Porównujesz ceny, sprawdzasz wartość poszczególnych pakietów, prześwietlasz wyposażenie dodatkowe, ale często brakuje już czasu na porównanie cen ubezpieczenia nowego samochodu? To źle, ponieważ czasem na polisach OC i AC nowych pojazdów można zaoszczędzić setki, a nawet tysiące złotych. Trzeba tylko wiedzieć, gdzie i czego szukać.
- Jakie są obowiązki właściciela po zakupie nowego samochodu?
- Nowe samochody – co kupują Polacy w 2024 roku?
- Kiedy należy ubezpieczyć nowy samochód z salonu?
- Cena OC – co wpływa na wysokość opłaty za ubezpieczenie?
- Wiek kierowcy
- Miejsce zamieszkania
- Stan cywilny
- Pojemność silnika
- Rodzaj paliwa
- Ile kosztuje ubezpieczenie OC nowego samochodu w 2024 roku?
- Czy AC na samochód z salonu jest obowiązkowe?
- Ile kosztuje AC nowego auta w 2024 roku?
- Cena OC i AC – nowy a doświadczony kierowca. Kalkulacja
- Kalkulacja dla 21-letniego Marka z Katowic
- Kalkulacja dla 28-letniego Jana z Warszawy
- Kalkulacja dla 48-letniej Anny z Szydłowca
- Jakie dodatkowe ubezpieczenie kupić na nowy samochód?
- Pakiet dealerski czy samodzielny zakup polisy – co wybrać?
- Jak obniżyć cenę OC i AC nowego samochodu?
- Kredyt i leasing a ubezpieczenie nowego auta w 2023 roku – co warto wiedzieć?
- Podsumowanie
- FAQ – najczęściej zadawane pytania
Koszt ubezpieczenia nowego samochodu w 2024 roku zależy od wielu czynników takich jak:
- marka i model pojazdu,
- jego wartość,
- miejsce zamieszkania właściciela,
- indywidualne cechy kierowcy.
Zmieniające się przepisy, inflacja oraz rosnąca świadomość ubezpieczeniowa konsumentów wpływają na ceny polis. W tym artykule przyjrzymy się aktualnym kosztom ubezpieczenia nowych samochodów, analizując różne opcje dostępne na rynku oraz kluczowe aspekty wpływające na ostateczną cenę ubezpieczenia.
Jakie są obowiązki właściciela po zakupie nowego samochodu?
Zamówiłeś auto i czekasz na jego odbiór. Pamiętaj, że nie będziesz mógł wyjechać z salonu, jeśli pojazd nie będzie posiadał kilku rzeczy. Oto one:
- Nowe tablice rejestracyjne i tymczasowy dowód rejestracyjny (pamiętaj, że możesz upoważnić salon sprzedaży do zarejestrowania nowego auta za Ciebie) – jeżeli samodzielnie rejestrujesz nowy samochód, formalności dokonasz w wydziale komunikacji;
- Potwierdzenie zawarcia umowy OC (lub pakiet OC AC, jeśli zdecydowałeś się na pakiet dealerski, o czym piszemy poniżej);
- Dowód zakupu, czyli faktura lub potwierdzenie przelewu.
Przyda Ci się także dowód osobisty lub paszport, co pozwoli zweryfikować Twoją tożsamość.
Gdy już załatwiłeś wszelkie formalności i otrzymałeś telefon od dealera: „proszę przyjeżdżać, samochód czeka”, to jesteś niemal na samym końcu formalności związanych z nowym pojazdem. Gdy już bowiem odbierzesz samochód (przed wyjechaniem z salonu pamiętaj, by dokładnie sprawdzić, czy nie ma on żadnych porysowań i czy zgadza się z zamówieniem), to czeka Cię później jeszcze tylko jedna sprawa urzędowa – wymiana tymczasowego pozwolenia na stałe, na co masz 30 dni.
Nowe samochody – co kupują Polacy w 2024 roku?
Toyota, Audi, BMW oraz Lexus to główni zwycięzcy lipcowego podsumowania na polskim rynku nowych samochodów osobowych. Lexus, dzięki ponad dwukrotnemu wzrostowi sprzedaży, wyprzedził osłabione ostatnio Volvo.
W lipcu 2024 roku zarejestrowano 43 144 nowe samochody osobowe, co stanowi niemal 19-procentowy wzrost w porównaniu do roku 2023. Które marki osiągnęły najwyższą sprzedaż? Jakie modele były najpopularniejsze? Czy auta marek premium cieszą się dużym zainteresowaniem wśród Polaków? Wszystko jest już jasne, a to dzięki danym z IBRM Samar.
Toyota zarejestrowała najwięcej nowych samochodów w lipcu, osiągając wynik 7320 egzemplarzy, co oznacza prawie 21-procentowy wzrost sprzedaży. Na drugim miejscu znalazła się Skoda, która poprawiła ubiegłoroczny wynik, sprzedając 4250 samochodów (+2%). Trzecie miejsce zajęła Kia, rejestrując 3296 nowych aut, co stanowi minimalny spadek w porównaniu do ubiegłego roku (-0,6 procenta).
Czołowa 10 samochodów z salonu, które zarejestrowano w Polsce w lipcu 2024 roku, przedstawia się następująco:
- Toyota: 7320 rejestracji
- Skoda: 4250
- Kia: 3296
- Volkswagen: 3141
- Audi: 3050
- Hyundai: 2788
- Mercedes-Benz: 2669
- BMW: 2328
- Lexus: 1302
- Dacia: 1282
Kiedy należy ubezpieczyć nowy samochód z salonu?
Tutaj sprawę reguluje ustawa, która nie pozostawia wątpliwości, że po zakupie nowego samochodu należy kupić także polisę OC i to najpóźniej w dniu rejestracji auta. Nie oznacza to jednak, że musisz czekać do ostatniej chwili, bo już wcześniej możesz zapoznać się z ofertami.
Nie zapominaj jednocześnie o konieczności zakupu OC. Nieuregulowanie formalności w dniu kupna samochodu może oznaczać nieprzyjemne konsekwencje. Za brak ubezpieczenia OC – nawet przez jeden dzień – można zapłacić karę.
W drugiej połowie 2024 roku Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny może nałożyć następujące kary:
Pojazd osobowy | Pojazd ciężarowy | Pozostałe pojazdy | |
---|---|---|---|
Kary za brak OC w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca | |||
Do 3 dni | 1700 zł | 2550 zł | 280 zł |
Od 4 do 14 dni | 4240 zł | 6360 zł | 710 zł |
Powyżej 14 dni | 8480 zł | 12730 zł | 1410 zł |
Kary za brak OC w okresie od 1 lipca do 31 grudnia | |||
Do 3 dni | 1720 zł | 2580 zł | 290 zł |
Od 4 do 14 dni | 4300 zł | 6450 zł | 720 zł |
Powyżej 14 dni | 8600 zł | 12900 zł | 1430 zł |
Cena OC – co wpływa na wysokość opłaty za ubezpieczenie?
Na cenę ubezpieczenia OC wpływa wiele czynników uwzględnianych przez towarzystwa ubezpieczeniowe. Choć każda firma stosuje swoje własne algorytmy, pewne elementy są brane pod uwagę przez wszystkie ubezpieczalnie. Oto najważniejsze z nich.
Wiek kierowcy
Wiek i doświadczenie kierowcy odgrywają kluczową rolę w ustalaniu składki za OC. Młodzi kierowcy, którzy dopiero uzyskali prawo jazdy, zwykle płacą znacznie więcej niż doświadczeni kierowcy z historią bezszkodowej jazdy.
W pierwszej połowie 2024 roku 19-letni kierowca płacił średnio 2086 zł za OC, podczas gdy 60-letni kierowca z pełnymi zniżkami tylko 511 zł.
Miejsce zamieszkania
Lokalizacja zamieszkania również ma duży wpływ na koszt OC. Firmy ubezpieczeniowe analizują wielkość miasta oraz województwo, w którym mieszka właściciel pojazdu. W 2024 roku mieszkańcy województwa podkarpackiego płacili średnio 505 zł, podczas gdy mieszkańcy województwa pomorskiego aż 713 zł.
Różnice te widoczne są również między miastami – na przykład w Opolu średnia cena OC wynosiła 586 zł, a w Gdańsku 832 zł.
Stan cywilny
Stan cywilny kierowcy może znacząco wpłynąć na wysokość składki. Osoby zamężne lub żonate są postrzegane jako bardziej odpowiedzialni kierowcy, co przekłada się na niższe składki. W pierwszym półroczu 2024 roku panna/kawaler płacił średnio 784 zł za OC, podczas gdy mężatka/żonaty tylko 560 zł.
Marka pojazdu
Marka samochodu jest kolejnym ważnym czynnikiem. Ubezpieczyciele dokładnie analizują, jakiej marki jest pojazd, ponieważ niektóre z nich statystycznie częściej uczestniczą w wypadkach. Właściciele BMW płacili średnio 723 zł za OC, podczas gdy posiadacze Skody jedynie 574 zł.
Również właściciele samochodów marki Fiat, Renault, i Citroen płacili mniej, natomiast wyższe składki dotyczyły Fordów, Audi oraz Peugeotów.
Pojemność silnika
Pojemność silnika jest istotnym elementem, który wpływa na koszt OC. Samochody z mniejszymi silnikami (do 1,0 l) mają niższe składki, średnio 502 zł, podczas gdy pojazdy z silnikami powyżej 5,0 l płacą najwięcej – średnio 737 zł.
Optymalnym wyborem pod względem kosztów są samochody z silnikami o pojemności od 1,1 l do 2,0 l, z średnią składką 604 zł.
Rodzaj paliwa
Rodzaj paliwa również ma wpływ na wysokość składki OC. W pierwszej połowie 2024 roku właściciele samochodów z silnikami benzynowo-gazowymi płacili najwięcej, średnio 644 zł, podczas gdy posiadacze aut elektrycznych jedynie 500 zł. Kierowcy samochodów na benzynę płacili średnio 587 zł, natomiast posiadacze diesli – 628 zł. Hybrydy kosztowały średnio 625 zł za polisę.
Kup OC już od 280 zł!
- Ceny oc w 5 minut
- Porównaj oferty 14 towarzystw
- Pomoc 200 agentów
Ile kosztuje ubezpieczenie OC nowego samochodu w 2024 roku?
Na cenę OC wpływa wiele składowych, związanych zarówno z pojazdem, jak i jego właścicielem. Jeśli chodzi o nowy samochód, to pod uwagę brane są takie zmienne jak marka, model czy pojemność silnika.
Większy wpływ na cenę OC ma jednak osoba ubezpieczającego. Znacznie droższa polisa zostanie zaproponowana młodemu kierowcy, ponieważ towarzystwa ubezpieczeniowe niedoświadczonych właścicieli aut umieszczają w szufladzie z napisem: „wyższe ryzyko spowodowania kolizji lub wypadku”. Na niższe ceny mogą za to liczyć kierowcy z dłuższym stażem i jeżdżący bezkolizyjnie.
Oblicz składkę OC i AC nowego samochodu
Czy AC na samochód z salonu jest obowiązkowe?
Nie, AC jest ubezpieczeniem dobrowolnym, więc tylko od Ciebie zależy, czy chcesz je kupić (inaczej sprawa wygląda jednak, gdy pojazd jest przedmiotem leasingu lub wynajmu długoterminowego).
Wiadomo, że wykupienie Autocasco nie zawsze nam się uśmiecha, szczególnie że właśnie głęboko sięgnęliśmy do kieszeni, by kupić nowy samochód. Należy jednak pamiętać, że auto po wyjeździe z salonu ma wysoką wartość i każde uszkodzenie podczas wypadku lub kolizji boli podwójnie, a także kosztuje sporo. Poza tym, nowe auto zdecydowanie lepiej naprawiać na oryginalnych częściach niż na zamiennikach – zazwyczaj jest to wymóg producenta, aby zachować gwarancję.
Nowe auto jest także łakomym kąskiem dla złodziei, więc warto dobrze się zastanowić, czy taki samochód na pewno nie potrzebuje ochrony AC. Z jednej strony zapewnia nam to odszkodowanie, z drugiej – spokojny sen.
Ile kosztuje AC nowego auta w 2024 roku?
Cena AC nowego samochodu na ogół jest znacznie wyższa niż OC, szczególnie jeśli ubezpieczamy drogi pojazd i jesteśmy niedoświadczonymi kierowcami. W przypadku autocasco najwięcej płacą bowiem młodzi posiadacze pojazdów, a cena tej polisy rośnie także wraz z wartością pojazdu. Do tego należy pamiętać, że polisa AC – w odróżnieniu od OC – może obejmować różny zakres, od czego również zależy wysokość składki Autocasco.
Cena OC i AC – nowy a doświadczony kierowca. Kalkulacja
Aby porównać, w jaki sposób zmienia się cena OC i AC ze względu na pojazd oraz osobę kierowcy, przeprowadziliśmy symulację ubezpieczenia nowego Audi A4 (silnik benzynowy 3.0) dla:
- 21-letniego Marka z Katowic (kawaler, prawo jazdy od roku),
- 28-letniego Jana z Warszawy (kawaler, prawo jazdy od 6 lat, jedna kolizja),
- 48-letniej Anny z Szydłowca (prawo jazdy od ponad 20 lat, kilka lat bezkolizyjnej jazdy, pełne zniżki na OC/AC).
Kalkulacja dla 21-letniego Marka z Katowic
Ubezpieczyciel | Zakres ubezpieczenia | Cena roczna | |||
---|---|---|---|---|---|
OC | AC | Assistance | NNW | 1706,11 zł rata od 0 zł | |
OC | AC | Assistance | NNW | 2321,00 zł rata od 0 zł | |
OC | AC | Assistance | NNW | 2693,00 zł rata od 0 zł | |
OC | AC | Assistance | NNW | 3392,00 zł rata od 0 zł | |
OC | AC | Assistance | NNW | 14508,00 zł rata od 0 zł |
1706,11 zł rata od 0.00 | |||
OC | AC | Assistance | NNW |
2321,00 zł rata od 0.00 | |||
OC | AC | Assistance | NNW |
2693,00 zł rata od 0.00 | |||
OC | AC | Assistance | NNW |
3392,00 zł rata od 0.00 | |||
OC | AC | Assistance | NNW |
14508,00 zł rata od 0.00 | |||
OC | AC | Assistance | NNW |
Kalkulacja dla 28-letniego Jana z Warszawy
Ubezpieczyciel | Zakres ubezpieczenia | Cena roczna | |||
---|---|---|---|---|---|
OC | AC | Assistance | NNW | 971,00 zł rata od 0 zł | |
OC | AC | Assistance | NNW | 1378,00 zł rata od 0 zł | |
OC | AC | Assistance | NNW | 1507,12 zł rata od 0 zł | |
OC | AC | Assistance | NNW | 1585,00 zł rata od 0 zł | |
OC | AC | Assistance | NNW | 6528,00 zł rata od 0 zł |
971,00 zł rata od 0.00 | |||
OC | AC | Assistance | NNW |
1378,00 zł rata od 0.00 | |||
OC | AC | Assistance | NNW |
1507,12 zł rata od 0.00 | |||
OC | AC | Assistance | NNW |
1585,00 zł rata od 0.00 | |||
OC | AC | Assistance | NNW |
6528,00 zł rata od 0.00 | |||
OC | AC | Assistance | NNW |
Kalkulacja dla 48-letniej Anny z Szydłowca
Ubezpieczyciel | Zakres ubezpieczenia | Cena roczna | |||
---|---|---|---|---|---|
OC | AC | Assistance | NNW | 530,00 zł rata od 0 zł | |
OC | AC | Assistance | NNW | 698,00 zł rata od 0 zł | |
OC | AC | Assistance | NNW | 805,36 zł rata od 0 zł | |
OC | AC | Assistance | NNW | 892,00 zł rata od 0 zł | |
OC | AC | Assistance | NNW | 5549,00 zł rata od 0 zł |
530,00 zł rata od 0.00 | |||
OC | AC | Assistance | NNW |
698,00 zł rata od 0.00 | |||
OC | AC | Assistance | NNW |
805,36 zł rata od 0.00 | |||
OC | AC | Assistance | NNW |
892,00 zł rata od 0.00 | |||
OC | AC | Assistance | NNW |
5549,00 zł rata od 0.00 | |||
OC | AC | Assistance | NNW |
Uwaga! W przypadku droższych pojazdów, a do takich należy na przykład ww. BMW, najlepiej skontaktować się z infolinią, by indywidualnie ustalić warunki ubezpieczenia.
Jakie dodatkowe ubezpieczenie kupić na nowy samochód?
Jedyne obowiązkowe ubezpieczenie pojazdu to OC, a każda inna polisa jest dobrowolna. Szczególnie właściciele nowych samochodów dokupują jeszcze AC, ale warto zastanowić się także nad innymi polisami. Jakimi?
- Ubezpieczenie assistance: ta polisa zapewnia ochronę w niespodziewanych sytuacjach. W razie awarii, kolizji czy wypadku możemy liczyć na podstawową pomoc i to nie tylko związaną z samochodem. Assistance przychodzi z pomocą, gdy np. złapiemy gumę, zatrzaśniemy kluczyki, zabraknie nam paliwa, czy potrzebne jest holowanie do warsztatu (zakres ubezpieczenia zależy do wybranego wariantu). Bardziej rozbudowane ASS gwarantują także nocleg, czy zastępczy samochód.
- Ubezpieczenie NNW (następstw nieszczęśliwych wypadków). Suma tego ubezpieczenia jest ustalana podczas zawierania umowy, a polisa chroni kierowcę i na ogół także pasażerów w razie uszczerbku na zdrowiu (lub śmierci) w wyniku wypadku.
Pakiet dealerski czy samodzielny zakup polisy – co wybrać?
Możecie być niemal pewni, że podczas zakupu samochodu dealer zaproponuje Wam nabycie pakietu ubezpieczenia nowego samochodu OC AC Assistance NNW. Na pewno jest to wygodne rozwiązanie, bo wówczas sprawa załatwiana jest kompleksowo. Tyle tylko, że pakiet ubezpieczeń oferowany przez dealera wcale nie musi być najkorzystniejszym pod względem zakresu oraz ceny. Sprzedawcy nowych samochodów na ogół współpracują z jednym, ew. kilkoma towarzystwami, tymczasem na rynku oferta jest zdecydowanie bogatsza.
Dlatego też nie musimy godzić się na pakiet ubezpieczenia oferowany przez dealera, tylko możemy poszukać go na własną rękę. Oczywiście wiąże się to z poświęceniem czasu (choć wcale nie musi to trwać długo, dzięki możliwość sprawdzenia cen polis w kalkulatorach), ale jest duże prawdopodobieństwo, że dzięki wyszukanemu przez siebie pakietowi sporo zaoszczędzimy.
Dlatego też nie warto od razu decydować się na pakiet dealerski, ale można zapytać o jego cenę oraz zakres, a następnie porównać to do innych ofert ubezpieczenia samochodu.
Oblicz składkę OC/AC nowego samochodu
Jak obniżyć cenę OC i AC nowego samochodu?
Obniżkę OC możemy uzyskać, jeśli zdecydujemy się na to, by współwłaścicielem pojazdu był ktoś, kto ma prawo do większych zniżek. W przypadku nowych pojazdów takie zabiegi są jednak rzadko stosowane, więc jeśli chodzi o OC, to trzeba skoncentrować się na poszukiwaniu najtańszej polisy.
Inaczej sprawa wygląda w przypadku AC, ponieważ autocasco może mieć różny zakres. Co prawda w przypadku nowych samochodów – ze względu na dużą wartość pojazdu – zalecane są bardziej rozbudowane AC (np. stała suma ubezpieczenia, naprawa w ASO na oryginalnych częściach), ale wysokość składki zawsze można obniżyć np. poprzez wkład własny (jest to określona w polisie część szkody, którą właściciel pokrywa z własnej kieszeni) czy wykluczenie z zakresu ochrony niektórych zdarzeń. W drugim przypadku, najczęściej taka możliwość istnieje dla ryzyka kradzieży. Pamiętaj jednak, że w przypadku nowego samochodu, rezygnacja z tej części umowy AC nie jest rozsądna.
Alternatywą jest także wybranie tzw. AC mini, czyli ubezpieczenia tylko od wybranych zdarzeń (np. tylko od kradzieży, pożaru czy szkód spowodowanych siłami przyrody). Jednak i tutaj wskazana jest dalece idąca ostrożność, z powodu możliwych dużych strat, jeśli do szkody dojdzie w innej sytuacji niż uwzględniona w polisie AC.
Kredyt i leasing a ubezpieczenie nowego auta w 2023 roku – co warto wiedzieć?
Biorąc samochód w kredyt lub leasing należy pamiętać, że oficjalnie to nie my jesteśmy właścicielem pojazdu, ale instytucja udzielająca kredytu lub leasingu. I to właśnie bank lub leasingodawca decyduje w jakim zakresie (i na ogół – gdzie) ma być ubezpieczony pojazd.
Dlatego biorąc auto w kredyt lub leasing, trzeba liczyć się z tym, że polisa AC będzie musiała mieć szeroki zakres, a to oznacza:
- brak udziału własnego,
- brak franszyzy integralnej,
- z reguły serwisowa metoda naprawy pojazdu,
- stała suma ubezpieczenia.
Należy być również gotowym na to, że bank lub leasingodawca wskaże nam towarzystwo, w którym powinniśmy kupić ubezpieczenie. Oczywiście możemy szukać lepszego i tańszego towarzystwa na własną rękę, ale wcześniej warto zapoznać się z warunkami, na jakich można podpisać umowę z takim ubezpieczycielem. Może bowiem okazać się, że kwota za jego zmianę jest tak wysoka, że cała operacja okaże się nieopłacalna.
Oblicz składkę OC i AC nowego samochodu
Podsumowanie
- Aby móc wyjechać z salonu nowym samochodem, trzeba mieć ważne ubezpieczenie OC.
- Każda polisa OC ma taki sam zakres, więc przy jej wyborze czynnikiem decydującym powinna być cena.
- Na cenę OC wpływa wiele składowych: marka i model pojazdu, pojemność silnika, także wiek i doświadczenie kierowcy oraz lata bezkolizyjnej jazdy.
- Polisa AC dla nowego samochodu nie jest obowiązkowa, ale warto poważnie rozważyć jej zakup ze względu na możliwość kradzieży auta oraz wysoką cenę części zamiennych i usług podczas naprawy.
- W przypadku polisy AC należy zwracać uwagę nie tylko na jej cenę, ale także na zakres, bo pod tym względem umowy autocasco mogą się znacznie od siebie różnić.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Dlaczego AC nowego samochodu jest droższe niż autocasco kilkunastoletniego auta?
Wynika to z faktu, że bardzo duży wpływ na cenę polisy ma wartość pojazdu, a ta w przypadku nowych samochodów jest znacznie wyższa niż kilkunastoletniego auta. Należy jednak pamiętać, że jeśli proponowana cena AC jest zbyt wysoka, to zawsze można spróbować zmienić jej zakres, a co za tym idzie – także cenę.
Dlaczego warto sprawdzać oferty OC i AC przez zakupem nowego samochodu?
Jeśli chodzi o OC, to głównym wyznacznikiem atrakcyjności polisy powinna być cena, ponieważ zakres obowiązkowego ubezpieczenia jest zawsze taki sam, a określa go ustawa. Z kolei przy zakupie AC warto zapoznać się z wieloma ofertami, ponieważ zakres ubezpieczenia może się znacznie różnić w poszczególnych towarzystwach.
Czy pakiet ubezpieczeń jest tańszy niż OC i AC kupione oddzielnie?
W zdecydowanej większości przypadków jest tak, że ubezpieczenia kupione razem są znacznie tańsze. Do tego taki zakup gwarantuje, że polisy kupione w pakiecie będą kończyły się tego samego dnia, a to sprawia, że trudniej będzie nam przeoczyć datę wygaśnięcia którejś z polis.
Kto może zdecydować się na pakiet dealerski?
Zazwyczaj każdy, kto nie kupuje nowego pojazdu na kredyt lub nie bierze w leasing. W przypadku pakietu dilerskiego warto odpowiednio wcześnie zapoznać się z warunkami i ceną polisy, żeby móc porównać ofertę z innymi dostępnymi na rynku. A warto to zrobić, ponieważ kupując pojazd, sami mamy prawo zdecydować, która oferta ubezpieczenia nowego samochodu jest dla nas najbardziej satysfakcjonująca.
Czy bez OC można wyjechać autem z salonu?
Absolutnie nie. Aby odebrać auto z salonu, należy mieć ze sobą ważne OC (AC nie jest obowiązkowe). Bez tej polisy nie może poruszać się żaden zarejestrowany samochód. Dlatego nad OC warto pomyśleć wcześniej, by odpowiednio przygotować się na odbiór pojazdu.