz je we własnym zakresie, to zakup AC po raz kolejny będzie możliwy – auto musi jednak wcześniej przejść badanie techniczne.
Podsumowanie
- Szkoda całkowita następuje zwykle w sytuacji, gdy naprawa pojazdu jest niemożliwa lub nieopłacalna dla właściciela pojazdu, a więc i ubezpieczyciela.
- Zazwyczaj do szkody całkowitej trzeba uszkodzenia od 60 do 80 proc. pojazdu.
- Wysokość odszkodowania za szkodę całkowitą wynosi wartość pojazdu oszacowaną przed zdarzeniem minus wartość wraku, który posiadacz może spieniężyć.
- Nawet jeśli ubezpieczyciel stwierdzi szkodę całkowitą, nie musisz się z nim zgadzać. Argument szkody częściowej i chęci uzyskania środków na naprawę pojazdu musisz jednak dobrze zaargumentować.
- W razie stwierdzenia szkody całkowitej ubezpieczyciel jest zobowiązany pokryć koszty pojazdu zastępczego aż do momentu nabycia nowego pojazdu mechanicznego przez poszkodowanego.
- Jeśli nie zgadzasz się z decyzją ubezpieczyciela, możesz wystosować reklamację. Jeżeli to nic nie da, pozostają Ci mediacje z Rzecznikiem Finansowym, a następnie – droga sądowa.
Najczęściej zadawane pytania o wypłatę odszkodowania po szkodzie całkowitej
Kiedy szkoda całkowita auta jest nieopłacalna?
Gdy ubezpieczyciel popełni błędy na etapie likwidacji szkody – niewłaściwie wyceni pojazd, zawyży wartość wraku czy przyjmie zbyt wysoką stawkę za roboczogodzinę. Wówczas rozliczenie szkody całkowitej będzie nieopłacalne – właściciel pojazdu straci. Stąd tak ważna jest weryfikacja ustaleń ubezpieczyciela.
Czy można jeździć autem po szkodzie całkowitej?
Firmy ubezpieczeniowe orzekają szkodę całkowitą m.in. wówczas, gdy naprawa pojazdu jest nieopłacalna – koszt naprawy przewyższa wartość handlową auta w dniu szkody. Nie jest to jednak równoznaczne z tym, że pojazdu nie można naprawić i następnie bezpiecznie go użytkować.
Czy można odzyskać składkę OC za niewykorzystany okres ubezpieczenia po szkodzie całkowitej?
Jeżeli po szkodzie całkowitej samochód zostanie wyrejestrowany, jego właściciel może ubiegać się u ubezpieczyciela o zwrot niewykorzystanej składki OC. Gdyby jednak planował on naprawę auta we własnym zakresie, ubezpieczenie OC będzie nadal niezbędne.
Co dalej z autem po szkodzie całkowitej?
Możliwości jest kilka – wrak można sprzedać, zezłomować lub naprawić. Formalnie nie ma przeszkód ku temu, aby przywrócić pojazd do stanu, w którym będzie się on nadawał do dalszego użytkowania. Jeżeli poszkodowany chce sprzedać pozostałości pojazdu, ale nie może uzyskać z tego tytułu kwoty założonej przez ubezpieczyciela, powinien zwrócić się do niego o pomoc w zbyciu wraku. Warto pamiętać też o konieczności wyrejestrowania pojazdu, co jest podstawą do zaprzestania opłacania polisy OC.
Kto dostanie odszkodowanie w przypadku szkody całkowitej auta w leasingu?
Przedsiębiorcy, którzy korzystają z leasingu, muszą mieć świadomość, że w razie szkody całkowitej odszkodowanie zostanie wypłacone leasingodawcy. Jeżeli odszkodowanie nie pokryje opłat leasingowych, użytkownik pojazdu będzie musiał dopłacić.
